Pierwszy filar programu Horyzont Europa – Doskonała baza naukowa (Excellent science) – ma na celu wzmocnienie jakości bazy naukowej Unii i podniesienie konkurencyjności badań naukowych i innowacji Unii Europejskiej w skali globalnej.
Europejska Rada ds. Badań Naukowych – ERC
Europejska Rada ds. Badań Naukowych (European Research Council – ERC) wspiera twórcze i nowatorskie pomysły badawcze we wszystkich dziedzinach wiedzy. Wysoko cenione są projekty interdyscyplinarne, o wysokim stopniu ryzyka naukowego, prowadzące do ważnych odkryć i przełomowych wyników. Klasyczny podział na badania podstawowe i stosowane nie ma znaczenia: badania muszą mieć charakter poznawczy, pionierski, przekraczać obecne granice wiedzy.
ERC składa się z niezależnej Rady Naukowej oraz Agencji Wykonawczej (European Research Council Executive Agency – ERCEA). Członkowie Rady Naukowej – 22 najwyższej rangi przedstawicieli europejskiego środowiska naukowego – działają we własnym imieniu, niezależnie od interesów politycznych lub narodowych. Przewodniczącą jest prof. Maria Leptin.
Rada Naukowa określa specyfikę grantów i poziom ich finansowania, opracowuje roczny program prac, ustala procedurę oceny wniosków, powołuje ekspertów oceniających wnioski, a także monitoruje wdrożenie programu z naukowego punktu widzenia.
Działania Marii Skłodowskiej-Curie – MSCA
Program Marie Skłodowska-Curie Actions – MSCA wspiera naukowców będących na różnych etapach kariery zawodowej, finansując prace badawcze oraz szkolenia prowadzone w Europie i krajach pozaeuropejskich. Jednocześnie umożliwia instytucjom rozwój ich kadry poprzez zatrudnianie badaczy i udział ich pracowników w międzynarodowych projektach badawczo-szkoleniowych. Projekty mogą być realizowane w każdej dyscyplinie naukowej i dotyczyć zarówno badań podstawowych jak i aplikacyjnych. Podstawowym wymogiem jest międzynarodowa mobilność naukowców.
Infrastruktura badawcza to różnego typu laboratoria, obserwatoria, banki danych, specjalistyczne archiwa, biblioteki lub zbiory, statki i samoloty badawcze, a także infrastruktura informatyczna (e-infrastruktura). Budowa i działanie infrastruktur to przedsięwzięcia kosztowne, a prace nad ich powstaniem wymagają szerokiej wiedzy specjalistycznej. Dlatego też granty Horyzontu Europa służyć mają rozwojowi i jak najlepszemu wykorzystaniu infrastruktur badawczych w Europie, m.in. budowie nowych infrastruktur o ogólnoeuropejskim znaczeniu, służących wszystkim dziedzinom nauki i techniki.
Specjalne granty – Działania integracyjne – zapewniają naukowcom – także pracownikom zakładów przemysłowych, w tym MŚP – możliwość bezpłatnego dostępu do infrastruktur – przeprowadzenia badań w najlepszych europejskich ośrodkach, z wykorzystaniem najlepszej aparatury, a także dostęp do specjalistycznych zbiorów. Fundusze projektów pozwalają na pokrycie kosztów nie tylko badań, ale także podróży i pobytu (do 3 miesięcy). Warunkiem jest wyjazd do innego kraju niż kraj aktualnego pobytu. Jednak wyjazd nie zawsze jest konieczny: można wysłać próbki do laboratorium lub otrzymać materiał referencyjny. Możliwe jest też pokrycie kosztów elektronicznego dostępu do zasobów.