Centra badawcze

Biobank Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku (Biobank UMB)

Informacje ogólne

Biobank Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku (Biobank UMB) to wyodrębniona w strukturach Uczelni jednostka, która specjalizuje się w gromadzeniu oraz długoterminowym przechowywaniu ludzkiego materiału biologicznego, a wszystkie procesy odbywają się zgodnie ze ściśle określonymi procedurami oraz wdrożonym System Zapewnienia i Zarządzania Jakością (SZiZJ) zgodnym z normą
ISO 9001: 2015 oraz najwyższymi standardami jakości według międzynarodowych wytycznych. Biobank UMB gromadzi różnorodne rodzaje próbek biologicznych, takie jak krew, tkanki, komórki i płyny ustrojowe, które pochodzą od pacjentów dobrowolnie przekazujących swoje próbki do celów badawczych. Pobieranie próbek i danych odbywa się zgodnie z najwyższymi standardami etycznymi i z uwzględnieniem prywatności oraz poufności danych pacjentów. Gromadzone próbki są przechowywane w kontrolowanych warunkach, zapewniających ich trwałość i jakość oraz minimalizujących wpływ zmiennych przedanalitycznych na ostateczny wynik badań.

Kluczową dla Biobanku UMB jest Kolekcja Onkologiczna, która została powołana w 2016 roku na potrzeby realizacji projektu MOBIT dofinansowanego ze środków NCBiR. W ramach Kolekcji Onkologicznej Biobanku UMB pobierany oraz zabezpieczany jest materiał biologiczny i dane od pacjentów onkologicznych z nowotworami płuca, żołądka, jelita grubego, trzustki, jajnika, szyjki macicy, trzonu macicy oraz mózgu.  Do tej pory zgromadzono materiał biologiczny od niespełna 2500 pacjentów z różnymi rodzajami nowotworów. Unikatowy i najwyższej jakości materiał zebrany w ramach Kolekcji Onkologicznej daje szansę na przeprowadzenie badań przyczyniających się do rozwoju nauk medycznych w dziedzinie onkologii (w tym medycyny spersonalizowanej).

Dane teleadresowe

adres: Waszyngtona 13, 15-269 Białystok

strona internetowa: https://www.umb.edu.pl/biobank
budynek: Collegium Pathologicum
e-mail:biobank@umb.edu.pl

anna.michalska-falkowska@umb.edu.pl

lukasz.hryniewski@umb.edu.pl

tel.: +48 85 748-59-45
tel.: +48 85 748-59-94

Profil badawczy i certyfikaty

Biobank UMB, poza niedawno otwartym specjalistycznym i nowoczesnym Laboratorium Centralnym, wyposażony jest także w automatyczny system biobankowania HAMILTON BiOS L5. W pełni zautomatyzowany system może pomieścić blisko 2,5 mln próbek (co jest równoważne z miejscem zapewnianym przez ponad 40 tradycyjnych zamrażarek niskotemperaturowych), które w stelażach układa ultranowoczesny robot. Całe urządzenie biobankujące to modułowa konstrukcja, którą da się rozbudować o kolejne elementy magazynowe, pozwalająca zminimalizować błąd ludzki, jednocześnie zapewniająca maksymalny poziom bezpieczeństwa oraz najwyższą jakość.

Biobank UMB jest naukowym partnerem firmy Indivumed Services, światowego lidera w dziedzinie biobankowania onkologicznego z siedzibą w Hamburgu. Dzięki temu, stosując standardy Indivumedu, Biobank UMB stał się pełnoprawnym członkiem międzynarodowej sieci specjalistycznych biobanków , a zgromadzone w Białymstoku próbki mogą być używane do wysokoprzepustowych badań naukowych wymagających materiału o najwyższej jakości.

Materiał biologiczny kolekcjonowany w ramach Biobanku to m.in.: próbki świeżo mrożonej tkanki FF (fresh frozen), kostki parafinowe FFPE, krew pełna, surowica, osocza takie jak: osocze wersenianowe (PPT), osocze na hormony inkretynowe (P800),, osocze cytrynianowe,a także próbki z kałem, supernatant moczu, supernatant moczu z azydkiem sodu oraz osad moczu, inne próbki to ślina indukowana, lizaty komórek RNA oraz komórki jednojądrzaste krwi obwodowej (PBMC).

Wszystkie, wyszczególnione poniżej, główne etapy występujące w procesie biobankowania są realizowane zgodnie z ściśle określonymi procedurami. Rozpoczynając od przeprowadzenia wywiadu z pacjentem poprzedzonego uzyskaniem wymaganych Świadomych Zgód Pacjenta, pobrania i transportu materiału biologicznego, poprzez jego preparatykę, przechowywanie i wydawanie do dalszych analiz. Oprócz frakcjonowania materiału biologicznego czy też pobrania wycinka z tkanki, na proces biobankowania nakładają się też etapy takie jak: archiwizacja danych w systemie LIMS z naciskiem na identyfikację każdej próbki oraz danych z nią związanych, a także zabezpieczenie w odpowiednich warunkach parametrowych temperatury (-80°C, -150°C, opary ciekłego azotu)

Biobank UMB jest Członkiem Polskiej Sieci Biobanków oraz Konsorcjantem Polskiego Węzła Europejskiej Sieci Biobanków BBMRI-ERIC. Ponadto, specjaliści z Biobanku UMB kształtują krajowe regulacje prawne w zakresie tworzonej Ustawy o Biobankowaniu poprzez aktywny udział w grupie ekspertów powołanych przez Ministra Edukacji i Nauki.

Działalność Biobanku UMB odgrywa kluczową rolę w rozwoju medycyny przyszłości. Poprzez udostępnianie najwyższej jakości materiału biologicznego i danych, nasza praca przyczynia się do postępu w dziedzinie badań medycznych, lepszego zrozumienia mechanizmów chorób, identyfikacji nowych biomarkerów oraz opracowywania nowatorskich metod diagnozowania i leczenia. Długoterminowe kolekcje prowadzone w Biobanku UMB otwierają nieograniczone możliwości rozwoju medycyny personalizowanej i precyzyjnej, rozwoju nowych terapii i dostosowanie ich do potrzeb indywidualnego pacjenta.

WSPÓŁPRACA KRAJOWA I MIĘDZYNARODOWA

W toku realizacji projektu MOBIT prowadzono współpracę z Wielkopolskim Centrum Pulmonologii i Torakochirurgii w Poznaniu, Katedrą i Kliniką Onkologii Uniwersytetu Medycznego im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu oraz Oddziałem Klinicznym Ginekologii Onkologicznej Wojewódzkiego Szpitala Specjalistycznego w Olsztynie.

Współpraca realizowana jest także m.in. przy Naukowych Projektach Badawczych:

- Badanie Populacyjne Białystok PLUS: unikalny w skali Polski projekt, gdzie oceniany jest stan zdrowia mieszkańców Białegostoku oraz badany jest wpływu różnych czynników na rozwój chorób przewlekłych z użyciem całego panelu specjalistycznych badań oraz nowoczesnych technologii; w jego toku kolekcjonowane jest szerokie spektrum różnorodnych próbek materiału biologicznego

- Centrum Badań Klinicznych Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku wyodrębnionych jest kilka Projektów a zasób biorepozytorium obecnie jest najbardziej reprezentacyjnym pod względem różnorodności płynnego materiału biologicznego służącego ocenie w badaniach molekularnych w poszukiwaniu wariantów genetycznych chorób metabolicznych oraz w wielkoskalowych badaniach omicznych. Materiał biologiczny zabezpieczany jest od pacjentów z chorobami metabolicznymi, przede wszystkim cukrzycą oraz otyłością, a także od grupy osób z predyspozycjami do ich wystąpienia.

 - Współpraca międzyuczelniana Jednostek UMB, Uniwersyteckiego Szpitala Klinicznego oraz Dziecięcego Uniwersyteckiego Szpitala Klinicznego w Białymstoku (8 Projektów) gdzie kolekcjonowany materiał biologiczny pochodzi od pacjentów z chorobami onkologicznymi, hematologicznymi, chorobami na podłożu alergicznym oraz metabolicznym   

- Współpraca z Centrum Zdrowia Dziecka w Warszawie – kolekcja próbek zbiobankowanych od pacjentów z rzadkimi chorobami wrodzonymi

Współpraca międzynarodowa obejmuje realizację projektów badawczych z National Cancer Institute, będącym częścią National Institutes of Health z siedzibą w USA, firmą Pangea Biomed z Izraela oraz wspomnianą wcześniej firmą Indivumed z Niemiec. Ponadto, pracownicy Biobanku UMB pozostają w ścisłej współpracy z jednym z największych Biobanków na świecie, mieszczącym się na Uniwersytecie Medycznym w Graz w Austrii.

Zespół Biobanku zabezpiecza próbki spełniające wymagania wysokoprzepustowych badań omicznych.

Kolekcja pochodząca z Zewnętrznych Projektów Naukowych w liczbach:

• 12 obecnie realizowanych w Biobanku Projektów Naukowych,

• 8 380 zbiobankowanych pacjentów,
• 347 600 próbek materiału płynnego,
• 17 300 próbek PBMC,
• 11 100 próbek z komórkami RNA,
• ok.1500 - dzienna liczba biobankowanych próbek.

 Kolekcja Onkologiczna w liczbach:

•  2 360 zbiobankowanych Pacjentów,
•  46 000 próbek materiału płynnego,
•  10 000 świeżo mrożonych tkanek FF,
•  7815 kostek parafinowych FFPE.