PATOLOGIA JAMY USTNEJ

dla studentów III Roku Kierunku lekarsko dentystycznego  UM  w Białymstoku

 rok akademicki 2023/2024

Wykłady z patologii jamy ustnej będą odbywały się: we czwartki w dniach od 22.02.2024 do 25.04.2024 w godz. 12³⁰ – 14⁰⁰  w Auli Collegium Pathologicum, ul. Waszyngtona 13.

Ćwiczenia będą odbywały się w Zakładzie Patomorfologii Ogólnej UMB w dniach 22. 02. 2024 r. – 13. 06. 2024 r. w godz. 14⁰⁵ – 15¹⁰.

Na ćwiczeniach obowiązują wiadomości zawarte w podręcznikach pod redakcją:

W. Domagała: Choroby głowy i szyi. W: Patologia znaczy słowo o chorobie. Patologia narządowa (red. W. Domagała). PAU, Kraków. 2016, T II, str. 722-782.

S. Kruś: Patomorfologia dla Stomatologów. M.T. Press International, Wydawnictwo Medyczne, Warszawa 1997, str. 103-257 (tematy wybrane);

Z. Jańczuk, J. Banach: Choroby błony śluzowej jamy ustnej i przyzębia. PZWL, Warszawa 1995;

L. Kryst: Chirurgia szczękowo – twarzowa. PZWL, Warszawa 1999 (tematy wybrane);

T. Kaczmarzyk i wsp.  Nowotwory zębopochodne i guzy nowotworopodobne kości szczękowych. Wyd. Kwintesencja,  Warszawa  2009  (tematy wybrane).

M. Kleinrok: Zmiany zwyrodnieniowo-wytwórcze stawu skroniowo-żuchwowego. W: Zaburzenia czynnościowe układu ruchowego narządu żucia. Biblioteka Stomatologa Praktyka, 1992, str. 123-125 (tematy wybrane).

Proponujemy również skorzystać z innych podręczników/i lub atlasów, np.:

Mitchell R.N, Cotran R.S: Uszkodzenie komórki, procesy adaptacyjne i śmierć komórki. W: Robbins Patologia, Wyd. Med. Urban & Partner, Wrocław 2005, str 3 – 34.

S. Kruś, E. Skrzypek-Fakhourty: Patomorfologia jamy ustnej, gardła i ślinianek. W: Patomorfologia kliniczna, PZWL, Warszawa 1996, str. 371-406;

A. Stevens, J. Lowe: Patologia jamy ustnej, uszu, nosa i krtani. Jama ustna i część ustna gardła. Powszechnie spotykane choroby zębów. W: Patologia. Przekład wydania drugiego. Wyd. CZELEJ, Lublin 2004, 223-233;

Zajęcia z przedmiotu kończą się egzaminem.

Tematy wykładów z Patologii Jamy Ustnej dla studentów III Roku

wykłady -  godz. 12³⁰ - 14⁰⁰

Tematy zajęć mikroskopowo-seminaryjnych/komputerowych i laboratoryjnych

A.        ĆWICZENIA MIKROSKOPOWO – SEMINARYJNE:

Ćwiczenie I   

Uszkodzenie i śmierć komórki. Rodzaje martwicy. Zaburzenia rozwojowe zębów. Choroba próchnicowa tkanek zmineralizowanych. Choroby miazgi zęba.

 Stany zapalne tkanek okołowierzchołkowych. Torbiele szczęki (torbiele prawdziwe: t. zębopochodne, t. niezębopochodne; torbiele rzekome) i tkanek miękkich jamy ustnej.

Preparaty mikroskopowe: http://www.pathologyoutlines.com/

1. Topografia tkanek zęba
2. Actinomycosis
3. Cystis radicularis (syn. cystis periapicalis, ang. PAC cyst)
4. Cystis primordialis
5. Cystis follicularis
6. Cystis epithelialis
7. Cystis haemorrhagica

Ćwiczenie II 

Choroby przyzębia: definicja;  proponowany podział kliniczno-morfologiczny uwzględniający zapalenia dziąsła (gingivitis) i przyzębia (periodontitis)  uwarunkowane płytką bakteryjną; zmiany histopatologiczne w chorobach przyzębia.

Preparaty mikroskopowe: http://www.pathologyoutlines.com/

1. Gingivitis exacerbata profunda cum hypertrophia acantothica epithelii (ang. advanced lesion – faza zaawansowana)
2. Gingivitis chronica (ang. established lesion – faza ustabilizowana)
3. Gingivitis hyperplastica
4. Gingivitis ulcerosa

Ćwiczenie III            

Schorzenia przerostowe tkanki łącznej, zmiany guzopodobne. Zaburzenia w rogowaceniu lub złuszczaniu nabłonka jamy ustnej (leukoplakia, liszaj Wilsona, toczeń rumieniowaty, zapalenie warg złuszczające, język geograficzny, język owłosiony).

Choroby jamy ustnej o przewadze zmian pęcherzowych.

Choroby jamy ustnej przebiegające z zanikiem błony śluzowej.

Preparaty mikroskopowe: http://www.pathologyoutlines.com/

1. Leukoplakia
2. Epulis gigantocellularis
3. Epulis fibrosa
4. Epulis congenita
5. Granuloma teleangiectaticum exulcerans

Ćwiczenie  IV           

Stany przednowotworowe błony śluzowej jamy ustnej. Nowotwory pochodzenia nabłonkowego.  Rak jamy ustnej z uwzględnieniem carcinoma in situ. Nowotwory języka (pochodzenia nabłonkoweg i nienabłonkowego).

Preparaty mikroskopowe: http://www.pathologyoutlines.com/

1. Carcinoma praeinvasivum
2. Papilloma epidermale palatini
3. Carcinoma planoepitheliale partim keratodes
4. Myoblastoma granulocellulare (ang. granular cell tumour)

Ćwiczenie V             

Choroby ślinianek (kamica ślinianek; zapalenie ślinianek; choroba Mikulicza; zespół Sjőgrena; zespół Heerfordta; torbiele ślinianek, martwicza metaplazja ślinianek). Nowotwory ślinianek.

Preparaty mikroskopowe: http://www.pathologyoutlines.com/

1. Ranula et sialoadenitis chronica
2. Mucocoele
3. Tumor mixtus
4. Adenolymphoma (syn. tumor Warthini)
5. Carcinoma adenoides cysticum (syn. cylindroma)
6. Carcinoma mucoepidermale

Ćwiczenie VI            

Guzy pochodzenia zębowego.

Preparaty mikroskopowe: http://www.pathologyoutlines.com/

1. Ameloblastoma folliculare
2. Dentinoma
3. Fibroma odontogenes
4. Myxoma odontogenes
5. Cementoma

Ćwiczenie VII             

Sprawdzian z tematyki wykładowo - ćwiczeniowej.

Ćwiczenie VIII          

Wrodzone, rozwojowe, zapalne i metaboliczne choroby kości szczękowych. Zębopochodne choroby zatok szczękowych. Choroba Pageta. Guzy i guzopodobne choroby kości. Schorzenia stawu skroniowo-żuchwowego. Włóknisto-kostne procesy patologiczne w narządzie żucia. Proces zapalny w obrębie narządu żucia

Preparaty mikroskopowe: http://www.pathologyoutlines.com/

1. Sinusitis mycotica (Aspergillosis)
2. Sinusitis chronica
3. Ostitis chronica
4. Choroba Pageta
5. Tuberculosis chronica partim caseosa
6. Osteoma
7. Chondrosarcoma

Ćwiczenie IX

Rozrosty melanocytarne łagodne i złośliwe skóry i błon śluzowych.

Ćwiczenie X

Patologia nosa i zatok przynosowych. Patologia krtani.

B.        Ćwiczenia laboratoryjne

Lab.1 mgr M. Lebensztejn, dr Bolesław Poczopko

Podstawowe metody badania mikroskopowego: barwienia rutynowe, wybrane dodatkowe techniki histologiczne i immunohistochemiczne.

Lab.2 mgr M. Lebensztejn, dr Bolesław Poczopko

Immunohistochemia. Wykorzystanie wybranych metod immunohistochemicznych (IHC) we wczesnej diagnostyce onkologicznej jamy ustnej. Demonstracja wybranych preparatów IHC pod mikroskopem świetlnym.

Lab.3 mgr M. Lebensztejn, dr Bolesław Poczopko

Znaczenie oraz przebieg badania śródoperacyjnego w diagnostyce onkologicznej jamy ustnej. Demonstracja niektórych etapów sporządzania preparatu histopatologicznego.

Lab.4: mgr M. Lebensztejn, dr Bolesław Poczopko

Mikroskopia elektronowa. Przydatność badania mikroskopowo-elektronowego transmisyjnego (TEM) w diagnostyce histopatologicznej. Demonstracja wybranych etapów przeprowadzania materiału tkankowego do oceny w TEM.

Kolokwia odbędą się w terminach:

28.03.2024  Kolokwium  z zakresu ćwiczeń I-III

09.05.2024  Kolokwium z ćwiczeń IV-VI