SYLABUS
na rok akademicki 2025/2026
Nazwa przedmiotu/modułu | Patofizjologia | |
Nazwa jednostki/-ek w której/ -ych jest przedmiot realizowany | Zakład Patologii Ogólnej i Doświadczalnej | |
e-mail jednostki | patofiz@umb.edu.pl | |
Wydział | Lekarski z Oddziałem Stomatologii i Oddziałem Nauczania w Języku Angielskim | |
Nazwa kierunku studiów | Kierunek lekarski | |
Poziom kształcenia | jednolite magisterskie. | |
Forma studiów | stacjonarne £ niestacjonarne £ | |
Język przedmiotu | polski £ angielski £ | |
Rodzaj przedmiotu | obowiązkowy £ fakultatywny £ | |
Rok studiów/semestr | I £ II £ III £ IV £ V £ VI £ | 1 £ 2 £ 3 £ 4 £ 5 £ 6 £ 7 £ 8 £ 10 £ 11 £ 12 £ |
Przedmioty wprowadzające wraz z wymaganiami wstępnymi | Anatomia, biochemia, fizjologia: realizacja efektów kształcenia w zakresie wiedzy, umiejętności i kompetencji z poprzednich lat studiów. | |
Liczba godzin zajęć dydaktycznych z podziałem na formy prowadzenia zajęć | 80 godzin (w tym on-line), w tym: 20 - wykłady, 10 – seminaria, 50 - ćwiczenia | |
Założenia i cele przedmiotu | Celem nauczania patofizjologii jest wyjaśnienie, studentom kierunku lekarskiego, zmian czynnościowych ustroju w chorobie, mechanizmów rozwoju choroby i następstw ogólnoustrojowych wynikających z choroby. Studenci powinni poznać i posługiwać się podstawowymi terminami stosowanymi w patofizjologii, znać podstawy etiopatogenezy schorzeń poszczególnych układów; znać patomechanizm następstw zaburzonej funkcji narządów i układów, oraz praktycznie wykorzystywać zdobytą wiedzę. | |
Metody dydaktyczne
| - wykład - konsultacje (poprzedzające każde kolokwium) - dyskusja - prezentacja - opis przypadku - samodzielne dochodzenie do wiedzy | |
Imię i nazwisko osoby prowadzącej przedmiot | Pracownicy naukowo-dydaktyczni zatrudnieni w Zakładzie Patologii Ogólnej | |
Imię i nazwisko osoby odpowiedzialnej za dydaktykę | dr hab. Tomasz Bonda | |
Symbol i numer efektu uczenia się | Opis kierunkowych efektów uczenia się | Forma zajęć | Metody weryfikacji osiągnięcia zamierzonych efektów uczenia się | |
wiedza | ||||
BW17 | zna sposoby komunikacji między komórkami, między komórką a macierzą zewnątrzkomórkową; oraz szlaki przekazywania sygnałów w komórce i przykłady zaburzeń w tych procesach prowadzące do rozwoju nowotworów i innych chorób | Wykład, ćwiczenia | Metody podsumowujące np.: egzamin pisemny (test - wielokrotnego wyboru -MCQ)
Metody formujące, np. - ocena aktywności w czasie zajęć - ocena przygotowania do zajęć - dyskusja w czasie zajęć - zaliczenia cząstkowe
- op | |
BW18 | zna procesy takie jak apoptoza i nekroza oraz ich znaczenie dla funkcjonowania organizmu | Wykład, ćwiczenia | ||
BW25 | zna związek między czynnikami zaburzającymi stan równowagi procesów biologicznych a zmianami patofizjologicznymi | Wykład, ćwiczenia | ||
CW27 | zna podstawowe mechanizmy uszkodzenia komórek i tkanek | Wykład, ćwiczenia | ||
CW28 | określa przebieg kliniczny zapaleń swoistych i nieswoistych oraz opisuje procesy regeneracji tkanek i narządów | Wykład, ćwiczenia | ||
CW29 | zna definicję i patofizjologię wstrząsu, ze szczególnym uwzględnieniem różnicowania przyczyn wstrząsu, oraz niewydolności wielonarządowej | Wykład, ćwiczenia | ||
CW30 | zna etiologię zaburzeń hemodynamicznych, zmian wstecznych i zmian postępowych |
| ||
CW33 | wymienia czynniki chorobotwórcze zewnętrzne i wewnętrzne, modyfikowalne i niemodyfikowalne | Wykład, ćwiczenia | ||
CW34 | Zna i rozumie postacie kliniczne najczęstszych chorób poszczególnych układów i narządów, chorób metabolicznych oraz zaburzeń gospodarki wodno-elektrolitowej, hormonalnej i kwasowo-zasadowej | Wykład, ćwiczenia | ||
CW47 | zna i rozumie wpływ stresu oksydacyjnego na komórki i jego znaczenie w patogenezie chorób oraz w procesach starzenia się; | Wykład, ćwiczenia | ||
CW.48 | zna i rozumie konsekwencje niedoboru witamin lub minerałów i ich nadmiaru w organizmie; | Wykład, ćwiczenia | ||
CW50 | zna i rozumie konsekwencje niewłaściwego odżywiania, w tym długotrwałego głodowania, przyjmowania zbyt obfitych posiłków i stosowania niezbilansowanej diety oraz zaburzenia trawienia i wchłaniania produktów trawienia | Wykład, ćwiczenia | ||
CW51 | Zna i rozumie mechanizm działania hormonów | Wykład, ćwiczenia |
| |
umiejętności | ||||
CU12 | Analizuje zjawiska odczynowe, obronne i przystosowawcze oraz zaburzenia regulacji wywoływane przez czynnik etiologiczny | ćwiczenia | Metody podsumowujące np.: - projekt, prezentacja
Metody formujące, np. - ocena aktywności w czasie zajęć - ocena przygotowania do zajęć - dyskusja w czasie zajęć - zaliczenia cząstkowe
| |
CU20 | potrafi opisywać zmiany w funkcjonowaniu organizmu w sytuacji zaburzenia homeostazy, w szczególności określać jego zintegrowaną odpowiedź na wysiłek fizyczny, ekspozycję na wysoką i niską temperaturę, utratę krwi lub wody, nagłą pionizację, przejście od stanu snu do stanu czuwania. | |||
BU13 | Planuje i wykonuje proste badania naukowe oraz interpretuje jego wyniki i wyciąga wnioski | |||
kompetencje społeczne | ||||
K4 | dostrzega i rozpoznaje własne ograniczenia oraz dokonuje samooceny deficytów i potrzeb edukacyjnych | Wykład, ćwiczenia | Metody podsumowujące np.: - ocenianie ciągłe przez nauczyciela (obserwacja)
Metody formujące, np. - dyskusja w czasie zajęć | |
K7 | korzysta z obiektywnych źródeł informacji | |||
K8 | formułuje wnioski z własnych pomiarów lub obserwacji | |||
K11 | przyjmuje odpowiedzialność związaną z decyzjami podejmowanymi w ramach działalności zawodowej, w tym w kategoriach bezpieczeństwa własnego i innych osób | |||
Punkty ECTS | 8 | |
Obciążenie pracą studenta | ||
Forma aktywności | Liczba godzin na zrealizowanie aktywności | |
Zajęcia wymagające udziału prowadzącego: | ||
| 20 | |
| 50 | |
| 10 | |
|
| |
|
| |
| godziny razem: 80 | |
Samodzielna praca studenta: | ||
|
| |
|
| |
|
| |
| godziny razem: | |
Treści programowe przedmiotu: | |
Efekty uczenia się (symbol i numer) | tematyka |
1. BW25, BU7, CU12 | Zdrowie i choroba: przyczyny i mechanizmy biorące udział w powstawaniu, rozwoju i przebiegu choroby, procesy adaptacyjne. |
2. BW17, BW18, CW28, CU12 | Molekularne mechanizmy procesu zapalnego. |
3. BW17, BW18, CW28, CU12 | Mechanizmy uszkodzenia i śmierci komórek, mechanizmy regeneracji tkanek. |
4. BW25, BU7, CU12 | Zaburzenia odżywiania. Zaburzenia termoregulacji. |
5. BW17, CW27, CU12 | Etiopatogeneza nowotworów. |
6. BW17, CW27, CU12 | Molekularne mechanizmy karcynogenezy. |
7. BW17, CW27, CU12 | Patomechanizm reakcji bólowej. |
8. BW25, CW33, CU12 | Chorobotwórcze działanie czynników środowiskowych. |
9. BW25, CW34, CU12 | Patofizjologia wybranych chorób ośrodkowego i obwodowego układu nerwowego. |
10. BW25, CW34, CW51, CU12 | Zaburzenia funkcjonowania układu wewnątrzwydzielniczego. |
11. BW25, CW34, CU12 | Patofizjologia układu pokarmowego: choroba refluksowa przełyku, choroby żołądka i dwunastnicy, choroby jelit, zaburzenia wchłaniania. |
12. BW25, CW34, CU12 | Patofizjologia chorób wątroby i trzustki. |
13. BW25, CW34, CU12 | Patofizjologia chorób układu oddechowego. |
14. BW25, CW34, CU12 | Patofizjologia chorób układu krążenia: choroba wieńcowa, zaburzenia rytmu serca, kardiomopatie. Patogeneza nadciśnienia tętniczego. |
15. BW25, CW29, CU12 | Patofizjologia wstrząsu, różnicowanie przyczyn wstrząsu oraz niewydolność wielonarządowa. |
16. BW25, CW34, CU12 | Patofizjologia wybranych chorób o podłożu immunologicznym. |
17. BW25, CW34, CU12 | Patofizjologia chorób układu wydalniczego. |
18. BW25, CW34, CU12 | Patofizjologia krwi. |
19. BW25, CW34, CU12 | Zaburzenia gospodarki wodno-elektrolitowej. |
20. BW25, CW34, CU12 | Zaburzenia gospodarki kwasowo-zasadowej. |
Literatura podstawowa: |
Maśliński S., Ryżewski J.: Patofizjologia. Wydanie IV uaktualnione. PZWL, Warszawa, 2014, 2013, 2012. Zahorska-Markiewicz B., Małecka-Tendera E.: Patofizjologia kliniczna dla studentów medycyny. Wydanie 2, Elsevier, Wrocław, 2020, 2019, 2017. |
Literatura uzupełniająca: |
Thor P.: Podstawy patofizjologii człowieka. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2009, 2007. Kokot F.: Gospodarka wodno-elektrolitowa i kwasowo-zasadowa w stanach fizjologii i patologii. PZWL, Warszawa, 2005 Damjanov I.: Patofizjologia. Elsevier, Wrocław 2010 Küttler T.: Przypadki kliniczne z chorób wewnętrznych. Seria Przypadki Kliniczne. Elsevier Urban & Partner, wyd. I polskie, red. F. Kokot, 2006 |
Kryteria oceny osiągniętych efektów uczenia się oraz forma i warunki uzyskania zaliczenia przedmiotu: |
Studenci są zobowiązani do przygotowania się do zajęć z obowiązujących podręczników oraz do czynnego uczestnictwa w ćwiczeniach. Na każdym ćwiczeniu może być przeprowadzony sprawdzian pisemny wiadomości (forma testowa lub opisowa). Za wyróżniającą się aktywność na każdych zajęciach w danym module można otrzymać 1 punkt, który zostanie dodany do punktacji uzyskanej na najbliższym kolokwium, dając łącznie ostateczny wynik tego kolokwium. Studenci, którzy nie mają możliwości odrobienia opuszczonych zajęć, zaliczają materiał ćwiczeniowy (sprawdzian pisemny + ewentualnie 3 pytania ustne) wyłącznie w czasie konsultacji poprzedzających najbliższe kolokwium. Kolokwia (sprawdziany pisemne wiadomości z ćwiczeń i wykładów w formie testowej - 20 pytań) odbywają się według przedstawionego planu zajęć. Czas trwania kolokwium 25 minut. Maksymalna liczba punktów możliwych do zdobycia z każdego kolokwium wynosi 20. Studenci, którzy byli nieobecni na kolokwium, po usprawiedliwieniu nieobecności, przystępują do zaliczenia kolokwium w wyznaczonym terminie. Brak usprawiedliwienia nieobecności na kolokwium skutkuje otrzymaniem 0 punktów i uniemożliwia przystąpienie do wejściówki i egzaminu końcowego. Uzyskanie maksymalnej liczby punktów z kolokwium (20 pkt) uprawnia do otrzymania 2 punktów bonusowych, a uzyskanie 18-19 punktów z kolokwium uprawnia do otrzymania 1 punktu bonusowego, doliczanych do punktacji pierwszego terminu egzaminu końcowego. Uzyskanie co najmniej 76 punktów ze wszystkich kolokwiów (≥95% punktów łącznie) uprawnia do zwolnienia z egzaminu z oceną bardzo dobrą. Student, który nie spełnił poniższych warunków nie może być dopuszczony do egzaminu końcowego. Warunki dopuszczenia do egzaminu końcowego z patofizjologii: - zgromadzenie łącznie z czterech kolokwiów minimum 48 punktów (60%), - obecność na co najmniej 13 ćwiczeniach (włączając seminaria), - zaliczenie minimum 14 ćwiczeń (włączając seminaria), - obecność na co najmniej 8 wykładach. Wejściówka: Studenci, którzy nie uzyskali wymaganego minimum punktów (48 pkt.), po spełnieniu pozostałych warunków, będą mogli zostać dopuszczeni do egzaminu po zaliczeniu wejściówki, (10 pytań testowych, ocenianych 1 pkt za prawidłową odpowiedź oraz 10 pytań otwartych, spośród których za każde uzyskać można maksymalnie 2 pkt). Wejściówka obejmuje całości materiału: ćwiczenia (80% pytań) + wykłady (20%). Czas trwania wejściówki 60 minut. Do zaliczenia wejściówki wymagane jest uzyskanie minimum 18 punktów (60%). Egzamin końcowy: Przedmiot kończy się egzaminem pisemnym opartym na 50 pytaniach testowych (w tym 10 pytań dotyczących tematyki wykładowej). Czas trwania egzaminu 60 minut. Warunkiem zdania egzaminu jest uzyskanie minimum 30 punktów (60% poprawnych odpowiedzi). Skala ocen z egzaminu: 5,0 - bardzo dobrze (48-50 pkt.) 4,5 - ponad dobrze (44-47 pkt.) 4,0 - dobrze (39-43 pkt.) 3,5 - dość dobrze (34-38 pkt.) 3,0 - dostatecznie (30-33 pkt.) 2,0 - niedostatecznie (<30 pkt.) Egzaminy poprawkowe: Studentowi przysługuje prawo do dwóch egzaminów poprawkowych (w letniej sesji egzaminacyjnej, do 15 września aktualnego roku akademickiego). Każdy egzamin poprawkowy przeprowadzany jest w takiej formie, w jakiej odbył się pierwszy egzamin. Warunkiem zdania egzaminu poprawkowego jest uzyskanie minimum 30 punktów (60% poprawnych odpowiedzi). Terminy egzaminów (podstawowy i 2 poprawkowe) wyznaczane są przez jednostkę w porozumieniu z przedstawicielem studentów. Dopuszczalne jest wyznaczenie jednego terminu dodatkowego dla wszystkich osób, które usprawiedliwiły nieobecność na którymkolwiek z terminów. Termin ten będzie miał miejsce we wrześniu (nie później niż 15 września). Nie wyznacza się innych niż ustalone na powyższej zasadzie dodatkowych terminów egzaminów. Niezgłoszenie się na wejściówkę/egzamin/egzamin poprawkowy bez usprawiedliwienia skutkuje uzyskaniem oceny niedostatecznej |
30.09.2025 dr hab. n. med. Tomasz Bonda
……………………………………………………..…………………………..
(data i podpis kierownika jednostki prowadzącej zajęcia lub koordynatora przedmiotu)

