Nazwa przedmiotu/modułu

Chirurgia

Nazwa jednostki/-ek w której/ -ych jest przedmiot realizowany

1. I Klinika Chirurgii Ogólnej i Endokrynologicznej Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku
2. II Klinika Chirurgii Ogólnej i Gastroenterologicznej Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku
3. Klinika Chirurgii Klatki Piersiowej Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku
4. Klinika Chirurgii Naczyń i Transplantacji Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku
5. Klinika Kardiochirurgii Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku
6. Oddział Chirurgii Ogólnej, Małoinwazyjnej i Onkologicznej, WSZ w Białymstoku

e-mail jednostki

1. klchirog@umwb.edu.pl
2. chgastro@umwb.edu.pl
3. thorax@umb.edu.pl
4. chirnacz@umb.edu.pl
5. kardiochirurgia@umb.edu.pl
6. chirurgia@sniadecja.pl

Wydział

Lekarski z Oddziałem Stomatologii i Oddziałem Nauczania w Języku Angielskim

Nazwa kierunku studiów

Lekarski

Poziom kształcenia

jednolite magisterskie

Forma studiów

stacjonarne £ niestacjonarne £

Język przedmiotu

polski £ angielski £

Rodzaj przedmiotu

obowiązkowy £ fakultatywny £

Rok studiów/semestr

I £ II £ III £ IV £ V £ VI £

1 £ 2 £ 3 £ 4 £ 5 £ 6 £ 7 £ 8 £ 9 £

10 £11 £ 12 £

Przedmioty wprowadzające wraz z wymaganiami wstępnymi

Realizacja efektów kształcenia w zakresie wiedzy, umiejętności i kompetencji z poprzednich lat studiów.

Liczba godzin zajęć dydaktycznych z podziałem na formy prowadzenia zajęć

III rok: Wykłady 20; Seminaria 20; Ćwiczenia 20

IV rok: Wykłady 20; Seminaria 20; Ćwiczenia 20

V rok: Wykłady 20; Seminaria 15; Ćwiczenia 25

VI rok: Ćwiczenia 120

(+ 180 godzin ćwiczeń na VI roku jako wybrany przedmiot kliniczny)

Założenia i cele przedmiotu

1. Poznanie patofizjologii oraz przebiegu naturalnego chorób wymagających leczenia chirurgicznego.
2. Opanowanie zasad kompleksowej diagnostyki chorych wymagających leczenia inwazyjnego (badanie podmiotowe, badanie przedmiotowe, badania dodatkowe).
3. Poznanie zasad kwalifikacji do leczenia chirurgicznego oraz opanowanie wskazań i przeciwwskazań do leczenia chirurgicznego.
4. Zapoznanie się z metodami oraz wynikami wczesnymi i odległymi leczenia chirurgicznego.
5. Poznanie zasad postępowania w urazach wielonarządowych oraz zasad chirurgii onkologicznej

Metody dydaktyczne

1. przekazywanie wiedzy w formie wykładu
2. prezentacja
3. opis przypadku
4. dyskusja
5. analiza literatury
6. samodzielne dochodzenie do wiedzy
7. konsultacje w czwartek w ostatnim tygodniu ćwiczeń blokowych (13.00 – 15.00)
8. inne zajęcia praktyczne

W trakcie zajęć, oprócz tradycyjnych metod nauczania, wykorzystywane jest nauczanie problemowe

Imię i nazwisko osoby prowadzącej przedmiot

Pracownicy naukowo-dydaktyczni i dydaktyczni zatrudnieni w w/w jednostkach

Imię i nazwisko osoby odpowiedzialnej za dydaktykę

Dr n med. Piotr Wojskowicz (I Klinika); Dr hab. Zbigniew Kamocki (II Klinika); Dr hab. Mirosław Kozłowski (Klinika Chirurgii Klatki Piersiowej, Dr hab. Jerzy Głowiński (Klinika Chirurgii naczyń i Transplantacji), Prof. Tomasz Hirnle (Klinika Kardiochirurgii); koordynator przedmiotu – dr Michał Chlabicz

Symbol

i numer efektu uczenia się

Opis kierunkowych efektów uczenia się

Forma zajęć

Metody weryfikacji osiągnięcia zamierzonych efektów uczenia się

wiedza

E.W7.

zna i rozumie uwarunkowania środowiskowe i epidemiologiczne, przyczyny, objawy, zasady diagnozowania i postępowania terapeutycznego w przypadku najczęstszych chorób internistycznych występujących u osób dorosłych, oraz ich powikłań:

1. chorób układu krążenia, w tym: choroby niedokrwiennej serca, wad serca, chorób wsierdzia, mięśnia serca, osierdzia, niewydolności serca (ostrej i przewlekłej), zaburzeń rytmu serca, chorób naczyń tętniczych i żylnych, nadciśnienia tętniczego: pierwotnego i wtórnego, nadciśnienia płucnego,
2. chorób układu oddechowego, w tym: chorób dróg oddechowych, przewlekłej obturacyjnej choroby płuc, astmy, rozstrzenia oskrzeli, mukowiscydozy, zakażeń układu oddechowego, gruźlicy, chorób śródmiąższowych płuc, opłucnej, śródpiersia, obturacyjnego i centralnego bezdechu sennego, niewydolności oddechowej (ostrej i przewlekłej), nowotworów układu oddechowego,
3. chorób układu pokarmowego, w tym: chorób, jamy ustnej, przełyku, żołądka i dwunastnicy, jelit, trzustki, wątroby, dróg żółciowych i pęcherzyka żółciowego, nowotworów układu pokarmowego

Wykłady

Ćwiczenia

seminaria

Metody podsumowujące:

Program nauczania realizowany 4 lata, egzamin testowy i praktyczny na VI roku studiów

Metody formujące:

- zaliczenia wstępne

- obserwacja pracy studenta

- ocena przygotowania do zajęć

- ocena aktywności w czasie zajęć

- zaliczenie poszczególnych czynności

- opis przypadku

- zaliczenia cząstkowe

E.W9

Zna zasady leczenia żywieniowego i płynoterapii w różnych stanach chorobowych

E.W24

Zna zagadnienia z zakresu onkologii, w tym:

4) możliwości i ograniczenia współczesnego leczenia nowotworów (metody chirurgiczne, radioterapia i metody systemowe, w tym immunoterapia), wskazania do terapii komórkowych i genowych oraz leczenia celowanego i spersonalizowanego

6) rolę leczenia wspomagającego, w tym żywieniowego

E.W42

Zna wskazania do leczenia składnikami krwi oraz zasady ich podawania

F.W1.

zna i rozumie przyczyny, objawy, zasady diagnozowania oraz postępowania terapeutycznego w przypadkach najczęstszych chorób wymagających leczenia zabiegowego u dorosłych

1. ostrych i przewlekłych chorób jamy brzusznej,
2. chorób klatki piersiowej,
3. chorób kończyn, głowy i szyi

F.W3

Zna podstawowe techniki zabiegowe klasyczne i małoinwazyjne

F.W4

zna zasady kwalifikacji do podstawowych zabiegów operacyjnych i inwazyjnych procedur diagnostyczno-leczniczych oraz najczęstsze powikłania

F.W6

zna zasady bezpieczeństwa okołooperacyjnego, przygotowania pacjenta do operacji, wykonania znieczulenia ogólnego i miejscowego oraz kontrolowanej sedacji

F.W7

zasady leczenia pooperacyjnego z terapią przeciwbólową i monitorowaniem pooperacyjnym

F.W10

Zna najczęściej występujące stany zagrożenia życia u dorosłych oraz zasady postępowania w tych stanach, w szczególności w:

1) sepsie;

2) wstrząsie;

3) krwotokach;

4) zaburzeniach wodno-elektrolitowych i kwasowo-zasadowych;

5) zatruciach;

6) oparzeniach, hipoi hipertermii;

7) innych ostrych stanach pochodzenia:

a) sercowo-naczyniowego,

b) oddechowego,

c) neurologicznego,

d) nerkowego,

e) onkologicznego i hematologicznego,

f) diabetologicznego i endokrynologicznego,

g) psychiatrycznego,

h) okulistycznego,

i) laryngologicznego,

j) ginekologicznego, położniczego i urologicznego

F.W13

zna inwazyjne metody leczenia bólu

F.W14

zna zasady postępowania z centralnymi cewnikami żylnymi długiego utrzymywania

F.W17

Zna problematykę współcześnie wykorzystywanych badań obrazowych, w szczególności:

1. symptomatologię radiologiczną podstawowych chorób
2. metody instrumentalne i techniki obrazowe wykorzystywane do zabiegów leczniczych,
3. wskazania, przeciwwskazania i przygotowanie pacjentów do poszczególnych rodzajów badań obrazowych oraz przeciwwskazania do stosowania środków kontrastujących.

F.W22

Zna stany, w których czas dalszego trwania życia, stan funkcjonalny lub preferencje pacjenta ograniczają postępowanie zgodne z wytycznymi określonymi dla danej choroby

F.W23

zna zasady wysuwania podejrzenia oraz rozpoznawania śmierci mózgu

umiejętności

E.U1.

umie zebrać wywiad z dorosłym, w tym osobą starszą, wykorzystując umiejętności dotyczące treści, procesu i percepcji komunikowania się, z uwzględnieniem perspektywy biomedycznej i perspektywy pacjenta

Ćwiczenia

Metody podsumowujące:

- realizacja określonego zadania

Metody formujące:

- ocena aktywności w czasie zajęć

- zaliczenie poszczególnych czynności

E.U4

umie przeprowadzić ukierunkowane badanie fizykalne dorosłego w zakresie piersi i gruczołu krokowego

E.U5

umie przeprowadzić pełne i ukierunkowane badanie fizykalne dorosłego dostosowane do określonej sytuacji klinicznej, w tym badanie:

1) ogólnointernistyczne;

2) neurologiczne;

3) ginekologiczne;

4) układu mięśniowo-szkieletowego;

5) okulistyczne;

6) otolaryngologiczne;

7) geriatryczne;

E.U9

Umie rozpoznać najczęstsze objawy choroby u dorosłych, zastosować badania diagnostyczne i interpretować ich wyniki, przeprowadzić diagnostykę różnicową, wdrożyć terapię, monitorować efekty leczenia oraz ocenić wskazania do konsultacji specjalistycznej, w szczególności w przypadku objawów takich jak:

1) gorączka;

2) osłabienie;

3) utrata apetytu;

4) utrata masy ciała;

5) wstrząs;

6) zatrzymanie akcji serca;

7) zaburzenie świadomości, w tym omdlenie;

8) obrzęk;

9) wysypka;

10) kaszel i odkrztuszanie;

11) krwioplucie;

12) duszność;

13) wydzielina z nosa i ucha;

14) ból w klatce piersiowej;

15) kołatanie serca;

16) sinica;

17) nudności i wymioty;

18) zaburzenia połykania;

19) ból brzucha;

20) obecność krwi w stolcu;

21) zaparcie i biegunka;

22) żółtaczka;

23) wzdęcia i opór w jamie brzusznej;

24) niedokrwistość;

25) limfadenopatia;

26) zaburzenia oddawania moczu;

27) krwiomocz i białkomocz;

28) zaburzenia miesiączkowania;

29) obniżenie nastroju i stany lękowe;

30) zaburzenia pamięci i funkcji poznawczych;

31) ból głowy;

32) zawroty głowy;

33) niedowład;

34) drgawki;

35) ból pleców;

36) ból stawów;

37) uraz lub oparzenie;

38) odwodnienie i przewodnienie

E.U14

potrafi wykonać podstawowe procedury i zabiegi medyczne, w tym:

28) zabiegi opłucnowe: punkcję i odbarczenie odmy

E.U15

umie zastosować środki ochrony indywidualnej adekwatne do sytuacji klinicznej

E.U16

umie stwierdzić zgon pacjenta

E.U18

potrafi prowadzić dokumentację medyczną pacjenta w tym w postaci elektronicznej, zgodnie z przepisami prawa

E.U20

umie udzielać świadczeń zdrowotnych z użyciem dostępnych systemów teleinformatycznych lub systemów łączności wykorzystywanych w ochronie zdrowia

E.U21

umie prowadzić edukację zdrowotną pacjenta, w tym edukację żywieniową dostosowaną do indywidualnych potrzeb

E.U22

umie zastosować racjonalną antybiotykoterapię w zależności od stanu klinicznego pacjenta

E.U23

umie prowadzić rozmowę z pacjentem z uwzględnieniem schematu rozmowy (rozpoczęcie rozmowy, zbieranie informacji, wyjaśnianie i planowanie, zakończenie rozmowy), uwzględniając nadawanie struktury takiej rozmowie oraz kształtując relacje z pacjentem z użyciem wybranego modelu (np. wytycznych Calgary-Cambridge, Segue, Kalamazoo Consensus, Maastricht Maas Global), w tym za pomocą środków komunikacji elektronicznej;aci elektronicznej, zgodnie z przepisami prawa

E.U24

umie zebrać wywiad z pacjentem w kierunku występowania myśli samobójczych, w przypadku gdy jest to uzasadnione

E.U25

umie przekazywać pacjentowi informacje, dostosowując ich ilość i treść do potrzeb i możliwości pacjenta, oraz uzupełniać informacje werbalne modelami i informacją pisemną, w tym wykresami i instrukcjami oraz odpowiednio je stosować

E.U26

umie podejmować wspólnie z pacjentem decyzje diagnostyczno-terapeutyczne (oceniać stopień zaangażowania pacjenta, jego potrzeby i możliwości w tym zakresie, zachęcać pacjenta do brania aktywnego udziału w procesie podejmowania decyzji, omawiać zalety, wady, spodziewane rezultaty i konsekwencje wynikające z decyzji) i uzyskiwać świadomą zgodę pacjenta;

E.U27

umie komunikować się z pacjentami z grup zagrożonych wykluczeniem ekonomicznym lub społecznym, z poszanowaniem ich godności;

E.U28

umie identyfikować społeczne determinanty zdrowia, wskaźniki występowania zachowań antyzdrowotnych i autodestrukcyjnych oraz omawiać je z pacjentem i sporządzić notatkę w dokumentacji medycznej

E.U29

umie identyfikować możliwe wskaźniki wystąpienia przemocy, w tym przemocy w rodzinie, zebrać wywiad w kierunku weryfikacji czy istnieje ryzyko, że pacjent doświadcza przemocy, sporządzić notatkę w dokumentacji medycznej oraz wszcząć procedurę "Niebieskiej Karty"

E.U30

umie stosować zasady przekazywania informacji zwrotnej (konstruktywnej, nieoceniającej, opisowej) w ramach współpracy w zespole

E.U31

umie przyjąć, wyjaśnić i analizować własną rolę i zakres odpowiedzialności w zespole oraz rozpoznawać swoją rolę jako lekarza w zespole;

E.U32

umie uzyskiwać informacje od członków zespołu z poszanowaniem ich zróżnicowanych opinii i specjalistycznych kompetencji oraz uwzględniać te informacje w planie diagnostyczno-terapeutycznym pacjenta

E.U33

umie omawiać w zespole sytuację pacjenta z wyłączeniem subiektywnych ocen, z poszanowaniem godności pacjenta

E.U34

umie stosować następujące protokoły (np. w trakcie przekazywania opieki nad pacjentem, zlecania konsultacji pacjenta lub jej udzielania):

1) ATMIST (A (Age - wiek), T (Time of injury - czas powstania urazu), M (Mechanism of injury - mechanizm urazu), I (Injury suspected - podejrzewane skutki urazu), S (Symptoms/Signs - objawy), T (Treatment/Time - leczenie i czas dotarcia));

2) RSVP/ISBAR (R (Reason - przyczyna, dlaczego), S (Story - historia pacjenta), V (Vital signs - parametry życiowe), P (Plan - plan dla pacjenta)/I (Introduction - wprowadzenie), S (Situation - sytuacja), B (Background - tło), A (Assessment - ocena), R (Recommendation - rekomendacja))

F.U1.

umie umyć chirurgicznie ręce, nałożyć jałowe rękawiczki, ubrać się do operacji lub zabiegu wymagającego jałowości, przygotowywać pole operacyjne zgodnie z zasadami aseptyki oraz uczestniczyć w zabiegu operacyjnym

F.U2

umie założyć i zmienić jałowy opatrunek

F.U3

potrafi zaopatrzyć prostą ranę, założyć i zmienić jałowy opatrunek chirurgiczny ocenić i zaopatrzyć prostą ranę, w tym znieczulić miejscowo (powierzchownie, nasiękowo), założyć i usunąć szwy chirurgiczne, założyć i zmienić jałowy opatrunek chirurgiczny

F.U4

umie rozpoznawać najczęściej występujące stany zagrożenia życia, w tym z wykorzystaniem różnych technik obrazowania

F.U8

zaopatruje krwawienie zewnętrzne

F.U12

umie prowadzić zaawansowane czynności resuscytacyjne (Advanced Life Support, ALS) u dorosłych zgodnie z wytycznymi ERC

F.U21

umie przekazywać niepomyślne wiadomości z wykorzystaniem wybranego protokołu, np.: 1) SPIKES: S (Setting - właściwe otoczenie), P (Perception - poznanie stanu wiedzy współrozmówcy), I (Invitation/Information - zaproszenie do rozmowy / informowanie), K (Knowledge - przekazanie niepomyślnej informacji), E (Emotions and empathy - emocje i empatia), S (Strategy and summary - plan działania i podsumowanie),

2) EMPATIA: E (Emocje), M (Miejsce), P (Perspektywa pacjenta), A (Adekwatny język), T (Treść wiadomości), I (Informacje dodatkowe), A (Adnotacja w dokumentacji),

3) ABCDE: A (Advance preparation - przygotowanie do rozmowy), B (Build therapeutic environment - nawiązanie dobrego kontaktu z rodziną), C (Communicate well - przekazanie złej wiadomości, uwzględniając zasady komunikacji), D (Dealing with reactions - radzenie sobie z trudnymi emocjami), E (Encourage and validate emotions - prawo do okazywania emocji, przekierowanie ich i adekwatne reagowanie, dążące do zakończenia spotkania)

- w tym wspierać rodzinę w procesie godnego umierania pacjenta i informować rodzinę o śmierci pacjenta

F.U22

umie uzyskiwać informacje od członków zespołu z poszanowaniem ich zróżnicowanych opinii i specjalistycznych kompetencji oraz uwzględniać te informacje w planie diagnostyczno-terapeutycznym pacjenta, a także stosować protokoły ATMIST, RSVP/ISBAR

H.U4

umie pobrać i zabezpieczyć krew i inny materiał biologiczny do badań laboratoryjnych, w tym mikrobiologicznych

H.U5

umie wykonać dożylne, domięśniowe i podskórne podanie leku

H.U6

umie wykonywać różne formy terapii inhalacyjnej i dokonać doboru inhalatora odpowiednio do sytuacji klinicznej

H.U7

umie pobrać krew tętniczą i arterializowaną krew włośniczkową

H.U8

umie wykonywać testy paskowe, w tym pomiar stężenia glukozy przy pomocy glukometru

H.U9

umie pobrać wymazy do badań mikrobiologicznych i cytologicznych

H.U10

umie wykonać cewnikowanie pęcherza moczowego u kobiety i mężczyzny

H.U11

umie założyć zgłębnik żołądkowy

H.U12

umie wykonać wlewkę doodbytniczą

H.U13

umie wykonać zabiegi opłucnowe: punkcję i odbarczenie odmy

H.U14

umie wykonać standardowy elektrokardiogram spoczynkowy i zinterpretować jego wynik

H.U15

umie wykonać defibrylację, kardiowersję elektryczną, elektrostymulację zewnętrzną

H.U16

umie umyć chirurgicznie ręce, nałożyć jałowe rękawiczki, ubrać się do operacji lub zabiegu wymagających jałowości, przygotować pole operacyjne zgodnie z zasadami aseptyki oraz uczestniczyć w zabiegu operacyjnym

H.U17

umie założyć i zmienić jałowy opatrunek

H.U18

umie ocenić i zaopatrzyć prostą ranę, w tym znieczulić miejscowo (powierzchownie, nasiękowo), założyć i usunąć szwy chirurgiczne, założyć i zmienić jałowy opatrunek chirurgiczny

H.U19

umie zaopatrzyć krwawienie zewnętrzne

H.U20

umie doraźnie unieruchomić kończynę, w tym wybrać rodzaj unieruchomienia w typowych sytuacjach klinicznych oraz skontrolować poprawność ukrwienia kończyny po założeniu opatrunku unieruchamiającego

H.U24

umie zastosować środki ochrony indywidualnej adekwatne do sytuacji klinicznej

H.U27

umie zebrać wywiad w sytuacji zagrożenia zdrowia i życia z zastosowaniem schematu SAMPLE

H.U30

umie przekazać niepomyślne wiadomości z wykorzystaniem wybranego protokołu (np. SPIKES, EMPATIA, ABCDE), w tym wspierać rodzinę w procesie godnego umierania pacjenta oraz poinformować rodzinę o śmierci pacjenta

H.U31

umie uzyskiwać informacje od członków zespołu z poszanowaniem ich zróżnicowanych opinii i specjalistycznych kompetencji, uwzględniać te informacje w planie diagnostyczno-terapeutycznym pacjenta oraz stosować protokoły ATMIST, RSVP/ISBAR

H.U36

umie wykonywać tlenoterapię przy użyciu metod nieinwazyjnych

H.U41

umie rozpoznawać najczęściej występujące stany zagrożenia życia, w tym z wykorzystaniem różnych technik obrazowania

kompetencje społeczne

K1

przestrzega tajemnicy lekarskiej i prawa pacjenta

ćw.

Metody podsumowujące:

- ocenianie ciągłe przez nauczyciela (obserwacja)

Metody formujące:

- obserwacja pracy studenta

- dyskusja w czasie zajęć

K2

potrafi nawiązać i utrzymać głęboki i pełen szacunku kontakt z pacjentem, a także okazywać zrozumienie dla różnic światopoglądowych i kulturowych

K3

kieruje się dobrem pacjenta

K4

dostrzega i rozpoznaje własne ograniczenia oraz dokonuje samooceny deficytów i potrzeb edukacyjnych

K5

podejmuje działania wobec pacjenta w oparciu o zasady etyczne, ze świadomością społecznych uwarunkowań i ograniczeń wynikających z choroby

K6

propaguje zachowania prozdrowotne

K7

korzysta z obiektywnych źródeł informacji

K8

formułuje wnioski z własnych pomiarów lub obserwacji

K9

wdraża zasady koleżeństwa zawodowego i współpracy w zespole specjalistów, w tym z przedstawicielami innych zawodów medycznych, także w środowisku wielokulturowym i wielonarodowościowym

K10

formułuje opinie dotyczące różnych aspektów działalności zawodowej

K11

przyjmuje odpowiedzialność związaną z decyzjami podejmowanymi w ramach działalności zawodowej, w tym w kategoriach bezpieczeństwa własnego i innych osób

Punkty ECTS

3,5+3,5+3,5+8

Obciążenie pracą studenta

Forma aktywności

Liczba godzin na zrealizowanie aktywności

Zajęcia wymagające udziału prowadzącego:

1. Realizacja przedmiotu: wykłady (wg planu studiów)

60

2. Realizacja przedmiotu: ćwiczenia (wg planu studiów)

185

3. Realizacja przedmiotu: seminaria (wg planu studiów)

55

4. Realizacja przedmiotu: praktyczne rozw. probl. klin. (wg planu)

80

5. Realizacja przedmiotu: fakultety

6. Udział w konsultacjach

10

godziny razem:390

Samodzielna praca studenta:

1. Samodzielne przygotowanie się do zajęć teoretycznych i praktycznych (wykonanie projektu, dokumentacji, opisu przypadku itp.)

2. Samodzielne przygotowanie się do zaliczeń/kolokwiów

3. Samodzielne przygotowanie się do egzaminu/zaliczenia końcowego

godziny razem: 164