Uniwersytet Medyczny w Białymstoku. Sylabus.
  • Ostatnia zmiana 30.09.2025 przez Zakład Patologii Ogólnej i Doświadczalnej

    Sylabus

     

    SYLABUS

    na rok akademicki 2025/2026

     

    Nazwa przedmiotu/modułu

    Patofizjologia

    Nazwa jednostki/-ek w której/ -ych jest przedmiot realizowany

    Zakład Patologii Ogólnej i Doświadczalnej

    e-mail jednostki

    patofiz@umb.edu.pl

    Wydział

    Lekarski z Oddziałem Stomatologii i Oddziałem Nauczania w Języku Angielskim

    Nazwa kierunku studiów

    Kierunek lekarski

    Poziom kształcenia

    jednolite magisterskie.

    Forma studiów

    stacjonarne £                                  niestacjonarne £

    Język przedmiotu

    polski £                                                    angielski £

    Rodzaj przedmiotu

    obowiązkowy £                                 fakultatywny £

    Rok studiów/semestr

    I £   II £   III £   IV £   V £  VI £

    1 £   2 £   3 £   4 £   5 £   6 £  7 £   8 £   10 £

    11 £   12 £

    Przedmioty wprowadzające wraz z wymaganiami wstępnymi

    Anatomia, biochemia, fizjologia: realizacja efektów kształcenia w zakresie wiedzy, umiejętności i kompetencji z poprzednich lat studiów.

    Liczba godzin zajęć dydaktycznych z podziałem na formy prowadzenia zajęć

    80 godzin (w tym on-line), w tym: 20 - wykłady, 10 – seminaria, 50 - ćwiczenia

    Założenia i cele przedmiotu

    Celem nauczania patofizjologii jest wyjaśnienie, studentom kierunku lekarskiego, zmian czynnościowych ustroju w chorobie, mechanizmów rozwoju choroby i następstw ogólnoustrojowych wynikających z choroby. Studenci powinni poznać i posługiwać się podstawowymi terminami stosowanymi w patofizjologii, znać podstawy etiopatogenezy schorzeń poszczególnych układów; znać patomechanizm następstw zaburzonej funkcji narządów i układów, oraz praktycznie wykorzystywać zdobytą wiedzę.

    Metody dydaktyczne

     

    - wykład

    - konsultacje (poprzedzające każde kolokwium)

    - dyskusja

    - prezentacja

    - opis przypadku

    - samodzielne dochodzenie do wiedzy

    Imię i nazwisko osoby prowadzącej przedmiot

    Pracownicy naukowo-dydaktyczni zatrudnieni w Zakładzie Patologii Ogólnej
    i Doświadczalnej, UMB

    Imię i nazwisko osoby odpowiedzialnej za dydaktykę

    dr hab. Tomasz Bonda

     

    Symbol

    i numer efektu uczenia się

    Opis kierunkowych efektów uczenia się

    Forma zajęć

    Metody weryfikacji osiągnięcia zamierzonych efektów uczenia się

    wiedza

    BW17

    zna sposoby komunikacji między komórkami, między komórką a macierzą zewnątrzkomórkową; oraz szlaki przekazywania sygnałów w komórce i przykłady zaburzeń w tych procesach prowadzące do rozwoju nowotworów i innych chorób

    Wykład, ćwiczenia

    Metody podsumowujące np.:

     egzamin pisemny (test - wielokrotnego wyboru -MCQ)

     

    Metody formujące, np.

    - ocena aktywności w czasie zajęć

    - ocena przygotowania do zajęć

    - dyskusja w czasie zajęć

    - zaliczenia cząstkowe

     

     

    - op

    BW18

    zna procesy takie jak apoptoza i nekroza oraz ich znaczenie dla funkcjonowania organizmu

    Wykład, ćwiczenia

    BW25

    zna związek między czynnikami zaburzającymi stan równowagi procesów biologicznych a zmianami patofizjologicznymi

    Wykład, ćwiczenia

    CW27

    zna podstawowe mechanizmy uszkodzenia komórek i tkanek

    Wykład, ćwiczenia

    CW28

    określa przebieg kliniczny zapaleń swoistych i nieswoistych oraz opisuje procesy regeneracji tkanek i narządów

    Wykład, ćwiczenia

    CW29

    zna definicję i patofizjologię wstrząsu, ze szczególnym uwzględnieniem różnicowania  przyczyn wstrząsu, oraz niewydolności wielonarządowej

    Wykład, ćwiczenia

    CW30

    zna etiologię zaburzeń hemodynamicznych, zmian wstecznych i zmian postępowych

     

    CW33

    wymienia czynniki chorobotwórcze zewnętrzne i wewnętrzne, modyfikowalne i niemodyfikowalne

    Wykład, ćwiczenia

    CW34

    Zna i rozumie postacie kliniczne najczęstszych chorób poszczególnych układów i narządów, chorób metabolicznych oraz zaburzeń gospodarki wodno-elektrolitowej, hormonalnej i kwasowo-zasadowej

    Wykład, ćwiczenia

    CW47

    zna i rozumie wpływ stresu oksydacyjnego na komórki i jego znaczenie w patogenezie chorób oraz w procesach starzenia się;

    Wykład, ćwiczenia

    CW.48

    zna i rozumie konsekwencje niedoboru witamin lub minerałów i ich nadmiaru w organizmie;

    Wykład, ćwiczenia

    CW50

    zna i rozumie konsekwencje niewłaściwego odżywiania, w tym długotrwałego głodowania, przyjmowania zbyt obfitych posiłków i stosowania niezbilansowanej diety oraz zaburzenia trawienia i wchłaniania produktów trawienia

    Wykład, ćwiczenia

    CW51

    Zna i rozumie mechanizm działania hormonów

    Wykład, ćwiczenia

     

    umiejętności

    CU12

    Analizuje zjawiska odczynowe, obronne i przystosowawcze oraz zaburzenia regulacji wywoływane przez czynnik etiologiczny

    ćwiczenia

    Metody podsumowujące np.:

    - projekt, prezentacja

     

    Metody formujące, np.

    - ocena aktywności w czasie zajęć

    - ocena przygotowania do zajęć

    - dyskusja w czasie zajęć

    - zaliczenia cząstkowe

     

    CU20

    potrafi opisywać zmiany w funkcjonowaniu organizmu w sytuacji zaburzenia homeostazy, w szczególności określać jego zintegrowaną odpowiedź na wysiłek fizyczny, ekspozycję na wysoką i niską temperaturę, utratę krwi lub wody, nagłą pionizację, przejście od stanu snu do stanu czuwania.

    BU13

    Planuje i wykonuje proste badania naukowe oraz interpretuje jego wyniki i wyciąga wnioski

    kompetencje społeczne

    K4

    dostrzega i rozpoznaje własne ograniczenia oraz dokonuje samooceny deficytów i potrzeb edukacyjnych

    Wykład, ćwiczenia

    Metody podsumowujące np.:

    - ocenianie ciągłe przez nauczyciela (obserwacja)

     

    Metody formujące, np.

    - dyskusja w czasie zajęć

    K7

    korzysta z obiektywnych źródeł informacji

    K8

    formułuje wnioski z własnych pomiarów lub obserwacji

    K11

    przyjmuje odpowiedzialność związaną z decyzjami podejmowanymi w ramach działalności zawodowej, w tym w kategoriach bezpieczeństwa własnego i innych osób

     

    Punkty ECTS

    8

    Obciążenie pracą studenta

    Forma aktywności

    Liczba godzin na zrealizowanie aktywności

    Zajęcia wymagające udziału prowadzącego:

    1. Realizacja przedmiotu: wykłady (wg planu studiów)

    20

    1. Realizacja przedmiotu: ćwiczenia (wg planu studiów)

    50

    1. Realizacja przedmiotu: seminaria (wg planu studiów)

    10

    1. Realizacja przedmiotu: fakultety

     

    1. Udział w konsultacjach

     

     

    godziny razem: 80

    Samodzielna praca studenta:

    1. Samodzielne przygotowanie się do zajęć teoretycznych i praktycznych (wykonanie projektu, dokumentacji, opisu przypadku itp.)

     

    1. Samodzielne przygotowanie się do zaliczeń/kolokwiów

     

    1. Samodzielne przygotowanie się do egzaminu/zaliczenia końcowego

     

     

    godziny razem:

       

     

    Treści programowe przedmiotu:

    Efekty uczenia się

    (symbol i numer)

    tematyka

    1. BW25, BU7, CU12

    Zdrowie i choroba: przyczyny i mechanizmy biorące udział w powstawaniu, rozwoju i przebiegu choroby, procesy adaptacyjne.

    2. BW17, BW18, CW28, CU12

    Molekularne mechanizmy procesu zapalnego.

    3. BW17, BW18, CW28, CU12

    Mechanizmy uszkodzenia i śmierci komórek, mechanizmy regeneracji tkanek.

    4. BW25, BU7, CU12

    Zaburzenia odżywiania. Zaburzenia termoregulacji.

    5. BW17, CW27, CU12

    Etiopatogeneza nowotworów.

    6. BW17, CW27, CU12

    Molekularne mechanizmy karcynogenezy.

    7. BW17, CW27, CU12

    Patomechanizm reakcji bólowej.

    8. BW25, CW33, CU12

    Chorobotwórcze działanie czynników środowiskowych.

    9. BW25, CW34, CU12

    Patofizjologia wybranych chorób ośrodkowego i obwodowego układu nerwowego.

    10. BW25, CW34, CW51, CU12

    Zaburzenia funkcjonowania układu wewnątrzwydzielniczego.

    11. BW25, CW34, CU12

    Patofizjologia układu pokarmowego: choroba refluksowa przełyku, choroby żołądka i dwunastnicy, choroby jelit, zaburzenia wchłaniania.

    12. BW25, CW34, CU12

    Patofizjologia chorób wątroby i trzustki.

    13. BW25, CW34, CU12

    Patofizjologia chorób układu oddechowego.

    14. BW25, CW34, CU12

    Patofizjologia chorób układu krążenia: choroba wieńcowa, zaburzenia rytmu serca, kardiomopatie. Patogeneza nadciśnienia tętniczego.

    15. BW25, CW29, CU12

    Patofizjologia wstrząsu, różnicowanie przyczyn wstrząsu oraz niewydolność wielonarządowa.

    16. BW25, CW34, CU12

    Patofizjologia wybranych chorób o podłożu immunologicznym.

    17. BW25, CW34, CU12

    Patofizjologia chorób układu wydalniczego.

    18. BW25, CW34, CU12

    Patofizjologia krwi.

    19. BW25, CW34, CU12

    Zaburzenia gospodarki wodno-elektrolitowej.

    20. BW25, CW34, CU12

    Zaburzenia gospodarki kwasowo-zasadowej.

     

    Literatura podstawowa:

    Maśliński S., Ryżewski J.: Patofizjologia. Wydanie IV uaktualnione. PZWL, Warszawa, 2014, 2013, 2012.

    Zahorska-Markiewicz B., Małecka-Tendera E.: Patofizjologia kliniczna dla studentów medycyny. Wydanie 2, Elsevier, Wrocław, 2020, 2019, 2017.

    Literatura uzupełniająca:

    Thor P.: Podstawy patofizjologii człowieka. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2009, 2007.

    Kokot F.: Gospodarka wodno-elektrolitowa i kwasowo-zasadowa w stanach fizjologii i patologii. PZWL, Warszawa, 2005

    Damjanov I.: Patofizjologia. Elsevier, Wrocław 2010

    Küttler T.: Przypadki kliniczne z chorób wewnętrznych. Seria Przypadki Kliniczne. Elsevier Urban & Partner, wyd. I polskie, red. F. Kokot, 2006

     

    Kryteria oceny osiągniętych efektów uczenia się oraz forma i warunki uzyskania zaliczenia przedmiotu:

    Studenci są zobowiązani do przygotowania się do zajęć z obowiązujących podręczników oraz do czynnego uczestnictwa w ćwiczeniach. Na każdym ćwiczeniu może być przeprowadzony sprawdzian pisemny wiadomości (forma testowa lub opisowa).

    Za wyróżniającą się aktywność na każdych zajęciach w danym module można otrzymać 1 punkt, który zostanie dodany do punktacji uzyskanej na najbliższym kolokwium, dając łącznie ostateczny wynik tego kolokwium.

    Studenci, którzy nie mają możliwości odrobienia opuszczonych zajęć, zaliczają materiał ćwiczeniowy (sprawdzian pisemny + ewentualnie 3 pytania ustne) wyłącznie w czasie konsultacji poprzedzających najbliższe kolokwium.

    Kolokwia (sprawdziany pisemne wiadomości z ćwiczeń i wykładów w formie testowej - 20 pytań) odbywają się według przedstawionego planu zajęć. Czas trwania kolokwium 25 minut. Maksymalna liczba punktów możliwych do zdobycia z każdego kolokwium wynosi 20.

    Studenci, którzy byli nieobecni na kolokwium, po usprawiedliwieniu nieobecności, przystępują do zaliczenia kolokwium w wyznaczonym terminie. Brak usprawiedliwienia nieobecności na kolokwium skutkuje otrzymaniem 0 punktów i uniemożliwia przystąpienie do wejściówki i egzaminu końcowego.

    Uzyskanie maksymalnej liczby punktów z kolokwium (20 pkt) uprawnia do otrzymania 2 punktów bonusowych, a uzyskanie 18-19 punktów z kolokwium uprawnia do otrzymania 1 punktu bonusowego, doliczanych do punktacji pierwszego terminu egzaminu końcowego.

    Uzyskanie co najmniej 76 punktów ze wszystkich kolokwiów (≥95% punktów łącznie) uprawnia do zwolnienia z egzaminu z oceną bardzo dobrą.

    Student, który nie spełnił poniższych warunków nie może być dopuszczony do egzaminu końcowego.

    Warunki dopuszczenia do egzaminu końcowego z patofizjologii:

    - zgromadzenie łącznie z czterech kolokwiów minimum 48 punktów (60%),

    - obecność na co najmniej 13 ćwiczeniach (włączając seminaria),

    - zaliczenie minimum 14 ćwiczeń (włączając seminaria),

    - obecność na co najmniej 8 wykładach.

    Wejściówka: Studenci, którzy nie uzyskali wymaganego minimum punktów (48 pkt.), po spełnieniu pozostałych warunków, będą mogli zostać dopuszczeni do egzaminu po zaliczeniu wejściówki, (10 pytań testowych, ocenianych 1 pkt za prawidłową odpowiedź oraz 10 pytań otwartych, spośród których za każde uzyskać można maksymalnie 2 pkt). Wejściówka obejmuje całości materiału: ćwiczenia (80% pytań) + wykłady (20%). Czas trwania wejściówki 60 minut. Do zaliczenia wejściówki wymagane jest uzyskanie minimum 18 punktów (60%).

    Egzamin końcowy: Przedmiot kończy się egzaminem pisemnym opartym na 50 pytaniach testowych (w tym 10 pytań dotyczących tematyki wykładowej). Czas trwania egzaminu 60 minut. Warunkiem zdania egzaminu jest uzyskanie minimum 30 punktów (60% poprawnych odpowiedzi).

    Skala ocen z egzaminu:

    5,0 - bardzo dobrze (48-50 pkt.)

    4,5 - ponad dobrze (44-47 pkt.)

    4,0 - dobrze (39-43 pkt.) 

    3,5 - dość dobrze (34-38 pkt.)

    3,0 - dostatecznie (30-33 pkt.)

    2,0 - niedostatecznie (<30 pkt.)

    Egzaminy poprawkowe: Studentowi przysługuje prawo do dwóch egzaminów poprawkowych (w letniej sesji egzaminacyjnej, do 15 września aktualnego roku akademickiego). Każdy egzamin poprawkowy przeprowadzany jest w takiej formie, w jakiej odbył się pierwszy egzamin. Warunkiem zdania egzaminu poprawkowego jest uzyskanie minimum 30 punktów (60% poprawnych odpowiedzi).

    Terminy egzaminów (podstawowy i 2 poprawkowe) wyznaczane są przez jednostkę w porozumieniu z przedstawicielem studentów. Dopuszczalne jest wyznaczenie jednego terminu dodatkowego dla wszystkich osób, które usprawiedliwiły nieobecność na którymkolwiek z terminów. Termin ten będzie miał miejsce we wrześniu (nie później niż 15 września). Nie wyznacza się innych niż ustalone na powyższej zasadzie dodatkowych terminów egzaminów.

    Niezgłoszenie się na wejściówkę/egzamin/egzamin poprawkowy bez usprawiedliwienia skutkuje uzyskaniem oceny niedostatecznej

     

     

     

     

     

    30.09.2025  dr hab. n. med. Tomasz Bonda

    ……………………………………………………..…………………………..

    (data i podpis kierownika jednostki prowadzącej zajęcia lub koordynatora przedmiotu)