24 maja 2023 r. w Bielefeld (Niemcy) - dużym ośrodku przemysłowym, handlowym, kulturalnym i naukowym -odbyło się Międzynarodowe Sympozjum “Prevention of Oral Diseases” poświęcone zastosowaniu hydroksyapatytu (HAP) w profilaktyce i leczeniu chorób jamy ustnej.
HAP to fosforan wapnia, który stanowi podstawowy składnik mineralny zębów i kości. Syntetyczny HAP wykazuje fizyczne i chemiczne cechy zbliżone do tych charakteryzujących twarde tkanki ludzkiego organizmu i dlatego jest powszechnie stosowany jako biomateriał w medycynie i stomatologii. Posiada potencjał remineralizacji odwapnionych tkanek, jest nietoksyczny, nieimmunogenny i nie wywołuje istotnych reakcji zapalnych w komórkach i tkankach.
Do udziału w Sympozjum zostali zaproszeni eksperci z różnych dziedzin naukowych: chemii, mikrobiologii, epidemiologii, farmacji oraz stomatologii z wiodących ośrodków naukowych Europy i Ameryki Północnej- Niemiec, Polski, Stanów Zjednoczonych i Kanady. Polska była reprezentowana przez 2 osoby – prof. dr hab. Elżbietę Paszyńską z UMP i dr hab. Małgorzatę Pawińską z UMB. Sympozjum rozpoczęło się wykładem naukowców z Niemiec, zatrudnionych przez firmę Dr Wolff - dr Joachima Enaxa i dr Frederika Meyera, (senior scientists Dr. Wolff Oral Care) na temat biomimetycznych i naturalnych składników aktywnych past do zębów. Następnie prof. Hardy Limeback (Faculty of Dentistry, University of Toronto, Canada) przedstawił systematyczny przegląd i metaanalizę piśmiennictwa dotyczącego zastosowania hydroksyapatytu w zapobieganiu i leczeniu próchnicy zębów i nadwrażliwości zębiny, a także w zabiegu wybielania zębów. Tematem kolejnego wykładu, wygłoszonego przez prof. Elżbietę Paszyńską i dr hab. Małgorzatę Pawińską była skuteczność kariostatycznego działania past do zębów z hydroksyapatytem w randomizowanych badaniach klinicznych u osób dorosłych i dzieci. Badania te były finansowane przez firmę Dr Wolff i realizowane w dwóch projektach badawczych (w latach 2018-19 i 2020-2022) przez zespoły badawcze z Zakładów Stomatologii Zintegrowanej Uniwersytetów Medycznych w Poznaniu i Białymstoku w ramach wieloośrodkowej współpracy.
Czwarty wykład, przedstawiony przez prof. Helge-Otto Fabritiusa (Bionics and Materials Development, Hamm-Lippstadt, University of Applied Sciences, Hamm, Germany) odnosił się do mikrostruktury szkliwa i zębiny zębów mlecznych i stałych - zdrowych oraz dotkniętych próchnicą i zmianami erozyjnymi. Kolejny temat, którego autorem był prof. Bernard Ganss (Faculty of Dentistry, University of Toronto, Canada) dotyczył zastosowania w stomatologii białka szkliwnego – amelotiny. Ostatni wykład, wygłoszony przez prof. Bennnetta Amaechi (Department of Comprehensive Dentistry, University of Texas Health, San Antonio, USA) obejmował badania zdolności remineralizacyjnych różnych preparatów fosforanu wapnia w warunkach in vitro i in situ. Wszystkim wykłady cieszyły się dużym zainteresowaniem uczestników Sympozjum – lekarzy stomatologów, epidemiologów oraz naukowców z dziedzin biologii, chemii, materiałoznawstwa. Symopozjum zostało zakończone podsumowaniem i uroczystą kolacją w trakcie, której trwała ożywiona dyskusja.
Prezentowane wykłady dowiodły, że hydroksyapatyt spełnia wiele ról jako pożądany składnik produktów do pielęgnacji jamy ustnej. Powoduje remineralizację zmian próchnicowych oraz niepróchnicowego pochodzenia, redukuje nadwrażliwość zębiny, przyczynia się do rozjaśnienia barwy zębów. Mechanizm działania hydroksyapatytu jest wieloczynnikowy i polega na wspomaganiu remineralizacji i reparacji szkliwa; tworzeniu ochronnej warstwy na powierzchni twardych tkanek zęba oraz hamowaniu adhezji bakteryjnej i ograniczaniu powstawania płytki nazębnej. Pasty do zębów z hydroksyapatytem są równie skuteczne w zapobieganiu próchnicy u dzieci i dorosłych jak pasty z fluorem. Zastosowanie biomimetycznego HAP jako aktywnego składnika w produktach do higieny jamy ustnej, może być klinicznie użyteczne i pomocne w planowaniu opieki stomatologicznej nad dziećmi i dorosłymi nawet w przypadku wysokiego ryzyka próchnicy. W przeciwieństwie do fluorków HAP cechuje się biokompatybilnością i jest bezpieczny w przypadku niezamierzonego połknięcia.
Cały pobyt w Bielefeld, będący doskonałą okazją do poznania Kolegów z różnych krajów i wymiany doświadczeń zawodowych i naukowych, upłynął w bardzo przyjaznej atmosferze. Gospodarze spotkania przyjęli uczestników niezwykle ciepło i serdecznie, organizacja Sympozjum była wzorowa, zarówno pod względem naukowym jak i logistycznym, a poziom prezentowanych wykładów okazał się bardzo wysoki. Wizyta w Bielefeld z pewnością pozostanie na długo w pamięci wszystkich uczestników Sympozjum.
Organizatorem spotkania była firma Dr Wolff, której początki działalności sięgają 1905 roku, zajmująca się produkcją farmaceutyków i kosmetyków m. in. do pielęgnacji jamy ustnej. Obecnie firma zatrudnia 785 pracowników w Niemczech i za granicą oraz posiada swoje filie w 11 krajach. Bielefeld to główna siedziba firmy Dr Wolff, gdzie znajdują się działy naukowe, rozwoju technologicznego, laboratoria badawcze oraz fabryka, w której wytwarzane są kosmetyki i farmaceutyki.
