Muzeum Historii Medycyny i Farmacji UMB wzbogaciło się o kolejny bardzo cenny eksponat. Do pokaźnej kolekcji dołączył półsztywny gastroskop z lat 50. XX wieku. Eksponat przekazała Urszula Łapińska - dyrektor Wojewódzkiego Szpitala Zespolonego im. J. Śniadeckiego w Białymstoku.
Gastroskop jest niezwykle cennym darem dla naszego muzeum z dwóch przyczyn. Po pierwsze to unikalne dziś urządzenie stanowi dowód postępu, jaki dokonał się w gastroenterologii. Historia pierwszych gastroskopów łączy się m.in. z imieniem prof. Jana Mikulicza Radeckiego (1850-1905). Ów wybitny lekarz, pochodzący z rodziny polsko-niemieckiej skonstruował wedle swojego projektu i zastosował do badań klinicznych gastroskop. Była to sztywna, metalowa rura, o długości 65 cm i 14 mm średnicy. Historyczną datą w historii gastrologii stał się rok 1881. Jednak do kolejnej formy gastroskopu należało czekać aż do XX wieku. Po licznych próbach modyfikacji urządzenia, w 1932 roku opatentowano półsztywny gastroskop Wolfa-Schindlera. Stał się on aparatem powszechnie stosowanym na całym świecie do początku lat 60. XX wieku.
Darowany gastroskop ściśle związany jest z historią naszego Uniwersytetu. Został on bowiem zakupiony na zlecenie prof. Jakuba Chlebowskiego - organizatora i pierwszego kierownika Kliniki Chorób Wewnętrznych AMB (1951-1968) oraz rektora AMB (1959-1962). Urządzenie zostało zakupione w momencie, gdy klinika zlokalizowana była w budynku Szpitala Wojewódzkiego. Po wybudowaniu w 1962 roku Państwowego Szpitala Klinicznego, zwanego powszechnie „Gigantem”, prof. Chlebowski przeniósł swoją klinikę do nowego gmachu. Gastroskop zaś pozostał w Szpitalu Wojewódzkim pod czujnym okiem ucznia prof. J. Chlebowskiego - prof. Jana Stasiewicza, późniejszego ordynatora gastroenterologii. Profesor Stasiewicz - lekarz humanista, pasjonat dziejów medycyny i strażnik dziedzictwa medycznego postanowił doprowadzić do przekazania gastroskopu do Muzeum Historii Medycyny i Farmacji UMB.
Szczęśliwy finał miał miejsce 11 marca 2015 roku w Muzeum Historii Medycyny i Farmacji. Obecni byli darczyńcy w osobach: prof. Jana Stasiewicza - honorowego prezesa Okręgowej Izby Lekarskiej w Białymstoku, dr Agnieszki Janke - lekarza naczelnego szpitala, dr Lecha Skwarskiego - ordynatora Oddziału Chorób Wewnętrznych i Gastroenterologii, dr Jacka Romatowskiego z Oddziału Chorób Wewnętrznych. Władze UMB reprezentował prof. Adam Krętowski - prorektor ds. nauki.
W tym miejscu pragnę złożyć najserdeczniejsze podziękowania Pani Dyrektor Urszuli Łapińskiej, która od początku powołania muzeum w 2011 roku wspiera nas systematycznie zabytkowymi urządzeniami medycznymi. Spośród niech należy wymienić m.in.: pamiątkową, marmurową tablicę z 1938 roku pochodzącą ze Szpitala Żydowskiego przy ul. Warszawskiej w Białymstoku, wyposażenie sali szpitalnej z końca lat 40. XX wieku, liczne instrumentarium medyczne i wiele innych eksponatów.
Oddzielne podziękowania należą się Panu Profesorowi Janowi Stasiewiczowi, który jest naszym stałym darczyńcą i orędownikiem idei ochrony dziedzictwa medycznego. Ma swój olbrzymi wkład w powstanie medycznej kolekcji muzeum. A wszystko zaczęło się od niewielkiego młoteczka neurologicznego po prof. Z. Kanigowskim, który w 2010 roku darował muzeum prof. J. Stasiewicz z życzeniami szybkiego rozwoju kolekcji muzealnej…
Magdalena Grassmann
