Wydział Farmaceutyczny z Oddziałem Medycyny Laboratoryjnej

Nazwa

kierunku

Analityka Medyczna

Poziom i forma

studiów

Jednolite studia

magisterskie

stacjonarne

niestacjonarne

Nazwa przedmiotu

Anatomia

Punkty ECTS

6

Jednostka realizująca

Zakład Anatomii

Prawidłowej Człowieka

Osoba odpowiedzialna

prof. dr hab. Janusz Dzięcioł

Rodzaj

przedmiotu

obowiązkowy

Semestr

II

Rodzaj zajęć i liczba godzin

wykłady

15

ćwiczenia

45

seminaria

0

Cel

kształcenia

Zapoznanie studentów z budową narządów i układów, ich topografią i funkcją, zrozumienie ich roli i funkcjonowania w żywym organizmie oraz zastosowaniem zdobytej wiedzy w diagnostyce medycznej.

Treści

programowe

Wykłady:

Wprowadzenie podstawowych pojęć z zakresu morfologii anatomii: komórka, tkanka, układ, narząd. Budowa ciała ludzkiego oraz jego układy. Okolice i linie ciała ludzkiego. Określenie orientacyjne w przestrzeni – płaszczyzny i osie ciała. Układ kostno-stawowo-mięśniowy. Ogólne wiadomości o budowie aparatu ruchu i jego podział. Ogólna budowa kości i ich rola. Podział kośćca. Rodzaje połączeń kości – połączenia stałe i wolne. Budowa stawu – stałe i niestałe elementy stawu. Kryteria podziału stawów. Ogólne wiadomości o rodzajach i budowie mięśni. Ogólne wiadomości o czynnościach mięśni (czynniki warunkujące skurcze mięśni, kierunek działania mięśni – synergistyczne i antagonistyczne działanie mięśni). Charakterystyka mięśni poprzecznie prążkowanych i gładkich: (wpływ na bierny aparat ruchu, na czynności oddechowe i na procesy wydalnicze). Układ nerwowy – wprowadzenie do neuroanatomii. Funkcja układu nerwowego; pojęcie neuronu, zwoju, splotu, drogi nerwowej. Podział układu nerwowego – ośrodkowy i obwodowy. Anatomia ośrodkowe układ nerwowy (OUN) Opis poszczególnych części mózgowia z uwzględnieniem podziału czynnościowego. Autonomiczny układ nerwowy –ogólna budowa i funkcja. Budowa narządu wzroku i słuchu. Nerwy czaszkowe.

Układ krążeniowo-oddechowy – Budowa ogólna i znaczenie układu krążenia. Anatomia klatki piersiowej – budowa, okolice i linie klatki piersiowej. Położenie gruczołu sutkowego i odpływ chłonki. Ogólne wiadomości o układzie chłonnym – budowa i znaczenie. Budowa naczyń tętniczych i żylnych. Krążenie duże. Krążenie małe - budowa i związek z układem oddechowym. Krew (elementy upostaciowane krwi, osocze). Krążenie płodowe. Podział i znaczenie układu oddechowego. Oddychanie płucne i tkankowe. Mechanizm oddychania.

Układ pokarmowy. Budowa ściany jamy brzusznej. Miejsca zmniejszonej oporności ścian. Ogólna budowa i funkcja układu pokarmowego. Otrzewna. Stosunek narządów do otrzewnej. Jama otrzewnej. Gruczoły przewodu pokarmowego – czynność. Część nadokrężnicza i podokrężnicza jamy brzusznej

Układ moczowo-płciowy. Budowa miednicy mniejszej. Budowa i funkcje układu moczowego. Budowa nefronu. Czynność układu płciowego. Topografia narządów miednicy mniejszej.

Układ endokrynny – Rodzaje gruczołów wydzielania wewnętrznego i ich rola w organizmie. Budowa, położenie i czynność gruczołów wewnątrzwydzielniczych. Rodzaje hormonów i ich znaczenie.

Ćwiczenia: 

Materiał podzielony jest na 3 cykle tematyczne:

-osteologia, myologia, ośrodkowy i obwodowy układ nerwowy

-układ krążenia i naczyniowy, układ oddechowy

-układ pokarmowy, układ moczowo-płciowy i wydzielania wewnętrznego

Cykl tematyczny kończy się kolokwium

1. Szkielet osiowy – Kręgosłup – ogólna budowa kręgów i różnice pomiędzy poszczególnymi odcinkami kręgosłupa. Kości tworzące ogólną budowę klatki piersiowej – mostek i żebra. Kości kończyny górnej i dolnej – główne elementy budowy dotyczące powierzchni stawowych. Kości mózgoczaszki i twarzoczaszki i ich zasadnicze części.

2. Połączenia kręgosłupa oraz połączenia stawowe żeber i mostka. Krzywizny kręgosłupa (pojęcie lordozy, kyfozy i skoliozy). Połączenia między kośćmi czaszki (szwy – wieńcowy, strzałkowy i węgłowy) i ciemiączka. Staw skroniowo-żuchwowy.

Stawy kończyny górnej i jej obręczy (staw ramienny, łokciowy, promieniowo – nadgarstkowy) – budowa i mechanika. Pozostałe tylko nazwy stawów. Połączenia kończyny dolnej. Budowa i połączenia miednicy. Staw biodrowy, kolanowy, skokowo-goleniowy- budowa i mechanika.

3. Mięśnie grzbietu powierzchowne (czworoboczny i najszerszy grzbietu) oraz głębokie – położenie i czynność. Mięśnie powierzchowne i głębokie klatki piersiowej – położenie i czynność Przepona – budowa, otwory, czynność.
Mięśnie brzucha –wymienić, czynność
Mięśnie kończyny górnej – mięśnie obręczy, ramienia – (dwugłowy i trójgłowy ramienia), mięśnie przedramienia i ręki – grupy mięśni i czynność.
Mięśnie kończyny dolnej – obręczy, uda, podudzia, stopy – grupy i czynność.
Mięśnie głowy i szyi – czynność.

4.Ośrodkowy układ nerwowy – kresomózgowie – płaty i ośrodki w nich się znajdujące.

Międzymózgowie – ośrodki podkorowe międzymózgowia, czynność podwzgórza.
Śródmózgowie – podział.
Tyłomózgowie wtórne – podział. Podział i czynność móżdżku. Rdzeniomózgowie – ogólna budowa rdzenia przedłużonego. Pień mózgu – części składowe i czynność.
Rdzeń kręgowy budowa i ośrodki. Komory mózgowia i dokładne krążenie płynu mózgowo-rdzeniowego. Opony mózgowia i ich przestrzenie. Unaczynienie mózgowia.

5. Obwodowy układ nerwowy – splot szyjny, ramienny, lędźwiowy i krzyżowy – gałęzie długie i zakres ich unerwienia oraz objawy porażenia.

6. Podział, ośrodki i rola układu autonomicznego. Narząd wzroku i słuchu.

7. Położenie i budowa serca (przedsionki, komory i przegroda serca). Zastawki serca (żylne i tętnicze) – budowa i czynność. Budowa ścian serca. Budowa osierdzia. Unaczynienie i unerwienie serca.

8. Aorta – podział, położenie gałęzie – zakres unaczynienia. Naczynia tętnicze kończyny górnej i dolnej i miejsca badania tętna Żyły powierzchowne (dokładnie) i głębokie kończyny górnej i dolnej. Żyła główna górna i dolna – z czego powstają skąd zbierają krew i dokąd uchodzą.

9. Jama nosowa – podział, budowa (okolica węchowa i oddechowa). Zatoki przynosowe, wymienić i podać dokąd uchodzą. Gardło, krtań, tchawica, oskrzela główne – budowa, położenie i czynność. Płuca – podział anatomiczny (płaty, segmenty) korzeń płuca Podział drzewa oskrzelowego. Opłucna i jej zachyłki, jama opłucnej.

10. Układ limfatyczny – ogólna budowa i funkcja. Podział i zawartość śródpiersia.

11. Jama ustna i narządy jamy ustnej – budowa. Ślinianki – położenie, czynność i            dokąd uchodzą. Gardło – budowa. Pierścień gardłowy limfatyczny. Przełyk, żołądek, jelito cienkie – budowa, położenie i czynność.

12. Jelito grube – części, położenie i czynność. Wątroba, pęcherzyk żółciowy i Trzustka - budowa, położenie i czynność. Drogi żółciowe. Krążenie wrotne.

13. Układ moczowy – nerki, moczowód, pęcherz moczowy – położenie, budowa i czynność. Cewka moczowa żeńska i męska – budowa.

14. Budowa, położenie i rola jajników, jajowodów, macicy i pochwy. Droga komórki jajowej. Budowa, położenie i rola jąder, najądrzy, nasieniowodu, pęcherzyków nasiennych i gruczołu krokowego. Droga plemnika.

15. Budowa, położenie i czynność narządów dokrewnych.

Formy i

metody

dydaktyczne

Wykłady z prezentacją multimedialną.

Ćwiczenia prowadzone są na przygotowanych przez asystentów preparatach pochodzących ze zwłok ludzkich oraz programach komputerowych A.D.A.M., atlasach oraz różnych rodzajach obrazowania przyżyciowego (CT, Rtg, MRI).

Formy

zaliczenia

Przedmiot kończy się egzaminem testowym z pytaniami otwartymi.

Literatura podstawowa

1. Anatomia układu ruchu i Anatomia narządów wewnętrznych i układu nerwowego, tom I i II - Zofia Ignasiak Urban & Partner, Wrocław 2007
2. Anatomia Człowieka – Narkiewicz O., Moryś J. –Wydawnictwo lekarskie PZWL, Warszawa 2010
3. Anatomia czynnościowa – Maciejewski R., Torres k. – Wydawnictwo Czelej Sp. z o.o., Lublin 2007

Atlasy

1. Atlas Anatomii Człowieka tom I i II – Sobotta – Urban & Partner, Wrocław 2006
2. Atlas Anatomii Człowieka tom I-III – Prometeusz – MedFarm, Wrocław 2009

Literatura uzupełniająca

1. Anatomia Człowieka – Bochenek A., Reicher M.- tom I-V PZWL, Warszawa (dowolne wydanie)
2. Anatomia Człowieka – Sokołowska – Pituchowa J. – PZWL, Warszawa 2015
3. Zarys Anatomii Człowieka – Krechowiecki A., Czerwiński F., Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2015
4. Atlas Anatomii Człowieka tom I i II – Kopf-Maier P., PZWL, Warszawa 2003

Efekty kształcenia

Efekty kształcenia

Odniesienie do kierunkowych efektów kształcenia

P-W01

Posiada podstawową wiedzę anatomiczną oraz rozumie zasady budowy, topografii i funkcjonowania narządów.

K_W01

P-W02

Zna niektóre nazwy angielskie, łacińskie, przede wszystkim części ciała i narządów ze względu na przydatność ich w dalszej nauce i pracy zawodowej.

K_W03

P-W03

Rozpoznaje zasadnicze struktury anatomiczne na materiale prosektoryjnym, w atlasach i na osobnikach żywych.

K_W01, K_W02

P-W04

Zna struktury anatomiczne i rozpoznaje na obrazach uzyskanych przy pomocy różnych rodzajów obrazowania przyżyciowego (RTG, CT, MRI).

K_W18

P-W05

Zna powiązania struktur anatomicznych z ich znaczeniem klinicznym w warunkach zdrowia i choroby.

K_W18

P-U01

Zdolność wykorzystania nabytej wiedzy dla celów diagnostycznych i terapeutycznych w różnych dyscyplinach analityki medycznej.

K_U06

P-K01

Rozumie potrzebę uczenia się przez całe życie, potrafi inspirować i organizować proces uczenia się.

K_K01

Bilans nakładu pracy studenta

Godziny kontaktowe z nauczycielem akademickim:

Udział w wykładach

15 x 1h

15h

Udział w ćwiczeniach

15 x 3h

45h

Udział w konsultacjach związanych z ćwiczeniami

2 x 1h

2h

RAZEM:

62h

Samodzielna praca studenta:

Przygotowanie do ćwiczeń

15x3h

45h

Przygotowanie do kolokwiów

3x 10h

30h

Przygotowanie do egzaminu

1x30h

30h

RAZEM

105h

Ogółem

167h

ECTS

6

Wskaźniki ilościowe

Nakład pracy studenta związany z zajęciami wymagającymi bezpośredniego udziału nauczyciela:

62h

ECTS

 3

Nakład pracy studenta związany z zajęciami o charakterze praktycznym [45h +2h+45h +15h+15h]:

122h

4

Nr efektu kształcenia

Metody weryfikacji efektu kształcenia

Formujące

Podsumowujące

P-W01

Zaliczenie praktyczne i teoretyczne ćwiczenia

kolokwium, egzamin

P-W02

Zaliczenie praktyczne i teoretyczne ćwiczenia

kolokwium, egzamin

P-W03

Zaliczenie praktyczne i teoretyczne ćwiczenia

kolokwium, egzamin

P-W04

Obserwacja pracy na ćwiczeniach, zaliczenie praktyczne i teoretyczne ćwiczenia

kolokwium

P-W05

Obserwacja pracy na ćwiczeniach, zaliczenie praktyczne i teoretyczne ćwiczenia

kolokwium, egzamin

P-U01

Zaliczenie każdego ćwiczenia

egzamin

P-K01

Ocena zdolności do samodzielnej pracy

zaliczenie ćwiczenia