Ćwiczenie 17.12.2025 gr. 3

Podstawy antybiotykoterapii, metody badania lekowrażliwości drobnoustrojów na antybiotyki i chemioterapeutyki oraz interpretacja wyników. Oporność bakterii na antybiotyki.

Zagadnienia obowiązujące na ćwiczenie:

1. Definicje: antybiotyk, chemioterapeutyk, terapia przeciwdrobnoustrojowa, t. empiryczna, t. celowana, t. skojarzona, t. sekwencyjna, MIC, MBC, szczep oporny (R), szczep wrażliwy (S), szczep wrażliwy, zwiększona ekspozycja (I).
2. Podział metod badania lekowrażliwości: metody jakościowe; metody ilościowe; metody półilościowe.
3. Zasada, odczyt i interpretacja badania lekowrażliwości:

• metody dyfuzyjne (m. dyfuzyjno-krążkowa, m. dyfuzyjna z zastosowaniem pasków z gradientem stężeń),
• metody rozcieńczeniowe (w podłożu płynnym, w podłożu stałym).

4. Antybiotyki i chemioterapeutyki przeciwdrobnoustrojowe:

• mechanizmy działania,
• efekty działania – dz. bakteriobójcze i bakteriostatyczne,
• skuteczność działania antybiotyków – parametry farmakodynamiki (PD): czas powyżej MIC (T>MIC), stężenie maksymalne do MIC (Cmax/MIC), wielkość pola pod krzywą (AUC24/MIC),
• spektrum działania; podział substancji o działaniu przeciwdrobnoustrojowym,
• działania niepożądane,
• efekt poantybiotykowy (PAE).

5. Charakterystyka wybranych grup antybiotyków przeciwbakteryjnych – β-laktamowe, aminoglikozydy, makrolidy, linkozamidy, chinolony, tetracykliny, glikopeptydy.
6. Leki przeciwgrzybicze i przeciwwirusowe – grupy, przykłady leków, mechanizm działania.

Prowadzący zajęcia: mgr Łukasz Korczak

Ćwiczenie 10.12.2025 gr. 3

Zasady diagnostyki mikrobiologicznej – metody hodowli drobnoustrojów (kolonie bakteryjna, grzybicza) i identyfikacji (właściwości biochemiczne, serologiczne, metody genetyczne).

Zagadnienia obowiązujące na ćwiczenie:

1. Podłoża bakteriologiczne – definicja, rodzaje, podziały (ze względu na konsystencję, skład i funkcję), zastosowanie.
2. Kolonia bakteryjna/grzybicza – definicja, cechy opisujące morfologię kolonii.
3. Zasady hodowli drobnoustrojów – temperatura, skład gazowy, czas inkubacji.
4. Techniki posiewów na podłożach płynnych i stałych.
5. Typy wzrostu bakterii na podłożach płynnych.
6. Hemoliza i jej rodzaje.
7. Zasady identyfikacji biochemicznej drobnoustrojów.
8. Podstawowe metody immunologiczne w identyfikacji i typowaniu drobnoustrojów:

• zasada i zastosowanie odczynu immunoenzymatycznego, fluorescencyjnego, lateksowego, immunochromatograficznego.

9. Podstawowe metody biologii molekularnej:

• zasada i zastosowanie techniki PCR, Real-Time PCR, RT-PCR.

10. Patomechanizmy chorobotwórczego działania drobnoustrojów, wyznaczniki chorobotwórczości.

Prowadzący zajęcia: mgr Łukasz Korczak

9.12.2025 – Seminarium gr. B

Grzyby chorobotwórcze dla człowieka – pleśniowe, drożdżopodobne, dermatofity.

Zagadnienia obowiązujące na zajęcia:

1. Budowa komórki grzybów (eukariota).
2. Ogólna charakterystyka grzybów drożdżopodobnych i strzępkowym.
3. Czynniki predysponujące do zakażeń grzybiczych.
4. Czynniki wirulencji i oddziaływanie grzybów na organizm człowieka.
5. Podział (grupy) grzybów o znaczeniu klinicznym.
6. Charakterystyka i chorobotwórczość grzybów z rodzajów Candida, Cryptococcus, Aspergillus.
7. Charakterystyka i chorobotwórczość dermatofitów – Microsporum, Trichophyton, Epidermophyton.

Prowadzący zajęcia: dr hab. n. med. Paweł Sacha

Ćwiczenie 3.12.2025 gr. 3

Zasady bezpieczeństwa i higieny pracy w laboratorium mikrobiologicznym. Mikroskopowanie, preparaty barwione metodą Grama, morfologia komórki bakteryjnej i grzybiczej.

Na zajęciach studenci zostaną zapoznani z obowiązującymi zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy w laboratorium mikrobiologicznym oraz regulaminem zajęć z przedmiotu „Mikrobiologia ogólna i żywności”.

Zagadnienia obowiązujące na ćwiczenie:

1. Rodzaje mikroskopów stosowanych w mikrobiologii.
2. Mikroskop świetlny – budowa i obsługa mikroskopu podczas oglądania badanych preparatów.
3. Znajomość pojęć: powiększenie, rozdzielczość, imersja.
4. Barwienie preparatów metodą Grama – zasada barwienia, wykonanie barwienia.
5. Morfologia komórki bakteryjnej:

• kształt
• wielkość
• sposób ułożenia w preparacie
• sposób barwienia w metodzie Grama.

6. Podział metod barwienia: barwienie proste, złożone, pozytywne, negatywne, pozytywno-negatywne.
7. Budowa i charakterystyka bakterii (komórka prokariotyczna), grzybów (komórka eukariotyczna) i wirusów.

Prowadzący zajęcia: dr hab. N. med. Piotr Wieczorek

Ćwiczenie 3.12.2025 gr. 2

Mikrobiologia żywności, ocena mikrobiologiczna procesów produkcyjnych i gotowej żywności – badanie wybranych produktów żywności CD. Badanie czystości mikrobiologicznej powierzchni, powietrza (normy i kontrola).

Zagadnienia obowiązujące na ćwiczenie:

1. Zakres tematyczny jak ćwiczenia z dnia 12.11.2025 oraz 19.11.2025.

Prowadzący zajęcia: mgr Łukasz Korczak

2.12.2025 – Seminarium gr. A

Grzyby chorobotwórcze dla człowieka – pleśniowe, drożdżopodobne, dermatofity.

Zagadnienia obowiązujące na zajęcia:

1. Budowa komórki grzybów (eukariota).
2. Ogólna charakterystyka grzybów drożdżopodobnych i strzępkowym.
3. Czynniki predysponujące do zakażeń grzybiczych.
4. Czynniki wirulencji i oddziaływanie grzybów na organizm człowieka.
5. Podział (grupy) grzybów o znaczeniu klinicznym.
6. Charakterystyka i chorobotwórczość grzybów z rodzajów Candida, Cryptococcus, Aspergillus.
7. Charakterystyka i chorobotwórczość dermatofitów – Microsporum, Trichophyton, Epidermophyton.

Prowadzący zajęcia: dr hab. n. med. Paweł Sacha

Ćwiczenie 26.11.2025 gr. 1

Mikrobiologia żywności, ocena mikrobiologiczna procesów produkcyjnych i gotowej żywności – badanie wybranych produktów żywności CD.

Zagadnienia obowiązujące na ćwiczenie:

1. Zakres tematyczny jak ćwiczenia z dnia 12.11.2025 oraz 19.11.2025.

Prowadzący zajęcia: mgr Łukasz Korczak

25.11.2025 – Seminarium gr. B

Wybrane bakterie ważne w chorobotwórczości człowieka.

Zagadnienia obowiązujące na ćwiczenie:

1. Występowanie patogennych bakterii w naturalnej mikroflorze (jakie rodzaje i gdzie).
2. Nazwy bakterii z taksonomii (taksonomia drobnoustrojów – skrypt).
3. Krótka charakterystyka (kształt, jak się barwią w metodzie Grama, zapotrzebowanie na tlen, występowanie) następujących gatunków:

• Salmonella spp., Shigella spp., Escherichia coli, Pseudomonas aeruginosa, Staphylococcus aureus, Streptococcus pneumoniae, Streptococcus pyogenes, Neisseria meningitidis, Bacillus anthracis, Clostridium perfringens, Clostridium tetani, Clostridioides difficile, Campylobacter spp., Vibrio spp.

4. Chorobotwórczość w/w gatunków – rodzaje zakażeń i lokalizacja zakażeń.

Prowadzący zajęcia: dr hab. n. med. Paweł Sacha

18.11.2025 – Seminarium gr. A

Wybrane bakterie ważne w chorobotwórczości człowieka.

Zagadnienia obowiązujące na ćwiczenie:

1. Występowanie patogennych bakterii w naturalnej mikroflorze (jakie rodzaje i gdzie).
2. Nazwy bakterii z taksonomii (taksonomia drobnoustrojów – skrypt).
3. Krótka charakterystyka (kształt, jak się barwią w metodzie Grama, zapotrzebowanie na tlen, występowanie) następujących gatunków:

• Salmonella spp., Shigella spp., Escherichia coli, Pseudomonas aeruginosa, Staphylococcus aureus, Streptococcus pneumoniae, Streptococcus pyogenes, Neisseria meningitidis, Bacillus anthracis, Clostridium perfringens, Clostridium tetani, Clostridioides difficile, Campylobacter spp., Vibrio spp.

4. Chorobotwórczość w/w gatunków – rodzaje zakażeń i lokalizacja zakażeń.

Prowadzący zajęcia: dr hab. n. med. Paweł Sacha

Ćwiczenie 19.11.2025 gr. 1, 2

Mikrobiologia żywności, ocena mikrobiologiczna procesów produkcyjnych i gotowej żywności – badanie wybranych produktów żywności (np. mleko).

Zagadnienia obowiązujące na ćwiczenie:

1. Źródła drobnoustrojów w żywności: naturalne (surowce roślinne, zwierzęce) i zewnętrzne (powietrze, gleba, woda, opakowania itd.).
2. Zasady pobierania i przygotowania próbek żywności do badań mikrobiologicznych.
3. Metody oznaczania liczby drobnoustrojów:

• metody płytkowe,
• metody probówkowe,
• metody z użyciem gotowych zestalonych podłoży,
• metody oparte o pomiar wybranych parametrów elektrycznych, gęstości optycznej.

4. Ogólne zasady klasycznej (mikroskopowanie, badanie właściwości biochemicznych) i nowoczesnej (met. immunologiczne, met. genetyczne) identyfikacji drobnoustrojów.

Prowadzący zajęcia: mgr Łukasz Korczak

Ćwiczenie 12.11.2025 gr. 1, 2

Mikrobiologia żywności – mikrobiologiczne badanie wody.

Zagadnienia obowiązujące na ćwiczenie:

1. Kryteria bakterii wskaźnikowych zanieczyszczenia wody.
2. Bakteryjne wskaźniki zanieczyszczenia wody.
3. Miano coli.
4. Zasady pobierania próbek wody do badań mikrobiologicznych.
5. Kryteria czystości mikrobiologicznej wody.
6. Metody badania czystości mikrobiologicznej wody: posiew na podłoże stałe, płynne, metody biochemiczne.

Prowadzący zajęcia: dr hab. n. med. Piotr Majewski

Ćwiczenie 5.11.2025 gr. 1, 2

Dezynfekcja, antyseptyka, sterylizacja – metody kontroli. Badanie czystości mikrobiologicznej powierzchni, powietrza (normy i kontrola).

Zagadnienia obowiązujące na ćwiczenie:

1. Podstawowe definicje: dekontaminacja, dezynfekcja, antyseptyka, środek dezynfekcyjny, sanityzacja, sterylizacja.
2. Podział metod dezynfekcji.
3. Charakterystyka grup środków dezynfekcyjnych.
4. Cechy charakterystyki środka dezynfekcyjnego.
5. Zasady przygotowywania środków dezynfekcyjnych i przeprowadzania dezynfekcji chemicznej.
6. Czynniki wpływające na skuteczność dezynfekcji.
7. Zasady dezynfekcji rąk.
8. Sterylizacja: definicja, cel, zasady wyboru metod sterylizacji.
9. Metody sterylizacji z podziałem i charakterystyką sterylizacji fizycznej, chemicznej i mechanicznej.
10. Metody kontroli skuteczności procesów sterylizacji – wskaźniki fizyczne, chemiczne i biologiczne.

Prowadzący zajęcia: mgr Łukasz Korczak

Ćwiczenie 29.10.2025 gr. 1, 2

Podstawy antybiotykoterapii, metody badania lekowrażliwości drobnoustrojów na antybiotyki i chemioterapeutyki oraz interpretacja wyników. Oporność bakterii na antybiotyki CD.

Zagadnienia obowiązujące na ćwiczenie:

1. Oporność bakterii na antybiotyki: oporność mikrobiologiczna, szczep dziki, oporność naturalna, oporność nabyta.
2. Genetyczne podstawy oporności bakterii na antybiotyki: mutacja, koniugacja, transformacja, transdukcja.
3. Podstawowe mechanizmy oporności bakterii na antybiotyki.
4. Kliniczne fenotypy oporności:

• MRS – metycylinooporność u gronkowców,
• ESBL – β-laktamazy o rozszerzonym spektrum substratowym,
• MBL – metalo-β-laktamazy (w tym NDM – New Delhi metalo-β-laktamaza),
• HLAR – oporność wysokiego stopnia na aminoglikozydy,
• MLSB – oporność na makrolidy, linkozamidy, streptograminy grupy B,
• KPC – karbapenemaza Klebsiella pneumoniae,
• VRE – wankomycynooporne Enterococcus.

Prowadzący zajęcia: mgr Łukasz Korczak

Ćwiczenie 22.10.2025 gr. 1, 2

Podstawy antybiotykoterapii, metody badania lekowrażliwości drobnoustrojów na antybiotyki i chemioterapeutyki oraz interpretacja wyników. Oporność bakterii na antybiotyki.

Zagadnienia obowiązujące na ćwiczenie:

1. Definicje: antybiotyk, chemioterapeutyk, terapia przeciwdrobnoustrojowa, t. empiryczna, t. celowana, t. skojarzona, t. sekwencyjna, MIC, MBC, szczep oporny (R), szczep wrażliwy (S), szczep wrażliwy, zwiększona ekspozycja (I).
2. Podział metod badania lekowrażliwości: metody jakościowe; metody ilościowe; metody półilościowe.
3. Zasada, odczyt i interpretacja badania lekowrażliwości:

• metody dyfuzyjne (m. dyfuzyjno-krążkowa, m. dyfuzyjna z zastosowaniem pasków z gradientem stężeń),
• metody rozcieńczeniowe (w podłożu płynnym, w podłożu stałym).

4. Antybiotyki i chemioterapeutyki przeciwdrobnoustrojowe:

• mechanizmy działania,
• efekty działania – dz. bakteriobójcze i bakteriostatyczne,
• skuteczność działania antybiotyków – parametry farmakodynamiki (PD): czas powyżej MIC (T>MIC), stężenie maksymalne do MIC (Cmax/MIC), wielkość pola pod krzywą (AUC24/MIC),
• spektrum działania; podział substancji o działaniu przeciwdrobnoustrojowym,
• działania niepożądane,
• efekt poantybiotykowy (PAE).

5. Charakterystyka wybranych grup antybiotyków przeciwbakteryjnych – β-laktamowe, aminoglikozydy, makrolidy, linkozamidy, chinolony, tetracykliny, glikopeptydy.
6. Leki przeciwgrzybicze i przeciwwirusowe – grupy, przykłady leków, mechanizm działania.

Prowadzący zajęcia: mgr Łukasz Korczak

Ćwiczenie 15.10.2025 gr. 1, 2

Zasady diagnostyki mikrobiologicznej – metody hodowli drobnoustrojów (kolonie bakteryjna, grzybicza) i identyfikacji (właściwości biochemiczne, serologiczne, metody genetyczne).

Zagadnienia obowiązujące na ćwiczenie:

1. Podłoża bakteriologiczne – definicja, rodzaje, podziały (ze względu na konsystencję, skład i funkcję), zastosowanie.
2. Kolonia bakteryjna/grzybicza – definicja, cechy opisujące morfologię kolonii.
3. Zasady hodowli drobnoustrojów – temperatura, skład gazowy, czas inkubacji.
4. Techniki posiewów na podłożach płynnych i stałych.
5. Typy wzrostu bakterii na podłożach płynnych.
6. Hemoliza i jej rodzaje.
7. Zasady identyfikacji biochemicznej drobnoustrojów.
8. Podstawowe metody immunologiczne w identyfikacji i typowaniu drobnoustrojów:

• zasada i zastosowanie odczynu immunoenzymatycznego, fluorescencyjnego, lateksowego, immunochromatograficznego.

9. Podstawowe metody biologii molekularnej:

• zasada i zastosowanie techniki PCR, Real-Time PCR, RT-PCR.

10. Patomechanizmy chorobotwórczego działania drobnoustrojów, wyznaczniki chorobotwórczości.

Prowadzący zajęcia: mgr Łukasz Korczak

Ćwiczenie 8.10.2025 gr. 1, 2

Zasady bezpieczeństwa i higieny pracy w laboratorium mikrobiologicznym. Mikroskopowanie,preparaty barwione metodą Grama, morfologia komórki bakteryjnej i grzybiczej.

Na zajęciach studenci zostaną zapoznani z obowiązującymi zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy w laboratorium mikrobiologicznym oraz regulaminem zajęć z przedmiotu „Mikrobiologia ogólna i żywności”.

Zagadnienia obowiązujące na ćwiczenie:

1. Rodzaje mikroskopów stosowanych w mikrobiologii.
2. Mikroskop świetlny – budowa i obsługa mikroskopu podczas oglądania badanych preparatów.
3. Znajomość pojęć: powiększenie, rozdzielczość, imersja.
4. Barwienie preparatów metodą Grama – zasada barwienia, wykonanie barwienia.
5. Morfologia komórki bakteryjnej:

• kształt
• wielkość
• sposób ułożenia w preparacie
• sposób barwienia w metodzie Grama.

6. Podział metod barwienia: barwienie proste, złożone, pozytywne, negatywne, pozytywno-negatywne.
7. Budowa i charakterystyka bakterii (komórka prokariotyczna), grzybów (komórka eukariotyczna) i wirusów.

Prowadzący zajęcia: mgr Łukasz Korczak

TAKSONOMIA DROBNOUSTROJÓW

Pierwszy wykład z mikrobiologii ogólnej i żywności dla II roku Dietetyki

odbędzie się 7.10.2025 r. (wtorek) o godz. 10:30-12:00

w sali nr 1.8 WNoZ.

Pozostałe wykłady będą odbywały się zgodnie z harmonogramem zajęć.

Pierwsze ćwiczenia odbędą się

8.10.2025 r. (środa) o godz. 8:00-9:30 grupa 1

8.10.2025 r. (środa) o godz. 9:45-11:15 grupa 2

3.12.2025 r. (środa) o godz. 8:00-9:30 grupa 3

Ćwiczenia będą odbywały się w sali dydaktycznej Zakładu Diagnostyki Mikrobiologicznej i Immunologii Infekcyjnej.

Pierwsze zajęcia seminaryjne odbędą się:

18.11.2025 r. (wtorek) o godz. 10:30-12:00 grupa A w Auli nr 1.8 WNoZ

25.11.2025 r. (wtorek) o godz. 10:30-12:00 grupa B w Auli 1.8 WNoZ

Pozostałe seminaria będą odbywały się zgodnie z ustalonym harmonogramem zajęć.

Na pierwsze ćwiczenia student obowiązany jest:

1. Przyjść ubrany w biały fartuch laboratoryjny z długimi rękawami oraz miękkie obuwie (obowiązuje bezwzględnie zmiana obuwia – nie wolno używać ochraniaczy na buty). Fartuch na czas wszystkich zajęć należy pozostawiać w szatni studenckiej zakładu (nie można używać na innych zajęciach). Fartuchy po skończonych zajęciach będą poddane utylizacji (na koniec semestru zimowego).
2. Wszyscy studenci przed rozpoczęciem zajęć oczekują całą grupą w holu przed zakładem.