Ćwiczenie 16/17/18.12.2025

Metody oznaczania wrażliwości drobnoustrojów na antybiotyki i chemioterapeutyki (interpretacja wyników) – metody jakościowe i ilościowe.

Zagadnienia obowiązujące na ćwiczenie:

1. Zakres tematyczny seminarium z dnia 9.12.2025.
2. Sposób wykonania, odczyt i interpretacja badania lekowrażliwości metodą dyfuzyjno-krążkową.
3. Sposób wykonania, odczyt i interpretacja badania lekowrażliwości metodą z zastosowaniem pasków z gradientem stężeń.
4. Metody rozcieńczeniowe w podłożach płynnych i stałych.
5. Metody z zastosowaniem stężeń granicznych; metody automatyczne.
6. Antybiotyki aminoglikozydowe, makrolidy, glikopeptydy.

Prowadzący zajęcia: dr hab. n. med. Piotr Wieczorek / mgr Łukasz Korczak

SEMINARIUM 9.12.2025

Metody oznaczania wrażliwości drobnoustrojów na antybiotyki i chemioterapeutyki (interpretacja wyników) – metody jakościowe i ilościowe.

Zagadnienia obowiązujące na ćwiczenie:

1. Znaczenie pojęć: „wrażliwość/oporność mikrobiologiczna”, „kliniczna wrażliwość”, „kliniczna oporność”, „minimalne stężenie hamujące” – MIC, „minimalne stężenie bakteriobójcze” – MBC, „szczep oporny” – R, „szczep wrażliwy, standardowy schemat dawkowania” – S, „szczep wrażliwy, zwiększona ekspozycja” – I, „inokulum”, „wartość graniczna”.
2. Podział metod badania lekowrażliwości: metody jakościowe; metody ilościowe; metody półilościowe.
3. Sposoby przygotowania zawiesiny badanego szczepu.
4. Sposób wykonania, odczyt i interpretacja badania lekowrażliwości metodą dyfuzyjno-krążkową.
5. Czynniki wpływające na wielkość stref zahamowania wzrostu, odczyt i interpretację badania lekowrażliwości metodą dyfuzyjno-krążkową.
6. Sposób wykonania, odczyt i interpretacja badania lekowrażliwości metodą z zastosowaniem pasków z gradientem stężeń.
7. Metody rozcieńczeniowe w podłożach płynnych i stałych.
8. Metody z zastosowaniem stężeń granicznych; metody automatyczne.
9. Metoda RAST - szybki test badania lekowrażliwości bezpośrednio z butelek do posiewów krwi.
10. Standaryzacja badania lekowrażliwości wg EUCAST (European Committee on Antimicrobial Susceptibility Testing).
11. Zagadnienia wprowadzające do antybiotykoterapii:

• antybiotyk, chemioterapeutyk,
• terapia empiryczna, celowana, sekwencyjna, skojarzona,
• mechanizmy działania antybiotyków,
• skuteczność działania antybiotyków – parametry PK/PD,
• efekt poantybiotykowy (PAE),
• spectrum działania antybiotyków,
• działania niepożądane.

12. Antybiotyki β-laktamowe i inhibitory β-laktamaz.

Prowadzący zajęcia: dr hab. n. med. Piotr Wieczorek

Ćwiczenie 9/10/11.12.2025

Badanie czystości mikrobiologicznej powietrza i powierzchni.

Zagadnienia obowiązujące na ćwiczenie:

1. Czystość mikrobiologiczna powietrza:

• klasy czystości powietrza,
• metody i warunki przeprowadzania dezynfekcji powietrza,
• czynniki wpływające na skuteczność dezynfekcji powietrza,
• środki stosowane do dezynfekcji powietrza oraz wymagania im stawiane,
• metody kontroli czystości mikrobiologicznej powietrza: metody mikroskopowe, metody hodowlane, metody wiązane (m. sedymentacyjna, m. filtracyjne, m. zderzeniowe, m. odśrodkowe).

2. Czystość mikrobiologiczna powierzchni: metody kontroli czystości mikrobiologicznej powierzchni:

• metody jakościowe,
• metody ilościowe (m. kontaktowa, m. spłukiwań, m. wypłukiwań).

Prowadzący zajęcia: dr hab. n. med. Paweł Sacha / mgr Łukasz Korczak / dr hab. n. med. Piotr Majewski

Ćwiczenie 2/3/4.12.2025

Sterylizacja – metody i kontrola. Postępowanie ze zdekontaminowanym sprzętem, w tym sterylnymi wyrobami medycznymi.

Zagadnienia obowiązujące na ćwiczenie:

1. Sterylizacja:

• definicja,
• cel,
• zasady wyboru metod sterylizacji,
• metody sterylizacji z podziałem na sterylizację fizyczną, chemiczną i mechaniczną,
• harakterystyka i mechanizmy działania metod sterylizacji na drobnoustroje.

2. Kontrola procesu sterylizacji:

• wskaźniki fizyczne, chemiczne i biologiczne,
• zasady kontroli sterylizacji i interpretacja uzyskiwanych wyników.

3. Zapobieganie zakażeniom przenoszonym drogą krwi.
4. Wykład dotyczący sterylizacji.
5. Zasady postępowania aseptycznego.
6. Postępowanie ze zdekontaminowanym sprzętem, w tym sterylnymi wyrobami medycznymi.

Prowadzący zajęcia: mgr Łukasz Korczak / dr hab. n. med. Paweł Sacha

KOLOKWIUM NR 1

„Mikrobiologia ogólna. Dezynfekcja, sterylizacja. Taksonomia drobnoustrojów”

odbędzie się 17.12.2025 (środa) o godz. 17:00 w Auli Collegium Pathologicum.

Zakres tematyczny kolokwium obejmuje:

1. Treści tematyczne związane z wykładami:

• Wstęp do mikrobiologii: rys historyczny, działy, charakterystyka podstawowych grup drobnoustrojów, podstawowe pojęcia.
• Budowa komórki bakteryjnej.
• Fizjologia bakterii.
• Genetyka drobnoustrojów.
• Wyznaczniki chorobotwórczości. Patomechanizmy działania chorobotwórczego drobnoustrojów.
• Dezynfekcja i antyseptyka.
• Sterylizacja. Metody kontroli.

2. Treści tematyczne związane z ćwiczeniami:

• Technika mikroskopowania. Rodzaje barwień. Barwienie metodą Grama. Opis morfologii komórek.
• Zasady hodowli drobnoustrojów – podłoża, techniki posiewów. Opis morfologii kolonii. Typy wzrostu na podłożach płynnych.
• Metody identyfikacji drobnoustrojów: biochemiczne, serologiczne, genetyczne i inne.
• Dezynfekcja i antyseptyka.
• Sterylizacja – metody i kontrola.
• Badanie czystości mikrobiologicznej powietrza i powierzchni.

3. Taksonomia drobnoustrojów (skrypt).

Ćwiczenie 25/26/27.11.2025

Dezynfekcja i antyseptyka. Postępowanie z odpadami medycznymi.

Zagadnienia obowiązujące na ćwiczenie:

1. Podstawowe definicje: dekontaminacja, dezynfekcja, antyseptyka, środek dezynfekcyjny.
2. Podział metod dezynfekcji.
3. Charakterystyka grup środków dezynfekcyjnych.
4. Cechy charakterystyki środka dezynfekcyjnego.
5. Zasady przygotowywania środków dezynfekcyjnych i przeprowadzania dezynfekcji chemicznej.
6. Czynniki wpływające na skuteczność dezynfekcji.
7. Zasady dezynfekcji rąk (wg WHO).
8. Zasady postępowania aseptycznego.
9. Zapobieganie zakażeniom przenoszonym drogą krwi.
10. Postępowanie z odpadami medycznymi.

Prowadzący zajęcia: dr hab. n. med. Paweł Sacha / mgr Łukasz Korczak / dr hab. n. med. Piotr Wieczorek

Materiał 1

Materiał 2

Materiał 3

Ćwiczenie 18/19/20.11.2025

Metody identyfikacji drobnoustrojów: biochemiczne, serologiczne, genetyczne i inne.

Zagadnienia obowiązujące na ćwiczenie:

1. Zasady identyfikacji biochemicznej drobnoustrojów.
2. Metody immunologiczne w identyfikacji i typowaniu drobnoustrojów.
3. Typowanie bakteriofagowe.
4. Metody biologii molekularnej – PCR, Real-time PCR, RT-PCR, PFGE, sekwencjonowanie, sondy genetyczne.
5. Inne metody –spektrometria mas np. MALDI-TOF, chromatograficzne.
6. Fizjologia drobnoustrojów.
7. Wyznaczniki chorobotwórczości, patomechanizmy działania chorobotwórczego drobnoustrojów.

Prowadzący zajęcia: dr hab. n. med. Paweł Sacha / dr hab. n. med. Piotr Majewski

Ćwiczenie 4/5/6.11.2025

Zasady hodowli drobnoustrojów – podłoża, techniki posiewów. Opis morfologii kolonii. Typy wzrostu na podłożach płynnych cd.

Zagadnienia obowiązujące na ćwiczenie:

1. Zakres tematyczny jak ćwiczenie z dnia 28/29/30.10.2025.
2. Genetyka drobnoustrojów.

Prowadzący zajęcia: dr hab. n. med. Paweł Sach / dr hab. n. med. Piotr Wieczorek

Ćwiczenie 28/29/30.10.2025

Zasady hodowli drobnoustrojów – podłoża, techniki posiewów. Opis morfologii kolonii. Typy wzrostu na podłożach płynnych.

Zagadnienia obowiązujące na ćwiczenie:

1. Podstawowe pojęcia: kolonia bakteryjna, podłoże hodowlane.
2. Kolonia bakteryjna/grzybów – cechy opisujące.
3. Podział podłóż hodowlanych ze względu na konsystencję: stałe, płynne, półpłynne.
4. Podział podłóż hodowlanych ze względu na skład i funkcje: naturalne, półsyntetyczne, sztuczne, proste, wzbogacone, specjalne, wybiórcze, wybiórczo-różnicujące, różnicujące, transportowe, transportowo-wzrostowe, chromogenne.
5. Zasady hodowli drobnoustrojów (zawartość składników odżywczych w podłożu, pH, ciśnienie osmotyczne, temperatura, potencjał oksydo-redukcyjny, czas).
6. Techniki posiewów na podłożach płynnych i stałych.
7. Typy wzrostu drobnoustrojów na podłożach płynnych.
8. Fizjologia komórki bakteryjnej.

Prowadzący zajęcia: dr hab. n. med. Paweł Sacha / dr hab. n. med. Piotr Wieczorek

Ćwiczenie 21/22/23.10.2025

Technika mikroskopowania. Rodzaje barwień. Barwienie metodą Grama. Opis morfologii komórek cd.

Zagadnienia obowiązujące na ćwiczenie:

1. Zakres tematyczny jak 2 ostatnie ćwiczenia.

Prowadzący zajęcia: dr hab. n. med. Paweł Sacha / dr hab. n. med. Piotr Wieczorek

Ćwiczenie 14/15/16.10.2025

Technika mikroskopowania. Rodzaje barwień. Barwienie metodą Grama. Opis morfologii komórek cd.

Zagadnienia obowiązujące na ćwiczenie:

1. Zakres tematyczny jak ćwiczenie z dnia 7/8/9.10.2025.

Prowadzący zajęcia: dr hab. Piotr Majewski / dr hab. Piotr Wieczorek

TAKSONOMIA DROBNOUSTROJÓW

Ćwiczenie 7/8/9.10.2025

Organizacja i regulamin ćwiczeń. Zasady BHP w laboratorium mikrobiologicznym. Technika mikroskopowania. Rodzaje barwień. Barwienie metodą Grama. Opis morfologii komórek.

Zagadnienia obowiązujące na ćwiczenie:

1. Rodzaje mikroskopów stosowanych w mikrobiologii. Zasada działania i zastosowanie.
2. Mikroskop świetlny – budowa i zasady posługiwania się podczas oglądania preparatów.
3. Znajomość pojęć: powiększenie, rozdzielczość, imersja.
4. Barwienie metodą Grama – zasada barwienia, wykonanie barwienia.
5. Morfologia drobnoustrojów (bakterie, grzyby):

• kształt,
• wielkość,
• sposób ułożenia w preparacie,
• sposób barwienia w metodzie Grama.

6. Podział metod barwienia: barwienie proste, złożone, pozytywne, negatywne, pozytywno-negatywne.
7. Zastosowanie i zasada barwienia: Manevalla, Neissera, Ziehl-Neelsena, Dornera, Loefflera.
8. Budowa komórki bakteryjnej.

Prowadzący zajęcia: dr hab. Piotr Wieczorek

Pierwszy wykład z diagnostyki mikrobiologicznej dla studentów III roku Analityki Medycznej

odbędzie się 2.10.2025 r. (czwartek) o godz. 10:15-11:45

w sali nr 2 Collegium Novum.

Pozostałe wykłady będą odbywały się zgodnie z harmonogramem zajęć.

Pierwsze ćwiczenia odbędą się

7.10.2025 r. (wtorek) o godz. 13:15-14:45 grupa 5

7.10.2025 r. (wtorek) o godz. 15:00-16:30 grupa 2

8.10.2025 r. (środa) o godz. 14:45-16:15 grupa 1

9.10.2025 r. (czwartek) o godz. 8:00-9:30 grupa 3

9.10.2025 r. (czwartek) o godz. 12:15-13:45 grupa 4

Ćwiczenia będą odbywały się w sali dydaktycznej Zakładu Diagnostyki Mikrobiologicznej i Immunologii Infekcyjnej.

Pierwsze zajęcia seminaryjne odbędą się:

9.12.2025 r. (wtorek) o godz. 13:15-14:45 grupa A w sali nr 1 Collegium Novum

9.12.2025 r. (wtorek) o godz. 15:00-16:30 grupa B w sali nr 1 Collegium Novum

Pozostałe seminaria będą odbywały się zgodnie z ustalonym harmonogramem zajęć.

Na pierwsze ćwiczenia student obowiązany jest:

1. Przyjść ubrany w biały fartuch laboratoryjny z długimi rękawami oraz miękkie obuwie (obowiązuje bezwzględnie zmiana obuwia – nie wolno używać ochraniaczy na buty). Fartuch na czas wszystkich zajęć należy pozostawiać w szatni studenckiej zakładu (nie można używać na innych zajęciach). Fartuchy po skończonych zajęciach będą poddane utylizacji (na koniec semestru letniego).
2. Wszyscy studenci przed rozpoczęciem zajęć oczekują całą grupą w holu przed zakładem.