Powszechnie wiadomo, że skuteczna alergenowo swoista immunoterapia (potocznie nazywanego odczulaniem) związana jest ze zmianą aktywności wyspecjalizowanych komórek zdolnych do reakcji na uczulający alergen, nazywanych komórkami pamięci immunologicznej (limfocytów T oraz B). Innym niezwykle istotnym elementem odporności naszego organizmu jest tzw. układ odpowiedzi nieswoistej (odporności wrodzonej), w skład, którego wchodzą różne grupy komórek, w tym m.in. monocyty, komórki dendrytyczne, oraz komórki limfoidalne odpowiedzi nieswoistej. Wszystkie elementy odporności nieswoistej stanowią pierwszą linię obrony organizmu przed substancjami do niego wnikającymi (włączając w to alergeny).
Do niedawna uznawano, że odporność nieswoista, w odróżnieniu od limfocytów, nie jest w stanie wytworzyć pamięci immunologicznej, a więc zdolności do silniejszej lub słabszej (tolerogennej) reakcji na wnikający alergen. Okazało się jednak, że komórki te mogą zostać wytrenowane poprzez czynnik je aktywujący i na drodze zależnej od skomplikowanych mechanizmów genetycznych, nabywać tzw. pamięci nieswoistej. Mechanizmy te przygotowują komórki do silniejszej reakcji (wytrenowana odporność z ang. trained immunity) lub reakcji znacznie słabszej wybudzającej tolerancję (wytrenowana tolerancja z ang. trained tolerance). Pamięć odpowiedzi nieswoistej jest zatem adaptacją funkcjonalną przygotowującą komórki do skuteczniejszej walki z czynnikami wnikającymi do organizmu.
W najnowszym numerze czasopisma Journal of Allergy and Clinical Immunology (JACI) członkowie zespołu Zakładu Medycyny Regeneracyjnej we współpracy ze Szwajcarskim Instytutem Badań nad Alergią i Astmą, Uniwersytetu w Zurichu (SIAF – Swiss Institute of Allergy and Asthma Research) opublikowali wyniki badań opisujących zmiany fenotypu krążących komórek odpowiedzi nieswoistej u alergików poddawanych odczulaniu (https://doi.org/10.1016/j.jaci.2020.08.042). Opublikowana praca stanowi pierwszą do tej pory opisaną tak wszechstronną ocenę zmian fenotypu komórek należących do układu odporności wrodzonej. Autorzy zaznaczają, że zaobserwowane zmiany mają wpływ na potencjał analizowanych komórek do odpowiedzi na alergen. Opublikowana praca stanowi, tym samym, pierwszy dowód na istnienie wytrenowanej tolerancji na alergen. Wykorzystanie uzyskanych badań może pomóc w lepszej kontroli skuteczności odczulania na pyłki brzozy i traw. Konieczne jest jednak lepsze poznanie mechanizmów molekularnych kontrolujących zaobserwowane procesy czym obie grupy będą zajmować się w przyszłości.
Praca została również wybrana przez Edytora czasopisma i wyróżniona w sekcji „the Editors’ choice” (https://doi.org/10.1016/j.jaci.2021.03.022)
