Historia Białegostoku jako ośrodka miejskiego zaczyna się w XV wieku. Właścicielami miasta był wówczas ród Raczko Tabutowiczów. W połowie XVI wieku Białystok przeszedł w ręce Wiesiołowskich. Za ich bytności w miejscu dzisiejszego pałacu wybudowano murowaną kamienicę o gotycko-renesansowych cechach architektonicznych. Wiesiołowscy byli również fundatorami białostockiego kościoła katolickiego oraz znajdującego się obok parafii szpitala-przytułku. Największy rozwój miasta nastąpił za rządów rodu Branickich, którzy władali miastem od połowy XVII do początku XIX wieku. Dzięki hetmanowi Janowi Klemensowi Branickiemu i jego żonie Izabeli z Poniatowskich Branickiej w XVIII wieku Białystok zyskał miano „Polskiego Wersalu” – był jedną z czołowych rezydencji magnackich w ówczesnej Rzeczypospolitej. Szczególną uwagę zwracał piękny pałac magnata, rozbudowany w duchu modnego wówczas baroku, otoczony rozległymi ogrodami i parkami. Braniccy zadbali o rozwój Białegostoku - zbudowano ratusz, zbrojownię, uformowano rynek, sprowadzono licznych artystów i rzemieślników, zorganizowano teatr. Otoczyli także opieką medyczną mieszkańców swoich dóbr (nowy budynek szpitala parafialnego, ufundowanie szpitala kahalnego, sprowadzenie do Białegostoku Sióstr Miłosierdzia). Za czasów Branickich rozwinięto edukację w mieście - powstała Wojskowa Szkoła Budownictwa i Inżynierii, a także Instytut Akuszerii z kliniką położniczą. Oblicze miasta zmieniło się w XIX stuleciu za sprawą rewolucji przemysłowej. Białystok, wskutek napływu znacznej ilości fabrykantów zyskał miano „Manchesteru Północy”. Gospodarkę i kulturę miasta współtworzyli obok Polaków: Żydzi, Białorusini, Niemcy, Rosjanie, Ukraińcy, Litwini i Tatarzy. Dzisiejszy Białystok pielęgnuje dziedzictwo kilku stuleci, odwołuje się dawnych tradycji, historii. Coraz wyraźniej zaznacza swoją obecność na kulturalnej mapie Polski predystynując m.in. do tytułu „stolicy tańca i sztuki lalkarskiej”.
