Zespół badaczy z Kliniki Kardiologii Inwazyjnej UMB oraz Studenckiego Koła Naukowego działającego przy tej klinice opublikował na łamach Archives of Medical Science wyniki swojej pracy dotyczącej chronobiologii ostrych zespołów wieńcowych (OZW). Przeanalizowano występowanie zawału mięśnia sercowego w latach 2008–2017, łącznie badanie objęło blisko 20 milionów pacjento-lat.
Chronobiologia to dziedzina nauki, która bada, jak naturalne rytmy, takie jak rytm sezonowy i tygodniowy, wpływają na żywe organizmy. Wykazano, że dotychczas obowiązujący trend szczytu występowania OZW, w okresach obniżonej temperatury, uległ zmianie. Doszło do przesunięcia sezonowego wzrostu częstości ostrych zespołów wieńcowych z zimy na wiosnę. Ma to bezpośredni związek ze zmianami klimatu, które powodują nasilenie niekorzystnych zjawisk atmosferycznych. Obecnie, w opinii autorów, nie ekstremalnie niskie i wysokie temperatury, a krótkoterminowe wahania pogodowe wywierają dominujący wpływ na chronobiologię ostrych zespołów wieńcowych. Badacze stwierdzili, że każdy wzrost o 10ºC dobowych wahań temperatury związany jest ze zwiększoną o 13 proc. liczbą przyjęć do szpitala z powodu OZW. Efekt ten najsilniej obserwowany był na wiosnę, sezon pierwotnie związany z dużymi wahaniami temperatury, które wobec zmian klimatycznych ulegają znacznemu nasileniu. Efekty te były silniej wyrażone w drugiej połowie analizowanego okresu, w latach, w których zmiany klimatu znacznie się nasiliły.
Oprócz przesunięcia sezonowego została również zaobserwowana zmiana w rytmie tygodniowym. Do tej pory większość badań wskazywała poniedziałek jako dzień z największą częstością występowania OZW. Wiązane to było ze stresem wynikającym z powrotu do pracy po weekendowej przerwie. Natomiast analiza badaczy wykazała, że szczyt ten przypada na czwartek, co może być związane z faktem, że coraz więcej ludzi nie jest ograniczonych do sztywnych ram tygodnia pracy. Widoczny był również weekendowy spadek występowania zawałów serca wiązany ze zmniejszoną liczbą zewnętrznych stresorów wyzwalających chorobę.
Zarówno zmiany klimatyczne jak i zmiany w charakterze wykonywanej pracy powodują konieczność ciągłych badań w zakresie chronobiologii. Znając i rozumiejąc rytmy występowania OZW można z lepszym skutkiem przewidywać i udoskonalać profilaktykę pierwotną chorób sercowo–naczyniowych.
Praca została doceniona na kongresie ESC 2021, gdzie prezentująca Anna Kurasz otrzymała pierwszą nagrodę za pracę oryginalną.
Link do publikacji: https://www.archivesofmedicalscience.com/Does-climate-change-affect-the-chronobiological-trends-nin-the-occurrence-of-acute,124020,0,2.html
