Do rozwoju otyłości i jej metabolicznych konsekwencji prowadzi wiele czynników, w tym przede wszystkim nadmierne spożycie energii i niedostateczne jej wydatkowanie, jak również czynniki genetyczne. Czynniki genetyczne mogą wykazywać związek m.in. z regulacją uczucia głodu i sytości oraz z metabolizmem substratów energetycznych. Nie należy jednak traktować otyłości prostej jako choroby o podłożu jedynie genetycznym, ponieważ jest ona konsekwencją interakcji między stylem życia a czynnikami genetycznymi. W obszarach mózgu zaangażowanych m.in. w regulację uczucia głodu i sytości występują receptory melanokortyny-4 (MC4R), które pełnią istotną rolę w wielu szlakach metabolicznych oraz w centralnej regulacji równowagi energetycznej. Rzadkie mutacje w obrębie lub w pobliżu genu MC4R wykazują związek z otyłością monogenową; jednak większość przypadków otyłości oraz jej metabolicznych następstw, w tym głównie cukrzycy typu 2, jest wynikiem wieloczynnikowych interakcji.
W pracy pt.: „An Association between Diet and MC4R Genetic Polymorphism, in Relation to Obesity and Metabolic Parameters—A Cross Sectional Population-Based Study”, która została opublikowana w International Journal of Molecular Sciences, Zespół Centrum Badań Klinicznych UMB przeanalizował związek między występowaniem wybranych polimorfizmów pojedynczego nukleotydu (SNP, z ang. single nucleotide polymorphism) w obrębie genu MC4R a otyłością i wybranymi parametrami metabolicznymi w zależności od czynników dietetycznych. W grupie 819 Uczestników oceniono występowanie wybranych SNPs w obrębie genu MC4R (rs17782313, rs12970134, rs633265 i rs135034), wykonano pomiary antropometryczne, określono zawartość i rozmieszczenie tkanki tłuszczowej (z podziałem na tkankę tłuszczową podskórną i wisceralną), oznaczono wybrane parametry biochemiczne (stężenie glukozy, insuliny, cholesterolu całkowitego, frakcji LDL i HDL cholesterolu oraz triglicerydów), ustalono także dzienne spożycie energii oraz białek, tłuszczów i węglowodanów. Przeprowadzone badania wykazały, że jeśli u osób będących nosicielami genotypu CC (rs17782313) dzienne spożycie białka stanowiło ≥ 18% całkowitej wartości energetycznej diety, wówczas wyższa była zawartość tkanki tłuszczowej wisceralnej, oraz wyższe stężenia glukozy i triglicerydów na czczo. Wzrost energii pochodzącej z białek również u osób będących nosicielami genotypu AA (rs12970134) wykazywał związek z wyższym BMI, większą zawartością tkanki tłuszczowej, zarówno podskórnej jak i wisceralnej oraz wyższymi stężeniami glukozy, triglicerydów i cholesterolu całkowitego.
Uzyskane wyniki sugerują, iż występowanie otyłości i jej metabolicznych następstw u osób z wybranymi polimorfizmami w obrębie genu MC4R może być zależne od czynników dietetycznych. Temat ten wymaga jednak dalszych badań nutrigenetycznych, które w przyszłości mogą przyczynić się do opracowania spersonalizowanych zaleceń żywieniowych dla osób z genetycznym ryzykiem wystąpienia otyłości, co przyczyni się do zapobiegania i leczenie otyłości oraz chorób będących jej konsekwencjami.
