KARTA MODUŁU ZAJĘĆ/SYLABUS

Wydział Nauk o Zdrowiu UMB

dotyczy cyklu kształcenia rozpoczynającego się w roku akad.  2022/2023

Kierunek studiów

Elektroradiologia

Profil studiów

x  ogólnoakademicki    □  praktyczny  

Nazwa jednostki organizacyjnej realizującej moduł zajęć

Zakład Anatomii Prawidłowej Człowieka

Osoba(y) prowadząca(e)

dr n. med. Beata Klim, lek. stom. Katarzyna Kitlas

Poziom studiów

I stopnia  (licencjackie)  x   II stopnia (magisterskie) □  jednolite magisterskie □

Forma studiów

stacjonarne  x   niestacjonarne □

Rok studiów

I  x    II   □   III  □   I V  □   V  □         

Semestr studiów:

1   x   2  x    3   □   4  □  5  □   6  □ 7   □   8  □    9   □  10  □ 

Nazwa modułu zajęć

Anatomia

Język wykładowy

polski   x     angielski   □

Miejsce realizacji:

zajęć praktycznych

nie dotyczy

praktyk zawodowych

nie dotyczy

Opis zajęć:

Założenia i cel zajęć:

Celem zajęć jest przekazanie studentom podstaw wiedzy z anatomii prawidłowej człowieka oraz umiejętność rozpoznania poszczególnych struktur anatomicznych.

Metody kształcenia:

Wykłady multimedialne, ćwiczenia praktyczne, techniki interaktywne, fantomy

Symbol i numer przedmiotowego efektu uczenia się

Efekt uczenia się

Odniesienie do kierunkowych efektów uczenia się

Metody weryfikacji osiągnięcia zamierzonych efektów uczenia się:

Formujące*

Podsumowujące**

WIEDZA

W1

Posiada podstawową wiedzę anatomiczną oraz rozumie zasady budowy, topografii i funkcjonowania narządów.

W01

Obserwacja pracy studenta w trakcie ćwiczeń, zaliczenia cząstkowe, kolokwia, bieżąca informacja zwrotna, samoocena

Egzamin pisemny

W2

Posiada wiedzę niezbędną do zrozumienia procesów biologicznych zachodzących w organizmie człowieka, a także podstawowy zakres wiadomości z zakresu budowy i czynności poszczególnych układów i narządów.

W01

W3

Zna i rozumie prawidłową budowę i funkcje komórek, tkanek, narządów i układów organizmu ludzkiego oraz rozumie współzależności ich budowy i funkcji w warunkach zdrowia i choroby.

W03

W4

Zna i potrafi wyjaśnić wzajemne zależności pomiędzy układem pokarmowym a układem nerwowym, krążenia i oddychania, moczowym i dokrewnym.

W04

W5

Zna podstawowe procesy fizjologiczne i mechanizmy funkcjonowania człowieka.

W05

W6

Omawia procesy fizjologiczne zachodzące w układzie krążenia, układzie oddechowym, układzie pokarmowym, układzie moczowym oraz zależności istniejące między nimi.

W06

W7

Posiada podstawową wiedzę z zakresu anatomii radiologicznej dorosłych i dzieci.

W07

UMIEJĘTNOŚCI

U1

Potrafi rozpoznawać indywidualne problemy pacjenta.

A.U5.

Obserwacja pracy studenta w trakcie ćwiczeń, zaliczenia cząstkowe, kolokwia, bieżąca informacja zwrotna, samoocena

Egzamin pisemny

U2

Potrafi odpowiednio ułożyć pacjenta do poszczególnych badań obrazowych.

A.U5.

U3

Potrafi wyrazić swoją wiedzę pisemnie i ustnie.

A.U5.

KOMPETENCJE SPOŁECZNE

K1

Posiada nawyk i umiejętność ciągłego doskonalenia się.

K01

Obserwacja pracy studenta w trakcie ćwiczeń, bieżąca informacja zwrotna, samoocena

Przedłużona obserwacja przez nauczyciela akademickiego

K2

Stawia dobro pacjenta na najwyższym miejscu.

K01

K3

Posiada świadomość własnych ograniczeń i wie, kiedy zwrócić się do ekspertów.

K02

K4

Efektywnie prezentuje własne pomysły, wątpliwości i sugestie, popierając je argumentacją w kontekście wybranych perspektyw teoretycznych, poglądów różnych autorów, kierując się przy tym zasadami etycznymi.

K04

K5

Potrafi brać odpowiedzialność za działania własne i właściwie organizować pracę własną.

K04

NAKŁAD PRACY STUDENTA (BILANS PUNKTÓW ECTS)

Forma aktywności studenta

Obciążenie studenta (godz.)

Godziny kontaktowe z nauczycielem akademickim (wg planu studiów)

80

Udział w wykładach (wg planu studiów)

40

Udział w seminariach (wg planu studiów)

Udział w ćwiczeniach (wg planu studiów)

40

Udział w zajęciach praktycznych (wg planu studiów)

Udział w konsultacjach związanych z zajęciami

Samodzielna praca studenta (przykładowa forma pracy studenta)

60

Samodzielne przygotowanie do seminariów

Samodzielne przygotowanie do ćwiczeń

40

Samodzielne przygotowanie do zajęć praktycznych

Wykonanie projektu, dokumentacji, opisu przypadku, prezentacji, itd. …………………………….

Obciążenie studenta związane z praktykami zawodowymi (wg planu studiów)

Samodzielne przygotowanie się do zaliczeń etapowych

Samodzielne przygotowanie do egzaminu/zaliczenia końcowego i udział w egzaminie/zaliczeniu końcowym

20

Sumaryczne obciążenie pracy studenta                                                                                                     Godziny ogółem:

140

Liczba punktów ECTS 

6

Forma zajęć

Treści programowe poszczególnych zajęć

Symbol przedmiotowego efektu uczenia się

Liczba godzin

WYKŁADY

Układ kostny ze szczególnym uwzględnieniem kości kręgosłupa i klatki piersiowej

1. Wprowadzenie do anatomii - podstawowe pojęcia anatomiczne
2. Kręgosłup - ogólna budowa kręgu, różnice w budowie kręgów tworzących poszczególne odcinki kręgosłupa, kość krzyżowa i guziczna
3. Szkielet klatki piersiowej- budowa szczegółowa:

1. żeber
2. mostka

W1 - W7

40

Rodzaje połączeń w układzie kostnym. Połączenia w obrębie kręgosłupa i klatki piersiowej

1. Rodzaje połączeń:

1. połączenia ścisłe (więzozrost, chrząstkozrost, kościozrost)
2. połączenia ruchome (stawy): elementy stałe i dodatkowe stawów

2. Połączenia występujące w obrębie kręgosłupa z uwzględnieniem górnego i dolnego stawu głowy
3. Połączenia kości w obrębie klatki piersiowej:

1. połączenia żeber z mostkiem i kręgosłupem
2. połączenia części mostka ze sobą

4. Mięśnie powierzchowne i głębokie klatki piersiowej

5. Zawartość międzyżebrzy

6. Okolice topograficzne, linie, punkty orientacyjne klatki  

          piersiowej

Ściana klatki piersiowej. Śródpiersie - jego podział i zawartość. Układ krążenia – serce.

1. Śródpiersie: ograniczenia; podział; zawartość
2. Rentgenogramy klatki piersiowej i kręgosłupa piersiowego
3. Serce – topografia, budowa zewnętrzna i wewnętrzna
4. Budowa ścian serca: nasierdzie; śródsierdzie – mięsień sercowy, szkielet serca, układ przewodzący; wsierdzie
5. Budowa szczegółowa jam serca
6. Unaczynienie tętnicze i żylne serca
7. Zastawki serca – budowa i czynność
8. Rzut serca i zastawek na przednią ścianę klatki piersiowej

Układ krążenia- naczynia. Układ limfatyczny.

1. Krążenie małe – gdzie i czym się rozpoczyna i kończy
2. Krążenie duże – gdzie i czym się rozpoczyna i kończy
3. Aorta: podział na części; przebieg; topografia; gałęzie aorty piersiowej; gałęzie aorty brzusznej (parzyste i nieparzyste)
4. Naczynia tętnicze głowy i szyi– tętnica szyjna wspólna
5. Naczynia tętnicze klatki piersiowej– ogólnie zakres ich unaczynienia
6. Naczynia tętnicze jamy brzusznej– ścienne i trzewne; tętnica biodrowa wspólna: podział i zakres unaczynienia
7. Żyła główna górna i dolna– gdzie i z czego powstają, skąd zbierają krew i dokąd uchodzą
8. Układ limfatyczny – ogólna budowa i funkcja

Układ oddechowy– górne i dolne drogi oddechowe

1. Jama nosowa: podział; budowa ogólna; małżowiny; przewody nosowe
2. Zatoki przynosowe: gdzie uchodzą, jakie pełnią funkcje
3. Gardło: podział; elementy ściany bocznej; połączenia; migdałki
4. Krtań: położenie; chrząstki krtani i ich połączenia; podział jamy krtani; elementy tworzące głośnię i szparę głośni
5. Tchawica: budowa; części; położenie; topografia
6. Oskrzela główne: budowa; różnice budowy oskrzela prawego i lewego; topografia
7. Podział drzewa oskrzelowego
8. Droga powietrza oddechowego ze środowiska zewnętrznego do miejsca wymiany gazowej
9. Płuca – szczegółowa budowa zewnętrzna i wewnętrzna obu płuc
10. Wnęka płuca i jej zawartość
11. Topografia korzeni płuc
12. Unaczynienie płuc
13. Unerwienie płuc
14. Opłucna – blaszki opłucnej, jama opłucnej, zachyłki

Kości mózgoczaszki

1. Sklepienie czaszki: kości tworzące sklepienie, połączenia kości (szew wieńcowy, szew strzałkowy, szew węgłowy)
2. Szczegółowy opis kości mózgoczaszki: kość potyliczna; kość klinowa; kość czołowa; kość sitowa; kość skroniowa; kość ciemieniowa
3. Połączenia stałe pomiędzy kośćmi mózgoczaszki (więzozrosty, chrząstkozrosty
4. i kościozrosty)
5. Podstawa czaszki: dół przedni, środkowy i tylny czaszki: ograniczenia, stosunki topograficzne, zawartość i połączenia

Ośrodkowy układ nerwowy

1. Ogólny podział i budowa mózgowia.

1. kresomózgowie: płaty, bruzdy, istota biała (rodzaje włókien), istota szara (jądra kresomózgowi, komora boczna
2. międzymózgowie: komora trzecia, wzgórze, podwzgórze, szyszynka, przysadka mózgowa
3. śródmózgowie: budowa ogólna
4. tyłomózgowie: most, móżdżek, komora IV
5. rdzeniomózgowie: budowa ogólna

2. Opony mózgu:

1. twarda: budowa, wypustki, zatoki żylne, tętnica oponowa środkowa
2. pajęcza
3. miękka
4. przestrzenie między oponami mózgu

3. Płyn mózgowo-rdzeniowy

1. przestrzenie płynowe: komory mózgu, otwory, wodociąg mózgu
2. powstawanie i krążenie płynu mózgowo-rdzeniowego
3. rola płynu

4. Unaczynienie tętnicze mózgu:

1. tętnica szyjna wewnętrzna, pochodzenie, gałęzie
2. tętnica kręgowa, pochodzenie, przebieg
3. koło tętnicze mózgu
4. tętnica mózgu przednia, środkowa, tylna, zakres unaczynienia

5. Odprowadzenie krwi żylnej

Obwodowy układ nerwowy. Narządy zmysłów

1. Nerwy czaszkowe – I – XII (nazwy poszczególnych nerwów i zakres ich unerwienia)
2. Sploty nerwowe: z czego powstają, gdzie leżą, podstawowe gałęzie długie

1. splot szyjny: nerw przeponowy
2. splot ramienny: nerwy długie części podobojczykowe
3. nerwy międzyżebrowe
4. splot lędźwiowy: nerw udowy i zasłonowy
5. splot krzyżowy: nerw kulszowy

3. Układ nerwowy autonomiczny

1. podział
2. ośrodki układu współczulnego – budowa pnia współczulnego
3. ośrodki układu przywspółczulnego
4. czynność

4. Narząd wzroku

1. budowa ścian gałki ocznej
2. zawartość gałki ocznej
3. narządy dodatkowe oka
4. proces widzenia

5. Narząd przedsionkowo-ślimakowy

1. ucho zewnętrzne
2. ucho środkowe
3. ucho wewnętrzne
4. lokalizacja ośrodka słuchu i równowagi
5. proces słyszenia

Kości twarzoczaszki. Mięśnie głowy i szyi

1. Ogólna budowa i położenie kości twarzoczaszki
2. Szczegółowa budowa kości zwłaszcza: szczękowej; podniebiennej; jarzmowej; żuchwy
3. Budowa i mechanika stawu skroniowo-żuchwowego
4. Doły i jamy w obrębie twarzoczaszki: ograniczenia i komunikacja dołów: skroniowego; podskroniowego; skrzydłowo-podniebiennego; oczodołu; jamy ustnej; jamy nosowej
5. Mięśnie wyrazowe głowy– lokalizacja, czynność, unerwienie
6. Mięśnie żwaczowe- lokalizacja, działanie, unerwienie
7. Podział mięśni szyi- ich ogólna charakterystyka, szczelina przednia i tylna mięśni pochyłych
8. Jama ustna – podział
9. Szczegółowa budowa: języka; podniebienia; cieśni gardzieli; ślinianek z uwzględnieniem ich ujść
10. Pierścień chłonny gardła
11. Główne naczynia krwionośne głowy i szyi ze szczególnym uwzględnieniem pęczka naczyniowo- nerwowego szyi
12. Główne grupy węzłów chłonnych głowy i szyi, kąty żylne

Kości kończyny górnej i ich połączenia

1. Kości obręczy kończyny górnej: obojczyk; łopatka
2. Kości części wolnej kończyny górnej: kość ramienna; kość promieniowa; kość łokciowa; kości nadgarstka; kości śródręcza; kości palców
3. Połączenia kości kończyny górnej:

1. Połączenia nieruchome
2. Połączenia ruchome- szczegółowa budowa stawów:

1. mostkowo-obojczykowego
2. barkowo- obojczykowego
3. ramiennego
4. łokciowego
5. promieniowo- łokciowego bliższego i dalszego
6. promieniowo- nadgarstkowego
7. nadgarstkowo- śródręcznego kciuka
8. śródręczno- paliczkowych
1. międzypaliczkowych

Mięśnie kończyny górnej i grzbietu. Układ naczyniowy i nerwowy kończyny górnej

1. Mięśnie grzbietu:

1. mięśnie kolcowo-ramienne
2. mięśnie kolcowo- żebrowe
3. mięsień prostownik grzbietu

2. Mięśnie kończyny górnej:

1. mięśnie obręczy kończyny górnej
2. mięśnie ramienia
3. mięśnie przedramienia
4. mięśnie ręki

3. Przestrzenie kończyny górnej:

1. jama pachowa- ograniczenia i zawartość
2. dół łokciowy- ograniczenia i zawartość
3. kanał nadgarstka- ograniczenia i zawartość

I. Układ nerwowy

1. Splot ramienny:

1. z czego powstaje
2. gdzie leży
3. pęczki splotu ramiennego
4. nerwy długie

2. Przebieg nerwów długich splotu ramiennego, zakres unerwienia, objawy porażenia.

II. Układ naczyniowy

1. Układ tętniczy
2. Układ żylny- żyły głębokie i powierzchowne

Kości kończyny dolnej i ich połączenia

1. Kości obręczy kończyny dolnej

1. kość miedniczna
2. kość krzyżowa

2. Kości części wolnej kończyny górnej:

1. kość udowa
2. rzepka
3. kość piszczelowa
4. kość strzałkowa
5. kości stępu
6. kości śródstopia
7. kości palców

3. Połączenia kości kończyny górnej:

1. Połączenia nieruchome
2. Połączenia ruchome- szczegółowa budowa stawów:

1. biodrowy
2. kolanowy
3. piszczelowo- strzałkowy
4. skokowy górny
5. skokowy dolny
6. stawy stopy

Mięśnie kończyny dolnej. Układ naczyniowy i nerwowy kończyny dolnej

1. Mięśnie kończyny dolnej:

1. mięśnie obręczy kończyny dolnej
2. mięśnie uda
3. mięśnie podudzia
4. mięśnie stopy

2. Przestrzenie kończyny górnej- ograniczenia i zawartość:

1. trójkąt udowy
2. kanał przywodzicieli
3. dół podkolanowy
4. kanał kostki przyśrodkowej

I. Układ nerwowy

1. Splot lędźwiowy i kulszowy:

1. z czego powstają
2. gdzie leżą
3. najważniejsze nerwy długie

2. Przebieg nerwów długich splotu lędźwiowego i kulszowego, zakres unerwienia, objawy porażenia.

III. Układ naczyniowy

1. Układ tętniczy
2. Układ żylny- żyły głębokie i powierzchowne

Jama brzuszna- mięśnie, miejsca zmniejszonej oporności, otrzewna

1. Okolice, granice jamy brzusznej, linie orientacyjne
2. Budowa ścian:

1. kręgi lędźwiowe
2. mięśnie brzucha
3. miejsca zmniejszonej oporności
4. przepukliny

3. Otrzewna, narządy wewnątrz i zewnątrzotrzewnowe
4. Układ narządów po otwarciu jamy brzusznej
5. Narządy leżące na tylnej ścianie jamy brzusznej

Układ pokarmowy. Gruczoły przewodu pokarmowego: wątroba i trzustka

1. Jama ustna – podział
2. Szczegółowa budowa:

1. języka
2. podniebienia
3. cieśni gardzieli
4. ślinianek z uwzględnieniem ich ujść
5. pierścień chłonny gardła

3. Przełyk:

1. położenie i czynność
2. zwężenia

4. Żołądek:

1. położenie i czynność
2. budowa

5. Jelito cienkie:

1. części
2. położenie i czynność

6. Dwunastnica:

1. podział
2. jakie przewody i gdzie uchodzą do dwunastnicy

7. Jelito grube:

1. części
2. położenie i czynność
3. cechy budowy zewnętrznej okrężnicy

8. Topografia narządów przewodu pokarmowego
9. Wątroba:

1. położenie
2. budowa i czynność

10. Unaczynienie wątroby – odżywcze i czynnościowe (żyła wrotna)
11. Żyła wrotna:

1. z czego powstaje
2. skąd odprowadza krew i dokąd uchodzi

12. Pęcherzyk żółciowy:

1. budowa
2. położenie i czynność
3. droga żółci

13. Trzustka:

1. położenie
2. budowa i czynność

Układ moczowo- płciowy. Układ endokrynny

1. Nerki:

1. położenie
2. budowa zewnętrzna i wewnętrzna
3. czynność

2. Moczowód:

1. części
2. przewężenia
3. przebieg moczowodu

3. Pęcherz moczowy:

1. położenie
2. budowa (trójkąt pęcherzowy)
3. czynność i unerwienie

4. Cewka moczowa żeńska– części
5. Cewka moczowa męska– części

1. krzywizny
2. zwężenia i rozszerzenia

6. Droga moczu
7. Jądro:

1. położenie
2. budowa i czynność

8. Najądrze:

1. części
2. położenie i czynność

9. Nasieniowód – części i jego przebieg
10. Pęcherzyki nasienne – położenie i czynność
11. Gruczoł krokowy:

1. budowa
2. położenie i czynność

12. Droga plemnika
13. Jajniki:

1. położenie
2. budowa i czynność

14. Jajowód:

1. położenie
2. części i ich czynność

15. Macica – położenie i budowa
16. Pochwa – położenie i budowa
17. Droga komórki jajowej
18. Topografia narządów
19. Położenie, budowa i czynność gruczołów wydzielania wewnętrznego:

1. przysadka mózgowa
2. szyszynka
3. gruczoł tarczowy
4. gruczoły przytarczyczne
5. grasica
6. trzustka
7. nadnercza
8. jajniki
1. jądra

20. Topografia narządów dokrewnych

ĆWICZENIA

Układ kostny ze szczególnym uwzględnieniem kości kręgosłupa i klatki piersiowej

1. Wprowadzenie do anatomii - podstawowe pojęcia anatomiczne
2. Kręgosłup - ogólna budowa kręgu, różnice w budowie kręgów tworzących poszczególne odcinki kręgosłupa, kość krzyżowa i guziczna
3. Szkielet klatki piersiowej- budowa szczegółowa:

1. żeber
2. mostka

W1-W7

U1-U3
K1-K5

40

Rodzaje połączeń w układzie kostnym. Połączenia w obrębie kręgosłupa i klatki piersiowej

1. Rodzaje połączeń:

1. połączenia ścisłe (więzozrost, chrząstkozrost, kościozrost)
2. połączenia ruchome (stawy): elementy stałe i dodatkowe stawów

2. Połączenia występujące w obrębie kręgosłupa z uwzględnieniem górnego i dolnego stawu głowy
3. Połączenia kości w obrębie klatki piersiowej:

1. połączenia żeber z mostkiem i kręgosłupem
2. połączenia części mostka ze sobą

4. Mięśnie powierzchowne i głębokie klatki piersiowej

5. Zawartość międzyżebrzy

6. Okolice topograficzne, linie, punkty orientacyjne klatki piersiowej.

Ściana klatki piersiowej. Śródpiersie - jego podział i zawartość. Układ krążenia – serce.

1. Śródpiersie: ograniczenia; podział; zawartość
2. Rentgenogramy klatki piersiowej i kręgosłupa piersiowego
3. Serce – topografia, budowa zewnętrzna i wewnętrzna
4. Budowa ścian serca: nasierdzie; śródsierdzie – mięsień sercowy, szkielet serca, układ przewodzący; wsierdzie
5. Budowa szczegółowa jam serca
6. Unaczynienie tętnicze i żylne serca
7. Zastawki serca – budowa i czynność
8. Rzut serca i zastawek na przednią ścianę klatki piersiowej.

Układ krążenia- naczynia. Układ limfatyczny.

1. Krążenie małe – gdzie i czym się rozpoczyna i kończy
2. Krążenie duże – gdzie i czym się rozpoczyna i kończy
3. Aorta: podział na części; przebieg; topografia; gałęzie aorty piersiowej; gałęzie aorty brzusznej (parzyste i nieparzyste)
4. Naczynia tętnicze głowy i szyi– tętnica szyjna wspólna
5. Naczynia tętnicze klatki piersiowej– ogólnie zakres ich unaczynienia
6. Naczynia tętnicze jamy brzusznej– ścienne i trzewne; tętnica biodrowa wspólna: podział i zakres unaczynienia
7. Żyła główna górna i dolna– gdzie i z czego powstają, skąd zbierają krew i dokąd uchodzą
8. Układ limfatyczny – ogólna budowa i funkcja

Układ oddechowy– górne i dolne drogi oddechowe

1. Jama nosowa: podział; budowa ogólna; małżowiny; przewody nosowe
2. Zatoki przynosowe: gdzie uchodzą, jakie pełnią funkcje
3. Gardło: podział; elementy ściany bocznej; połączenia; migdałki
4. Krtań: położenie; chrząstki krtani i ich połączenia; podział jamy krtani; elementy tworzące głośnię i szparę głośni
5. Tchawica: budowa; części; położenie; topografia
6. Oskrzela główne: budowa; różnice budowy oskrzela prawego i lewego; topografia
7. Podział drzewa oskrzelowego
8. Droga powietrza oddechowego ze środowiska zewnętrznego do miejsca wymiany gazowej
9. Płuca – szczegółowa budowa zewnętrzna i wewnętrzna obu płuc
10. Wnęka płuca i jej zawartość
11. Topografia korzeni płuc
12. Unaczynienie płuc
13. Unerwienie płuc
14. Opłucna – blaszki opłucnej, jama opłucnej, zachyłki

Kości mózgoczaszki

1. Sklepienie czaszki: kości tworzące sklepienie, połączenia kości (szew wieńcowy, szew strzałkowy, szew węgłowy)
2. Szczegółowy opis kości mózgoczaszki: kość potyliczna; kość klinowa; kość czołowa; kość sitowa; kość skroniowa; kość ciemieniowa
3. Połączenia stałe pomiędzy kośćmi mózgoczaszki (więzozrosty, chrząstkozrosty
4. i kościozrosty)
5. Podstawa czaszki: dół przedni, środkowy i tylny czaszki: ograniczenia, stosunki topograficzne, zawartość i połączenia

Ośrodkowy układ nerwowy

1. Ogólny podział i budowa mózgowia.

1. kresomózgowie: płaty, bruzdy, istota biała (rodzaje włókien), istota szara (jądra kresomózgowi, komora boczna
2. międzymózgowie: komora trzecia, wzgórze, podwzgórze, szyszynka, przysadka mózgowa
3. śródmózgowie: budowa ogólna
4. tyłomózgowie: most, móżdżek, komora IV
5. rdzeniomózgowie: budowa ogólna

2. Opony mózgu:

1. twarda: budowa, wypustki, zatoki żylne, tętnica oponowa środkowa
2. pajęcza
3. miękka
4. przestrzenie między oponami mózgu

3. Płyn mózgowo-rdzeniowy

1. przestrzenie płynowe: komory mózgu, otwory, wodociąg mózgu
2. powstawanie i krążenie płynu mózgowo-rdzeniowego
3. rola płynu

4. Unaczynienie tętnicze mózgu:

1. tętnica szyjna wewnętrzna, pochodzenie, gałęzie
2. tętnica kręgowa, pochodzenie, przebieg
3. koło tętnicze mózgu
4. tętnica mózgu przednia, środkowa, tylna, zakres unaczynienia

5. Odprowadzenie krwi żylnej

Obwodowy układ nerwowy. Narządy zmysłów

1. Nerwy czaszkowe – I – XII (nazwy poszczególnych nerwów i zakres ich unerwienia)
2. Sploty nerwowe: z czego powstają, gdzie leżą, podstawowe gałęzie długie

1. splot szyjny: nerw przeponowy
2. splot ramienny: nerwy długie części podobojczykowe
3. nerwy międzyżebrowe
4. splot lędźwiowy: nerw udowy i zasłonowy
5. splot krzyżowy: nerw kulszowy

3. Układ nerwowy autonomiczny

1. podział
2. ośrodki układu współczulnego – budowa pnia współczulnego
3. ośrodki układu przywspółczulnego
4. czynność

4. Narząd wzroku

1. budowa ścian gałki ocznej
2. zawartość gałki ocznej
3. narządy dodatkowe oka
4. proces widzenia

5. Narząd przedsionkowo-ślimakowy

1. ucho zewnętrzne
2. ucho środkowe
3. ucho wewnętrzne
4. lokalizacja ośrodka słuchu i równowagi
5. proces słyszenia

Kości twarzoczaszki. Mięśnie głowy i szyi

1. Ogólna budowa i położenie kości twarzoczaszki
2. Szczegółowa budowa kości zwłaszcza: szczękowej; podniebiennej; jarzmowej; żuchwy
3. Budowa i mechanika stawu skroniowo-żuchwowego
4. Doły i jamy w obrębie twarzoczaszki: ograniczenia i komunikacja dołów: skroniowego; podskroniowego; skrzydłowo-podniebiennego; oczodołu; jamy ustnej; jamy nosowej
5. Mięśnie wyrazowe głowy– lokalizacja, czynność, unerwienie
6. Mięśnie żwaczowe- lokalizacja, działanie, unerwienie
7. Podział mięśni szyi- ich ogólna charakterystyka, szczelina przednia i tylna mięśni pochyłych
8. Jama ustna – podział
9. Szczegółowa budowa: języka; podniebienia; cieśni gardzieli; ślinianek z uwzględnieniem ich ujść
10. Pierścień chłonny gardła
11. Główne naczynia krwionośne głowy i szyi ze szczególnym uwzględnieniem pęczka naczyniowo- nerwowego szyi
12. Główne grupy węzłów chłonnych głowy i szyi, kąty żylne

Kości kończyny górnej i ich połączenia

1. Kości obręczy kończyny górnej: obojczyk; łopatka
2. Kości części wolnej kończyny górnej: kość ramienna; kość promieniowa; kość łokciowa; kości nadgarstka; kości śródręcza; kości palców
3. Połączenia kości kończyny górnej:

1. Połączenia nieruchome
2. Połączenia ruchome- szczegółowa budowa stawów:

1. mostkowo-obojczykowego
2. barkowo- obojczykowego
3. ramiennego
4. łokciowego
5. promieniowo- łokciowego bliższego i dalszego
6. promieniowo- nadgarstkowego
7. nadgarstkowo- śródręcznego kciuka
8. śródręczno- paliczkowych
1. międzypaliczkowych

Mięśnie kończyny górnej i grzbietu. Układ naczyniowy i nerwowy kończyny górnej

1. Mięśnie grzbietu:

1. mięśnie kolcowo-ramienne
2. mięśnie kolcowo- żebrowe
3. mięsień prostownik grzbietu

2. Mięśnie kończyny górnej:

1. mięśnie obręczy kończyny górnej
2. mięśnie ramienia
3. mięśnie przedramienia
4. mięśnie ręki

3. Przestrzenie kończyny górnej:

1. jama pachowa- ograniczenia i zawartość
2. dół łokciowy- ograniczenia i zawartość
3. kanał nadgarstka- ograniczenia i zawartość

I. Układ nerwowy

1. Splot ramienny:

1. z czego powstaje
2. gdzie leży
3. pęczki splotu ramiennego
4. nerwy długie

2. Przebieg nerwów długich splotu ramiennego, zakres unerwienia, objawy porażenia.

II. Układ naczyniowy

1. Układ tętniczy
2. Układ żylny- żyły głębokie i powierzchowne

Kości kończyny dolnej i ich połączenia

1. Kości obręczy kończyny dolnej

1. kość miedniczna
2. kość krzyżowa

2. Kości części wolnej kończyny górnej:

1. kość udowa
2. rzepka
3. kość piszczelowa
4. kość strzałkowa
5. kości stępu
6. kości śródstopia
7. kości palców

3. Połączenia kości kończyny górnej:

1. Połączenia nieruchome
2. Połączenia ruchome- szczegółowa budowa stawów:

1. biodrowy
2. kolanowy
3. piszczelowo- strzałkowy
4. skokowy górny
5. skokowy dolny
6. stawy stopy

Mięśnie kończyny dolnej. Układ naczyniowy i nerwowy kończyny dolnej

1. Mięśnie kończyny dolnej:

1. mięśnie obręczy kończyny dolnej
2. mięśnie uda
3. mięśnie podudzia
4. mięśnie stopy

2. Przestrzenie kończyny górnej- ograniczenia i zawartość:

1. trójkąt udowy
2. kanał przywodzicieli
3. dół podkolanowy
4. kanał kostki przyśrodkowej

I. Układ nerwowy

1. Splot lędźwiowy i kulszowy:

1. z czego powstają
2. gdzie leżą
3. najważniejsze nerwy długie

2. Przebieg nerwów długich splotu lędźwiowego i kulszowego, zakres unerwienia, objawy porażenia.

III. Układ naczyniowy

1. Układ tętniczy
2. Układ żylny- żyły głębokie i powierzchowne

Jama brzuszna - mięśnie, miejsca zmniejszonej oporności, otrzewna

1. Okolice, granice jamy brzusznej, linie orientacyjne
2. Budowa ścian:

1. kręgi lędźwiowe
2. mięśnie brzucha
3. miejsca zmniejszonej oporności
4. przepukliny

3. Otrzewna, narządy wewnątrz i zewnątrzotrzewnowe
4. Układ narządów po otwarciu jamy brzusznej
5. Narządy leżące na tylnej ścianie jamy brzusznej

Układ pokarmowy. Gruczoły przewodu pokarmowego: wątroba i trzustka

1. Jama ustna – podział
2. Szczegółowa budowa:

1. języka
2. podniebienia
3. cieśni gardzieli
4. ślinianek z uwzględnieniem ich ujść
5. pierścień chłonny gardła

3. Przełyk:

1. położenie i czynność
2. zwężenia

4. Żołądek:

1. położenie i czynność
2. budowa

5. Jelito cienkie:

1. części
2. położenie i czynność

6. Dwunastnica:

1. podział
2. jakie przewody i gdzie uchodzą do dwunastnicy

7. Jelito grube:

1. części
2. położenie i czynność
3. cechy budowy zewnętrznej okrężnicy

8. Topografia narządów przewodu pokarmowego
9. Wątroba:

1. położenie
2. budowa i czynność

10. Unaczynienie wątroby – odżywcze i czynnościowe (żyła wrotna)
11. Żyła wrotna:

1. z czego powstaje
2. skąd odprowadza krew i dokąd uchodzi

12. Pęcherzyk żółciowy:

1. budowa
2. położenie i czynność
3. droga żółci

13. Trzustka:

1. położenie
2. budowa i czynność

Układ moczowo- płciowy. Układ endokrynny

1. Nerki:

1. położenie
2. budowa zewnętrzna i wewnętrzna
3. czynność

2. Moczowód:

1. części
2. przewężenia
3. przebieg moczowodu

3. Pęcherz moczowy:

1. położenie
2. budowa (trójkąt pęcherzowy)
3. czynność i unerwienie

4. Cewka moczowa żeńska– części
5. Cewka moczowa męska– części

1. krzywizny
2. zwężenia i rozszerzenia

6. Droga moczu
7. Jądro:

1. położenie
2. budowa i czynność

8. Najądrze:

1. części
2. położenie i czynność

9. Nasieniowód – części i jego przebieg
10. Pęcherzyki nasienne – położenie i czynność
11. Gruczoł krokowy:

1. budowa
2. położenie i czynność

12. Droga plemnika
13. Jajniki:

1. położenie
2. budowa i czynność

14. Jajowód:

1. położenie
2. części i ich czynność

15. Macica – położenie i budowa
16. Pochwa – położenie i budowa
17. Droga komórki jajowej
18. Topografia narządów
19. Położenie, budowa i czynność gruczołów wydzielania wewnętrznego:

1. przysadka mózgowa
2. szyszynka
3. gruczoł tarczowy
4. gruczoły przytarczyczne
5. grasica
6. trzustka
7. nadnercza
8. jajniki
1. jądra

20. Topografia narządów dokrewnych

LITERATURA PODSTAWOWA

(3-5 pozycji)

1. Suder E., Brużewicz S.: Anatomia człowieka (podręcznik i atlas dla studentów licencjatów medycznych). Wyd. 2. Górnicki Wydawnictwo Medyczne, Wrocław 2021.

2. Daniel B., Pruszyński B.: Anatomia radiologiczna. PZWL, Warszawa 2020.

3. Ignasiak Z.: Anatomia narządów wewnętrznych i układu nerwowego człowieka. Elsevier Urban & Partner, Wrocław 2013.

4. Ignasiak Z.: Anatomia układu ruchu. Wyd. 2. Elsevier Urban & Partner, Wrocław 2013.

LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA

(3-5 pozycji)

1. Krechowiecki A., Czerwiński F.: Zarys anatomii człowieka. PZWL, Warszawa 2019.

2. Weir J., Abrahams P.H., Spratt J.D., Salkowski L.R.: Imaging Atlas of Human Anatomy. Elsevier Health Sciences, Amsterdam 2020.

3. Aleksandrowicz R.: Mały Atlas anatomii człowieka. PZWL, Warszawa 2020.

WARUNKI UZYSKANIA ZALICZENIA ZAJĘĆ (ZGODNIE Z REGULAMINEM PRZEDMIOTU/JEDNOSTKI)

Sposób zaliczenia zajęć

Ćwiczenie kończy się zaliczeniem, w trakcie którego można uzyskać 5 punktów.

Zasady zaliczania nieobecności

Nieobecność należy usprawiedliwić bezpośrednio po ustąpieniu przyczyny nieobecności, najpóźniej na pierwszym ćwiczeniu, w którym uczestniczy student po okresie nieobecności. W przypadku nieobecności z przyczyn zdrowotnych obowiązuje zaświadczenie lekarskie, a w przypadkach losowych zaświadczenie odpowiednich władz. Nieobecność usprawiedliwiona na ćwiczeniach jest traktowana jako ćwiczenie niezaliczone.

Możliwości i formy wyrównywania zaległości

Nieobecność nieusprawiedliwiona na wykładzie lub ćwiczeniu uniemożliwia zaliczenie bloku tematycznego – nie ma dodatkowych terminów na uzupełnienie zaległości.

Zasady dopuszczenia do egzaminu/zaliczenia

Blok tematyczny kończy się zaliczeniem teoretycznym w formie testowej i praktycznym, za które można uzyskać max 25 punktów. Łączna ilość punktów w skali roku wynosi 115. Punktacja uzyskana w trakcie ćwiczeń i zaliczeń bloków tematycznych jest punktacją ostateczną. Uzyskanie powyżej 100 punktów umożliwia przystąpienie do egzaminu w terminie „zerowym”. Uzyskanie poniżej 48 punktów uniemożliwia przystąpienie (nie dopuszcza) do sesji egzaminacyjnej.

KRYTERIA OCENY OSIĄGNIĘTYCH EFEKTÓW UCZENIA SIĘ Z ZAJĘĆ ZAKOŃCZONYCH EGZAMINEM

(opisowe, procentowe, punktowe, inne….)

na ocenę 3

na ocenę 3,5

na ocenę 4

na ocenę 4,5

na ocenę 5

Student zna obowiązujący materiał oraz dysponuje podstawową wiedzą anatomiczną, zna podstawowe pojęcia dotyczące budowy, topografii i funkcjonowania narządów, popełnia liczne błędy w odniesieniu do informacji szczegółowych, niedopuszczalne są błędy z zakresu wiedzy podstawowej.

Student zna obowiązujący materiał oraz dysponuje podstawową wiedzą anatomiczną, zna podstawowe pojęcia dotyczące budowy, topografii i funkcjonowania narządów, popełnia liczne błędy w odniesieniu do informacji szczegółowych, niedopuszczalne są błędy z zakresu wiedzy podstawowej.

Student zna obowiązujący materiał oraz dysponuje podstawową i szczegółową wiedzą anatomiczną, zna podstawowe pojęcia dotyczące budowy, topografii i funkcjonowania narządów, popełnia nieliczne błędy dotyczące informacji szczegółowych.

Student zna obowiązujący materiał oraz dysponuje podstawową i szczegółową wiedzą anatomiczną, zna podstawowe pojęcia dotyczące budowy, topografii i funkcjonowania narządów, posiadaną wiedzę potrafi wykorzystać do formułowania wniosków oraz kojarzenia faktów, popełnia nieliczne błędy dotyczące informacji szczegółowych.

Student dysponuje pełną wiedzą z zakresu anatomii prawidłowej człowieka, potrafi ją wykorzystać do formułowania wniosków oraz kojarzenia faktów, nie popełnia błędów także w odniesieniu do informacji szczegółowych.

Data opracowania sylabusa: 30.05.2022

Sylabus opracował(a): dr Beata Klim