Uniwersytet Medyczny w Białymstoku. Misje w zakresie badań naukowych i innowacji.
  • Misje w zakresie badań naukowych i innowacji. Logo Horyzont Europa - Napis Horizon Europe na niebieskim tle oraz symbole dziedzin nauki w niebieskich i żółtych kołach
  • Ostatnia zmiana 07.03.2024 przez Dział Rozwoju i Ewaluacji

    Misje w zakresie badań naukowych i innowacji

    Rak

    Do 2030 r. uratowanie ponad 3 milionów istnień ludzkich, dłuższe i lepsze życie

    Najnowsze szacunki dla 27 krajów Unii Europejskiej przewidują, że w 2020 roku dojdzie do 2,7 mln nowych zachorowań na nowotwory i około 1,3 mln przypadków zgonów, co czyni choroby nowotworowe najważniejszą przyczyną śmierci w większości krajów UE.  Szacuje się ponadto, że przy obecnym systemie działań walki z nowotworami, co roku liczba nowo zdiagnozowanych przypadków nowotworów w Europie może wzrastać o około 25% rocznie i osiągnąć w 2035 roku 4,3 mln przypadków.

     

    W ramach programu badawczego Unii Europejskiej Horyzont Europa (2021-2027) postanowiono zaproponować bardziej kompleksowe podejście do walki z nowotworami: Mission for Cancer. Wybrano 15-osobową Radę Misji, która przygotowała program składający się z 13 Rekomendacji, podzielony na ponad 100 jasno zdefiniowanych działań w ramach pięciu obszarów interwencji:

    • Zrozumieć
    • Zapobiec temu, czemu można zapobiec
    • Zoptymalizować diagnostykę i leczenie
    • Wspierać, jakość życia
    • Zapewnić wszystkim sprawiedliwy i równy dostęp do opieki medycznej

    Proponowane działania obejmą badania naukowe, wdrożenie innowacji, wsparcie infrastruktury, zmiany legislacyjne, działania edukacyjne, etc.

     


    Adaptacja do zmian klimatu obejmująca społeczną transformację

    Rozwiązanie problemu nagłego ocieplenia klimatu Ziemi to jedno z najbardziej naglących wyzwań dla ludzkości. Klimat zmienia się szybciej niż kiedykolwiek powodując coraz częstsze i bardziej dotkliwe fale upałów, susze i powodzie. Rosnące zagrożenie możemy przekształcić w okazję do poprawy naszej odporności oraz zmiany życia na lepsze i zdrowsze. Adaptacja do zmian klimatu to proces dostosowywania się do aktualnego lub oczekiwanego klimatu i jego skutków. Obszar misji będzie wspierał ten proces, łącząc obywateli z nauką i polityką publiczną.

    Misja w tej dziedzinie pomoże zmaksymalizować efekt wsparcia udzielonego przez UE dla badań i innowacji oraz zademonstruje jego znaczenie dla społeczeństwa i obywateli.

    Inicjatywa skoncentruje się na rozwiązaniach i gotowości na skutki zmiany klimatu w celu ochrony życia i mienia. Obejmie zmiany behawioralne i aspekty społeczne poprzez dotarcie do nowych społeczności poza zwykłymi interesariuszami, co pomoże doprowadzić do transformacji społecznej.

     


    Zdrowe oceany, morza, wody przybrzeżne i śródlądowe

    „Nadszedł czas, by odbudować harmonię z naszymi oceanami i wodami”
    Zdrowe oceany, morza, wody przybrzeżne i śródlądowe są niezbędne dla naszych społeczeństw i dla przyszłości naszej planety.

     

    • To płuca naszej planety, produkujące połowę tlenu, którym oddychamy.
    • Są największym pochłaniaczem dwutlenku węgla, który od początku rewolucji przemysłowej pochłonął już 26% antropogenicznych emisji dwutlenku węgla.
    • To źródło zdrowej żywności, dostarczające 16% białka zwierzęcego, które spożywamy.
    • Są domem dla najbogatszej różnorodności biologicznej na naszej planecie.
    • Są źródłem wszelkiego życia na Ziemi i systemu podtrzymywania życia naszej planety. Dostarczają świeżej wody, energii odnawialnej i zapewniają korzyści związane z naszym dobrostanem, wartościami kulturowymi, turystyką, handlem i transportem.

    Misja w obszarze zdrowych oceanów, mórz, wód przybrzeżnych i śródlądowych będzie potężnym narzędziem zwiększania świadomości ich znaczenia wśród obywateli i pomagania w opracowywaniu rozwiązań w wielu kwestiach, takich jak:

    • systemowe rozwiązania w zakresie zapobiegania, zmniejszania, łagodzenia i usuwania zanieczyszczeń morza, w tym tworzyw sztucznych,
    • przejście do gospodarki o obiegu zamkniętym i niebieskiej gospodarki,
    • łagodzenie skutków zanieczyszczenia i zmiany klimatu w oceanie,
    • zrównoważone użytkowanie i zarządzanie zasobami oceanicznymi,
    • opracowanie nowych materiałów, w tym biodegradowalnych zamienników tworzyw sztucznych, nowej paszy i żywności,
    • planowanie przestrzenne urbanistyczne, przybrzeżne i morskie,
    • zarządzanie oceanami,
    • ekonomia oceanów stosowana w działalności morskiej.

     


    Neutralne klimatycznie i inteligentne miasta

    100 miast neutralnych dla klimatu do 2030 roku
    Celem tej Misji jest wsparcie i promocja 100 europejskich miast w ich transformacji systemowej w kierunku neutralności klimatycznej do 2030 r. i przekształcenie tych miast w ośrodki eksperymentów i innowacji.
    Miasta zajmują około 3% powierzchni Ziemi, ale wytwarzają około 72% wszystkich globalnych emisji gazów cieplarnianych. Ponadto miasta szybko się rozwijają; szacuje się, że w Europie do 2050 r. prawie 85% Europejczyków będzie mieszkać w miastach. Miasta są również tyglem, w którym współistnieją i krzyżują się strategie neutralności klimatycznej w zakresie energii, transportu, budynków, a nawet przemysłu i rolnictwa. Ponieważ gęstość użytkowania i infrastruktury w miastach jest wyższa, istnieje również większy potencjał integracji międzysektorowej i złożonej infrastruktury. Ponadto miasta mają dostęp do większego kapitału i know-how oraz mogą tworzyć korzyści skali niezbędne do pilotowania i rozwijania nowych pomysłów i koncepcji.


    Transformacja miast w ramach Misji, będzie się koncentrowała na 5 obszarach:

    • Model transformacji miast w centra innowacji;
    • Nowe formy zarządzania partycypacyjnego;
    • Model ekonomiczny i finansowania działań na rzecz klimatu;
    • Model „zintegrowanego planowania miejskiego”; Inteligentne systemy i platformy danych.

     


    Zdrowa gleba i żywność

    „Troska o glebę – to troska o życie”
    Aby wspierać świadczenia podstawowych usług ekosystemowych dla żywności, ludzi, przyrody i klimatu do 2030 r. co najmniej 75% wszystkich gleb w każdym państwie członkowskim UE będzie zdrowe lub będzie wykazywać znaczną i mierzalną poprawę wszystkich wskaźników, dla których obecne poziomy są poniżej zaakceptowanych progów.
    Tereny lądowe i gleby mają zasadnicze znaczenie dla wszystkich procesów podtrzymujących życie na naszej planecie. Stanowią podstawę produkowanej przez nas żywności, a także wielu innych produktów, takich jak pasze, tekstylia czy drewno. Gleby zapewniają również szereg usług ekosystemowych, które są ważne dla dostępu do czystej wody, wspierania różnorodności biologicznej, obiegu składników odżywczych w przyrodzie i regulacji klimatu. Jednocześnie to bardzo dynamiczne i wrażliwe ekosystemy, które są zasobem bardzo ograniczonym – wytworzenie 1 cm gleby może zająć nawet 1000 lat. Niestety, pozostają one narażone na dużą presję ze strony rosnącej populacji, która wymaga gruntów pod produkcję, osadnictwo i przemysł. Gleby są również silnie dotknięte zmianami klimatycznymi, erozją i wzrostem poziomu mórz. Około 33% gleb na świecie jest zdegradowanych, a w UE erozja dotyka 25% gruntów rolnych. Szacowane koszty związane z degradacją gleb w UE przekraczają 50 miliardów euro rocznie.

    Ambicją misji w obszarze zdrowia gleby i żywności jest dostarczenie potężnego narzędzia zwiększania świadomości na temat znaczenia gleb, współpracy z obywatelami, tworzenia wiedzy i opracowywania rozwiązań w celu przywrócenia zdrowia gleby i jej funkcji. Umożliwi to pełne wykorzystanie potencjału gleb do łagodzenia skutków zmian klimatycznych.

    Wyniki będą miały bezpośredni wpływ na wdrożenie strategii Europejskiego Zielonego Ładu i jej celów w zakresie postępu w dziedzinie klimatu, różnorodności biologicznej i zrównoważonej żywności.