Nazwa przedmiotu: SEROLOGIA GRUP KRWI I TRANSFUZJOLOGIA

Osoba odpowiedzialna za program nauczania przedmiotu: Prof. dr hab. Ewa Jabłońska

Całkowita liczba godzin: 90

Semestr: VII

Wykłady (liczba godzin): 30

Ćwiczenia (liczba godzin): 45

Seminaria: 15

Cele kształcenia:

Zapoznanie z układami grupowymi krwi, zasadami wykonywania badań z zakresu diagnostyki serologicznej i jej zastosowania praktycznego, organizacji pracy w pracowni serologii transfuzjologicznej. Wykształcenie umiejętności oznaczania antygenów i przeciwciał w zakresie podstawowych grup krwi.

Charakterystyka przedmiotu:

1. Wykłady: (30 godz., 15 x 1 godz. 30 min.)

• obecność na wykładach jest obowiązkowa
• system punktowania obecności na wykładach, obecność = 1 pkt.

2. Ćwiczenia: (45 godz., 10 x 3 godz. 25 min.)

• obecność na ćwiczeniach jest obowiązkowa
• warunki zaliczenia nieobecności: usprawiedliwienie oraz zaliczenie teoretyczne i praktyczne opuszczonych zajęć

3. Seminaria: (15 godz., 7 x 1 godz. 40 min)

• obecność na seminariach jest obowiązkowa
• system punktowania obecności na seminariach, obecność = 1 pkt.
• system punktów dodatkowych za aktywność (mogą być doliczone do min. pkt.), aktywność = 1 pkt

Wykaz umiejętności praktycznych, jakie student powinien opanować na ćwiczeniach i seminariach:

1. Oznaczanie antygenów i wykrywanie przeciwciał układu ABO oraz interpretacja wyników.
2. Oznaczanie antygenów i wykrywanie przeciwciał układu Rh oraz interpretacja wyników.
3. Wykrywanie i identyfikacja przeciwciał metodą LEN oraz interpretacja wyników.
4. Wykrywanie i identyfikacja przeciwciał metodą PTA oraz interpretacja wyników.
5. Wykonanie i interpretacja bezpośredniego testu antyglobulinowego.
6. Dobór zgodnej grupowo krwi dla biorcy.
7. Dobór krwi noworodkom z konfliktu serologicznego.
8. Odchylenia od typowego wyniku badania grupy krwi – algorytmy postępowania.
9. Identyfikacja alloprzeciwciał techniką kolumnową.
10. Dodatnie reakcje serologiczne w badaniu przeciwciał – algorytmy postepowania.
11. Algorytmy postępowania w przypadku problemów w diagnostyce ChHPN.
12. Algorytmy postępowania w przypadku problemów w trakcie wykonywania próby zgodności.
13. Niepożądane zdarzenia, niepożądane reakcje poprzetoczeniowe – zasady wykonywania badań.
14. Analiza przypadków konfliktów serologicznych.

Obowiązujący zakres wiedzy z wykładów:

1. Układ grupowy ABO – antygeny i przeciwciała.
2. Odmiany antygenów w układzie ABO, nabyte odmiany antygenów.
3. Antygeny układu T. Testy antyglobulinowe – BTA, PTA. Zjawisko poliaglutynacji i panaglutynacji.
4. Układ grupowy Rh – antygeny i przeciwciała.
5. Konflikt serologiczny matczyno – płodowy w układzie ABO – diagnostyka i profilaktyka. Konflikt serologiczny matczyno – płodowy w układzie Rh.
6. Układy grupowe: Kidd, Duffy, P, Lewis, MNSs, Lutheran, Kell.
7. Inne układy grupowe krwinek czerwonych. Układy grupowe granulocytów.
8. Układy grupowe płytek krwi i białek surowicy krwi.
9. Antygeny HLA – typowanie. Niedokrwistości autoimmunohemolityczne – diagnostyka serologiczna.
10. Mechanizmy uszkodzenia krwinek czerwonych.
11. Elementy transfuzjologii – preparaty krwi i preparaty krwiozastępcze.
12. Elementy transfuzjologii – zasady kwalifikowania dawców krwi, próba zgodności serologicznej;
13. Elementy transfuzjologii – niepożądane zdarzenia, niepożądane reakcje poprzetoczeniowe.
14. Elementy transfuzjologii – czynniki zakaźne istotne w transfuzjologii.
15. Grupy krwi a dieta.

Wymagania do zaliczenia przedmiotu obejmują:

• • uzyskanie zaliczenia z ćwiczeń (min. 22 pkt.), system punktowania:
    • wiedza (min. 8 pkt.) - wejściówki

bdb. = 3 pkt.

db. = 2 pkt.

dost. = 1 pkt.

• umiejętności (min. 7 pkt.), wykazanie umiejętności = 1 pkt.
• kompetencje (min. 7 pkt.), wykazanie kompetencji = 1 pkt.
  • uzyskanie 15 pkt. z wykładów
  • uzyskanie 7 pkt. z seminariów

• • uzyskanie pozytywnej oceny ze sprawdzianu (min. 3 pkt.), system punktowania:

bdb. = 5 pkt.

db. = 4 pkt.

dost. = 3 pkt.

• • uzyskanie pozytywnej oceny z egzaminu praktycznego (min. 3 pkt.), system punktowania:

bdb. = 5 pkt.

db. = 4 pkt.

dost. = 3 pkt.

• • uzyskanie pozytywnej oceny z egzaminu pisemnego (min. 20 pkt.), system punktowania:

bdb. = 40 pkt.

db. + = 35 pkt.

db. = 30 pkt.

dost. + = 25 pkt.

dost. = 20 pkt.

Punkty przyznawane są przy zaliczeniu w I terminie.

Zaliczenie przedmiotu:

• uzyskanie określonego minimum 70 punktów, na który składają się:

- punkty uzyskane z egzaminu teoretycznego

- punkty uzyskane z egzaminu praktycznego

- punkty uzyskane z kolokwium

- punkty uzyskane na ćwiczeniach

- punkty uzyskane za obecność na wykładach

- punkty uzyskane za obecność na seminariach

• liczb uzyskanych punktów będzie przeliczana na ocenę końcową:

70 - 83 pkt. = dostateczny

84 - 90 pkt. = dość dobry

91 - 97 pkt. = dobry

98 - 104 pkt. = ponad dobry

105 - 116 pkt. = bardzo dobry

Piśmiennictwo:

1. Fabijańska-Mitek J.: Immunohematologia. Grupy krwi i niedokrwistości. Pro Pharmacia Futura 2018
2. Nowak J, Fabijańska-Mitek J. Podstawy immunogenetyki transplantacyjnej. Pro Pharmacia Futura 2012
3. Grajewska A, Bochenek-Jantczak D., Fabijańska-Mitek J.: Badania immunohematologiczne w transfuzjologii kompendium. Pro Pharmacia Futura 2023
4. Wieczorek K.: Immunologia krwinek czerwonych. Pro Pharmacia Futura 2011
5. Pod redakcją Brojer E i Grabarczyka P.: Czynniki zakaźne istotne w transfuzjologii, Fundacja Pro Pharmacia Futura 2015