SEMINARIUM 17.12.2025

Metody oznaczania wrażliwości drobnoustrojów na antybiotyki i chemioterapeutyki przeciwdrobnoustrojowe (interpretacja wyników) – metody jakościowe i ilościowe.

Zagadnienia obowiązujące na seminarium:

1. Znaczenie pojęć: „wrażliwość/oporność mikrobiologiczna”, „kliniczna wrażliwość”, „kliniczna oporność”, „minimalne stężenie hamujące” – MIC, „minimalne stężenie bakteriobójcze” – MBC, „szczep oporny” – R, „szczep wrażliwy, standardowy schemat dawkowania” – S, „szczep wrażliwy, zwiększona ekspozycja” – I, „inokulum”, „wartość graniczna”.
2. Podział metod badania lekowrażliwości: metody jakościowe; metody ilościowe; metody półilościowe.
3. Sposoby przygotowania zawiesiny badanego szczepu.
4. Sposób wykonania, odczyt i interpretacja badania lekowrażliwości metodą dyfuzyjno-krążkową.
5. Czynniki wpływające na wielkość stref zahamowania wzrostu, odczyt i interpretację badania lekowrażliwości metodą dyfuzyjno-krążkową.
6. Sposób wykonania, odczyt i interpretacja badania lekowrażliwości metodą z zastosowaniem pasków z gradientem stężeń.
7. Metody rozcieńczeniowe w podłożach płynnych i stałych.
8. Metody z zastosowaniem stężeń granicznych; metody automatyczne.
9. Standaryzacja badania lekowrażliwości wg EUCAST (European Committee on Antimicrobial Susceptibility Testing).
10. Zagadnienia wprowadzające do antybiotykoterapii:

• antybiotyk, chemioterapeutyk,
• terapia empiryczna, celowana, sekwencyjna, skojarzona,
• mechanizmy działania antybiotyków,
• skuteczność działania antybiotyków – parametry PK/PD,
• efekt poantybiotykowy (PAE),
• spektrum działania antybiotyków,
• działania niepożądane.

11. Antybiotyki β-laktamowe i inhibitory β-laktamaz.

Prowadzący zajęcia: mgr Łukasz Korczak

Ćwiczenie 15/16.12.2025

Mikrobiologiczne metody badania mutagennego działania leków.

Zagadnienia obowiązujące na ćwiczenia:

1. Podstawowe akty prawne dotyczące substancji chemicznych (GHS, CLP, REACH).
2. Pracownia przygotowywania leków jałowych w aptece szpitalnej.
3. Leki cytostatyczne.
4. Organizacja i bezpieczeństwo pracy z lekami cytostatycznymi:

• Quapos,
• Standardy jakościowe w farmacji onkologicznej Polskiego Towarzystwa Farmaceutycznego.

5. Mikrobiologiczne metody mutagennego badania leków (substancji chemicznych):

• badanie mutacji powrotnych w komórkach bakteryjnych (test Ames`a),
• Rec-test.

Prowadzący zajęcia: dr hab. n. med. Piotr Wieczorek

Materiał 1

Materiał 2

Materiał 3

KOLOKWIUM NR 2

„Dezynfekcja, sterylizacja, badanie jałowości. Taksonomia drobnoustrojów.”

odbędzie się 18.12.2025 (czwartek) o godz. 18:00 w Auli 0.2 WNoZ.

Zakres tematyczny kolokwium obejmuje:

1. Treści tematyczne dotyczące:

• dezynfekcji i antyseptyki,
• sterylizacji – metody i kontrola,
• badania czystości mikrobiologicznej leków, wody, powietrza i powierzchni,
• mikrobiologicznych metod badania mutagennego działania leków.

2. Taksonomia bakterii, grzybów i wirusów.

Ćwiczenie 8/9.12.2025

Badanie czystości mikrobiologicznej leków, wody, powietrza i powierzchni.

Zagadnienia obowiązujące na ćwiczenia:

1. Kryteria czystości leków.
2. Przyczyny mikrobiologicznych zanieczyszczeń leków.
3. Środki konserwujące dodawane do leków – cel stosowania, kryteria doboru środka konserwującego.
4. Metody badania czystości mikrobiologicznej leków.
5. Wskaźniki zanieczyszczenia wody oraz kryteria stawiane bakteriom wskaźnikowym.
6. Metody badania czystości mikrobiologicznej wody.
7. Zakażenia przenoszone za pośrednictwem wody.

Prowadzący zajęcia: dr hab. n. med. Piotr Majewski

Ćwiczenie 1/2.12.2025

Badanie czystości mikrobiologicznej leków, wody, powietrza i powierzchni.

Zagadnienia obowiązujące na ćwiczenia:

1. Czystość mikrobiologiczna powietrza:

• klasy czystości powietrza w szpitalach,
• metody i warunki przeprowadzania dezynfekcji powietrza,
• czynniki wpływające na skuteczność dezynfekcji powietrza,
• środki stosowane do dezynfekcji powietrza oraz wymagania im stawiane,
• metody kontroli czystości mikrobiologicznej powietrza: metody mikroskopowe, metody hodowlane, metody wiązane (m. sedymentacyjna, m. filtracyjne, m. zderzeniowe, m. odśrodkowe).

2. Czystość mikrobiologiczna powierzchni: metody kontroli czystości mikrobiologicznej powierzchni:

• metody jakościowe,
• metody ilościowe (m. kontaktowa, m. spłukiwań, m. wypłukiwań).

3. Kontrola czystości mikrobiologicznej w aptece szpitalnej. Normy czystości mikrobiologicznej powietrza, powierzchni w obszarach apteki szpitlnej.

Prowadzący zajęcia: dr hab. n. med. Piotr Majewski

Ćwiczenie 24/25.11.2025

Sterylizacja – metody i kontrola.

Zagadnienia obowiązujące na ćwiczenia:

1. Sterylizacja:

• definicja,
• cel,
• zasady wyboru metod sterylizacji,
• metody sterylizacji z podziałem na sterylizację fizyczną, chemiczną i mechaniczną,
• charakterystyka i mechanizmy działania metod sterylizacji na drobnoustroje.

2. Kontrola procesu sterylizacji:

• wskaźniki fizyczne, chemiczne i biologiczne,
• zasady kontroli sterylizacji i interpretacja uzyskiwanych wyników.

3. Zapobieganie zakażeniom przenoszonym drogą krwi.

Prowadzący zajęcia: dr hab. n. med. Piotr Wieczorek / dr hab. n. med. Piotr Majewski

Materiał 1 - sterylizacja

KOLOKWIUM NR 1

„Mikrobiologia ogólna”

odbędzie się 20.11.2025 (czwartek) o godz. 17:15 w Auli 1 ECF.

Zakres tematyczny kolokwium obejmuje:

1. Charakterystyka drobnoustrojów, podstawowe pojęcia.
2. Budowa, fizjologia i genetyka drobnoustrojów.
3. Wyznaczniki chorobotwórczości, patomechanizmy działania chorobotwórczego drobnoustrojów.
4. Zasady diagnostyki mikrobiologicznej – mikroskopowanie, hodowla drobnoustrojów.

Ćwiczenie 17/18.11.2024

Dezynfekcja i antyseptyka.

Zagadnienia obowiązujące na ćwiczenie:

1. Podstawowe definicje: dekontaminacja, dezynfekcja, antyseptyka, środek dezynfekcyjny.
2. Podział metod dezynfekcji.
3. Charakterystyka grup środków dezynfekcyjnych.
4. Cechy charakterystyki środka dezynfekcyjnego.
5. Zasady przygotowywania środków dezynfekcyjnych i przeprowadzania dezynfekcji chemicznej.
6. Czynniki wpływające na skuteczność dezynfekcji.
7. Zasady dezynfekcji rąk (wg WHO).
8. Zasady postępowania aseptycznego.
9. Zapobieganie zakażeniom przenoszonym drogą krwi.

Prowadzący zajęcia: dr hab. n. med. Paweł Sacha / dr hab. n. med. Piotr Majewski

Materiał 2 - dezynfekcja, sterylizacja

Materiał 3 - profilaktyka poekspozycyjna

Ćwiczenie 3/4.11.2025

Zasady hodowli drobnoustrojów cd. Opis morfologii kolonii. Typy wzrostu na podłożach płynnych.

Zagadnienia obowiązujące na ćwiczenie:

1. Zakres tematyczny ćwiczenia z dnia 27/28.10.2025.
2. Treści tematyczne związane z wykładem nr 3 – „Wyznaczniki chorobotwórczości, patomechanizmy działania chorobotwórczego drobnoustrojów”.

Prowadzący zajęcia: dr hab. n. med. Piotr Wieczorek / dr hab. n. med. Piotr Majewski

Ćwiczenie 27/28.10.2025

Zasady hodowli drobnoustrojów – podłoża, techniki posiewów.

Zagadnienia obowiązujące na ćwiczenie:

1. Podstawowe pojęcia: kolonia bakteryjna, podłoże hodowlane.
2. Podział podłóż hodowlanych ze względu na konsystencję: stałe, płynne, półpłynne.
3. Podział podłóż hodowlanych ze względu na skład i funkcje: naturalne, półsyntetyczne, sztuczne, proste, wzbogacone, specjalne, wybiórcze, wybiórczo-różnicujące, różnicujące, transportowe, transportowo-wzrostowe, chromogenne.
4. Zasady hodowli drobnoustrojów: zawartość składników odżywczych w podłożu, pH, ciśnienie osmotyczne, temperatura, potencjał oksydo-redukcyjny, czas.
5. Techniki posiewów na podłożach płynnych i stałych.
6. Typy wzrostu drobnoustrojów na podłożach płynnych.
7. Cechy opisujące kolonię bakteryjną.
8. Hemoliza i jej rodzaje.
9. Treści tematyczne związane z wykładem nr 2 - "Fizjologia bakterii. Genetyka drobnoustrojów".

Prowadzący zajęcia: mgr Łukasz Korczak / dr hab. n. med. Paweł Sacha / dr hab. n. med. Piotr Majewski

Ćwiczenie 20/21.10.2025

Techniki mikroskopowania. Sporządzanie preparatów. Barwienie metodą Grama. Opis morfologii komórki CD.

Zagadnienia obowiązujące na ćwiczenie:

1. Zakres tematyczny dwóch ostatnich ćwiczeń.
2. Zastosowanie i zasada barwienia: Manevalla, Neissera, Ziehl-Neelsena, Dornera, Loefflera.
3. Budowa komórki bakteryjnej.

Prowadzący zajęcia: mgr Łukasz Korczak

Ćwiczenie 13/14.10.2025

Techniki mikroskopowania. Sporządzanie preparatów. Barwienie metodą Grama. Opis morfologii komórki.

Zagadnienia obowiązujące na ćwiczenie:

1. Zakres tematyczny jak ćwiczenia z dnia 6/7.10.2025.
2. Budowa komórki bakteryjnej.

Prowadzący zajęcia: mgr Łukasz Korczak / dr hab. n. med. Piotr Wieczorek

Ćwiczenie 6/7.10.2025

Organizacja i regulamin ćwiczeń. Zasady BHP w laboratoriach mikrobiologicznych. Mikroskopowanie.

Zagadnienia obowiązujące na ćwiczenie:

1. Rodzaje mikroskopów stosowanych w mikrobiologii. Zasada działania i zastosowanie.
2. Mikroskop świetlny – budowa i zasady posługiwania się podczas oglądania gotowych preparatów.
3. Znajomość pojęć: powiększenie, rozdzielczość, imersja.
4. Morfologia drobnoustrojów (bakterie, grzyby):

• wielkość
• kształt
• sposób ułożenia w preparacie
• sposób barwienia w metodzie Grama.

5. Barwienie metodą Grama – zasada barwienia, wykonanie barwienia.
6. Podział metod barwienia: barwienie proste, złożone, pozytywne, negatywne, pozytywno-negatywne.

Prowadzący zajęcia: dr hab. n. med. Piotr Wieczorek

TAKSONOMIA DROBNOUSTROJÓW

Pierwszy wykład z mikrobiologii dla studentów II roku Farmacji

odbędzie się 1.10.2025 r. (środa) o godz. 8:00-9:30

w Auli 2 ECF.

Pozostałe wykłady będą odbywały się zgodnie z harmonogramem zajęć.

Pierwsze ćwiczenia odbędą się

6.10.2025 r. (poniedziałek) o godz. 8:00-9:30 grupa I

6.10.2025 r. (poniedziałek) o godz. 9:45-11:15 grupa III

6.10.2025 r. (poniedziałek) o godz. 11:30-13:00 grupa war.

7.10.2025 r. (wtorek) o godz. 8:00-9:30 grupa IV

7.10.2025 r. (wtorek) o godz. 9:45-11:15 grupa II

7.10.2025 r. (wtorek) o godz. 11:30-13:00 grupa V

Ćwiczenia będą odbywały się w sali dydaktycznej Zakładu Diagnostyki Mikrobiologicznej i Immunologii Infekcyjnej.

Pierwsze zajęcia seminaryjne odbędą się:

17.12.2025 r. (środa) o godz. 10:15-11:45 grupa A w sali nr 2 Collegium Novum

17.12.2025 r. (środa) o godz. 12:00-13:30 grupa C w sali nr 2 Collegium Novum

17.12.2025 r. (środa) o godz. 13:45-15:15 grupa B w sali nr 2 Collegium Novum

Pozostałe seminaria będą odbywały się zgodnie z ustalonym harmonogramem zajęć.

Na pierwsze ćwiczenia student obowiązany jest:

1. Przyjść ubrany w biały fartuch laboratoryjny z długimi rękawami oraz miękkie obuwie (obowiązuje bezwzględnie zmiana obuwia – nie wolno używać ochraniaczy na buty). Fartuch na czas wszystkich zajęć należy pozostawiać w szatni studenckiej zakładu (nie można używać na innych zajęciach). Fartuchy po skończonych zajęciach będą poddane utylizacji (na koniec semestru letniego).
2. Wszyscy studenci przed rozpoczęciem zajęć oczekują całą grupą w holu przed zakładem.