Zespół badawczy z Centrum Badań Klinicznych we współpracy z m.in. Kliniką Chirurgii Klatki Piersiowej, Zakładem Klinicznej Biologii Molekularnej, Zakładem Patomorfologii Lekarskiej czy Kliniką Onkologii przeprowadził badania metabolomiczne tkanek i osocza pobranych od pacjentów we wczesnym i zaawansowanym stadium niedrobnokomórkowego raka płuca (NSCLC). Celem tych badań było poszukiwanie metabolitów różnicujących podtypy NSCLC oraz wskazanie zaburzonych szlaków metabolicznych. Przeprowadzone badania mogą przyczynić się do poprawy diagnostyki czy też wskazać nowe kierunki terapii.
Analizy przeprowadzono w grupie 137 pacjentów z NSCLC oraz 20 osób z grupy kontrolnej (pacjenci z przewlekłą obturacyjną chorobą płuc, POChP). Na podstawie analizy tkanek pobranych od pacjentów we wczesnym stadium NSCLC zidentyfikowano ponad 200 metabolitów różnicujących dwa podtypy tego nowotworu (gruczolakoraka i raka płaskonabłonkowego) oraz pobraną śródoperacyjnie tkankę prawidłową od tkanki nowotworowej. Różnicujące metabolity to głównie aminokwasy, kwasy tłuszczowe, karnityny, lizoglicerofosfolipidy, sfingomieliny, plazmalogeny i glicerofosfolipidy. Zidentyfikowano również, po raz pierwszy w tym nowotworze, szereg glicerofosfo (N-acylo)etanoloamin (GP-NAE), które różnicują podtypy NSCLC we wczesnym stadium. Z kolei analiza porównawcza próbek osocza pobranych od pacjentów z POChP i NSCLC pozwoliła na wykluczenie metabolitów związanych ze stanem zapalnym w płucach oraz identyfikację związków (lizoglicerofosfolipidów, glicerofosfolipidy i sfingomieliny) charakterystycznych wyłącznie dla raka płuca.
Okazało się, że klasyfikacja pacjentów ze względu na podtyp NSCLC na podstawie profilu metabolitów zależy od stopnia zaawansowania choroby i rodzaju badanego materiału. Panel tkankowych metabolitów lepiej różnicuje pacjentów we wczesnym stadium, a panel osoczowych metabolitów w późnym stadium NSCLC. Pomiar metabolitów w tkance nowotworowej lub osoczu może być pomocny w określaniu podtypu niedrobnokomórkowego raka płuca, co może być istotne przy wyborze odpowiedniej strategii terapeutycznej.
Publikacja ta (https://doi.org/10.3390/cancers13133314) jest efektem badań naukowych prowadzonych na Uczelni w ramach projektu MOBIT finansowanego przez Narodowe Centrum Badań i Rozwoju w ramach programu STRATEGMED oraz projektu OPUS finansowanego przez Narodowe Centrum Nauki.