.png)
W trakcie ostatniego roku dziewięć odkryć naukowców UMB zdobyło finansowanie w programie Inkubator Innowacyjności +. Wszystkie zakwalifikowane projekty wpisują się w obszar Krajowych Inteligentnych Specjalizacji.
Program Inkubator Innowacyjności+ to wspólny projekt trzech największych białostockich uczelni: Uniwersytetu Medycznego, Politechniki oraz Uniwersytetu w Białymstoku. Jego głównym celem jest wyłonienie odkryć naukowych, które mają potencjał komercjalizacyjny, ale też wsparcie badaczy w przejściu tego trudnego procesu. Projekt ma także potencjał finansowy i z jego środków dużą część z tych działań można sfinansować (projekt jest finansowany z programu Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego pn. „Wsparcie zarządzania badaniami naukowymi i komercjalizacja wyników prac B+R w jednostkach naukowych i przedsiębiorstwach”, Program Operacyjny Inteligentny Rozwój 2014-2020 i zyskał finansowanie w kwocie 2,8 mln zł).
Lista zakwalifikowanych projektów badawczych:
Badania przedwdrożeniowe „Preparatu do karmienia pszczół” jako mieszanki paszowej uzupełniającej dla pszczół - kierownik projektu: prof. dr hab. M. Borawska, Wydział Farmaceutyczny z Oddziałem Medycyny Laboratoryjnej, Zakład Bromatologii.
Zapotrzebowanie na zwiększenie odporności rodzin pszczelich na choroby jest obecnie niezwykle ważne. Staje się to tym bardziej istotne, że farmakologiczne zwalczanie chorób może skutkować obecnością pozostałości np. antybiotyków w miodzie, co jest absolutnie niedopuszczalne. Dodatkowo preparat ten pozwoli na ograniczenie stosowania toksycznych środków chemicznych w hodowli pszczół. Warto dodać, że rynek pszczelarski w Polsce wart jest ok. 56 mln zł. Zaś w skali globalnej liczy się go w setkach milionów dolarów.
Nowe trójcykliczne pochodne 1,2,4-triazyny w terapii raka jelita grubego - zespół naukowy pod kierownictwem prof. dr hab. A. Bielawskiej, Wydział Farmaceutyczny z Oddziałem Medycyny Laboratoryjnej, Samodzielna Pracownia Biotechnologii.
Nowotwór jelita grubego stanowi olbrzymie zagrożenie społeczne. Jest on największym, obok raka płuca, problemem współczesnej onkologii. Standardowo stosowana chemioterapia systemowa jest związana z wykorzystaniem leków cytostatycznych. Jednakże leki te charakteryzują się niewielką selektywnością oraz niskim współczynnikiem terapeutycznym i prowadzą często do powstawania szeregu uciążliwych działań niepożądanych. Wstępne badania biologiczne nowych trójcyklicznych pochodnych 1,2,4-triazyny wykazały, że są one bardziej efektywne niż dotychczas stosowane leki.
Konstrukcja linii komórkowych z wyciszoną ekspresją białka PRODH/POX - prof. dr hab. J. Pałka, Wydział Farmaceutyczny z Odziałem Medycyny Laboratoryjnej, Zakład Chemii Leków
Produkt należy do dziedziny biologii molekularnej i biotechnologii. Istotę projektu stanowi osiągnięcie nowych modyfikowanych linii komórkowych (raka piersi estrogeno-niezależnego, raka okrężnicy, oraz raka endometrium) z obniżoną ekspresją białka PRODH/POX. Zmiana fenotypu komórki stwarza nowy model badawczy, który może zostać wykorzystany na szeroką skalę do badania metabolizmu aminokwasów (zwłaszcza proliny) i biochemii komórki oraz do opracowywania nowych farmakoterapii, m. in. przeciwnowotworowych.
Weryfikacja aktywności przeciwnowotworowej ekstraktu z Korzeniowca sosnowego hodowanego w warunkach laboratoryjnych celem stworzenia preparatu o działaniu profilaktycznym lub leczniczym wobec raka jelita grubego - zespół naukowy pod kierownictwem prof. dr hab. H. Car, Wydział Nauk o Zdrowiu, Zakład Farmakologii Doświadczalnej.
Rak jelita grubego to jeden z bardziej podstępnych nowotworów, ponieważ rozwija się bardzo często zupełnie bezobjawowo, a wykryty zbyt późno, daje złe rokowania dla pacjenta. Zaś dotychczasowe badania Korzeniowca sosnowego (pozyskanego z Puszczy Białowieskiej) wskazały na znaczące zahamowanie wzrostu komórek nowotworowych jelita grubego oraz wzrostu guza jelita grubego u myszy pod wpływem jego ekstraktu. Potwierdzenie właściwości farmakologicznych grzyba pozwoli na hodowlę Korzeniowca sosnowego na skalę przemysłową, który może być składnikiem suplementu diety lub żywności specjalnego przeznaczenia medycznego.
Ocena właściwości drażniących i toksyczności narządowej hydrożeli z ketokonazolem i oksytiaminą - zespół naukowy pod kierownictwem prof. K. Winnickiej, kierownik Zakładu Farmacji Stosowanej UMB, Wydział Farmaceutyczny z Oddziałem Medycyny Laboratoryjnej.
Łupież, łuszczyca, łojotokowe zapalenie skóry – to dolegliwości, które dotykają średnio co drugą osobę na świecie. Celem tego projektu badawczego jest wdrożenie preparatu przeciwgrzybiczego o znacznie mniejszym stężeniu substancji aktywnych w porównaniu do obecnie dostępnych na rynku, a dzięki zastosowaniu mieszaniny substancji o aktywności synergistycznej - maksymalne zwiększenie skuteczności leczenia grzybic skóry. Analizowany skład preparatu wstępnie wykazuje skuteczność aż czterokrotnie większą niż te dostępne obecnie na rynku.
Opracowanie preparatu o właściwościach wpływających na poprawę parametrów metabolicznych u osób z otyłością i zaburzeniami gospodarki węglowodanowej - wnioskodawca dr E Adamska-Patruno, Centrum Badań Klinicznych, Wydział Lekarski z Oddziałem Stomatologii i Oddziałem Nauczania w Jęz. Angielskim.
W skrócie, ma to być recepta na problemy z dietą u osób zmagających się z nadwagą, cukrzycą typu 2, czy z problemami metabolicznymi. W założeniu ma to być kapsułka, która będzie zwiększać przemianę materii i zużytkowanie substratów energetycznych. Skład preparatu ma się opierać na substancjach naturalnych, które są już doskonale znane, jednak nigdy nie były zestawiane ze sobą razem. Całość ma być szczegółowo przebadana pod kątem klinicznym.
Procedury wdrożeniowe nanocząstek jako nośników leków w terapii niedrobnokomórkowego raka płuc (NSCLC) - wnioskodawca: zespół naukowy, dr K. Grubczak, Wydział Lekarski z Oddziałem Stomatologii i Oddziałem Nauczania w Jęz. Angielskim. Zakład Medycyny Regeneracyjnej i Immunoregulacji.
Niedrobnokomórkowy rak płuc to nowotwór o najwyższym poziomie śmiertelności spośród tego typu. Przez długi okres nie daje objawów, jest mało podatny na działania terapeutyczne. Najczęściej daje się wykryć w zaawansowanej formie, w efekcie 5-letnia przeżywalność pacjentów jest na niskim poziomie. Zespół badawczy do walki z chorobą chce zaprzęgnąć nanocząstki, które stałyby się nośnikami substancji leczniczych w terapii spersonalizowanej.
„Nowa metoda leczenia ran głębokich”. Zespół naukowy pod kierownictwem Prof. dr hab. M. Moniuszko, Zakład Medycyny Regeneracyjnej i Immunoregulacji.
W Polsce w 2016 r. poparzeniom uległo ponad 62 tys. osób. Niecałe 10 proc. z nich z tego powodu musiało być hospitalizowanych, a 20 proc. z tych pacjentów miało poparzenia zajmujące co najmniej 25 proc. powierzchni ciała. Większość z pacjentów leczonych w szpitalach wymaga przeszczepu skóry i właśnie w takich przypadkach - zwłaszcza kiedy nie można jej pobrać od pacjenta - zastosowanie może znaleźć opracowywany preparat. Kolejną jego zaletą może być niższa cena od tych, które obecnie są dostępne na rynku (głównie USA).
„Sposób oznaczania wrażliwości tkanek na insulinę, sposób identyfikacji insulinooporności i/lub określania predyspozycji do zaburzenia z nią związanego, zastosowanie wskaźnika insulinowrażliwości oraz zestawy diagnostyczne i ich zastosowania”. Zespół naukowy pod kierownictwem dr hab. M. Karczewskiej-Kupczewskiej. Wydział Lekarski z Oddziałem Stomatologii i Oddziałem Nauczania w Jęz. Angielskim.
Insulinooporność, czyli zmniejszona odpowiedź organizmu na insulinę, jest najważniejszym czynnikiem w patogenezie cukrzycy typu 2, ale też nadciśnienia tętniczego, miażdżycy, chorób niedokrwiennych serca. Wczesne rozpoznanie tego defektu może mieć znaczenie dla włączenia działań profilaktycznych w celu zapobiegania chorobom i zaburzeniom. Wynalazek naukowców UMB ma umożliwić szybsze i dokładniejsze zdiagnozowanie problemu w wyniku laboratoryjnego zbadania krwi.
Dr. Andrzej Małkowski, bdc
