Ćwiczenie 1
Temat: Szkolenie BHP. Zapoznanie się z regulaminem zajęć.
Ćwiczenie 2
Temat: Komórka nerwowa. Przekaźnictwo synaptyczne.
- Pojęcie i geneza potencjału spoczynkowego
- Potencjał czynnościowy
- Zależność odpowiedzi neuronu od siły bodźca, prawo wszystko albo nic
- Jonowe podstawy pobudzenia i przewodzenia w nerwach.
- Zmiany pobudliwości komórki nerwowej, refrakcja względna i bezwzględna.
- Podział i charakterystyka włókien nerwowych.
- Pojęcie synapsy, typy synaps, budowa synapsy.
- Procesy zmiany toru przekaźnictwa z elektrycznego na chemiczny.
- Synapsa pobudzająca i hamująca.
- Własności synaps, opóźnienie synaptyczne, jednokierunkowe przewodzenie, zmęczenie synaptyczne
- Dywergencja i konwergencja.
- Sumacja przestrzenna i czasowa.
Ćwiczenie 3
Temat: Mięśnie
- Ogólna charakterystyka mięśni.
- Podział mięśni, charakterystyka mięśni poprzecznie prążkowanych i gładkich.
- Struktura anatomiczna, histologiczna i biochemiczna mięśni szkieletowych.
- Złącze nerwowo – mięśniowe: budowa, funkcja
- Zjawiska elektryczne i mechanizmy jonowe w mięśniach szkieletowych.
- Molekularny mechanizm skurczu mięśnia.
- Rodzaje skurczów mięśni: skurcz izometryczny, izotoniczny, auksotoniczny.
- Sumowanie się skurczów, skurcz tężcowy zupełny i niezupełny.
- Zależność siły rozwijanej przez mięsień od jego długości.
- Elektryczna i mechaniczna odpowiedź włókna mięśnia szkieletowego na maksymalny bodziec.
CZĘŚĆ PRAKTYCZNA
1. Pomiar siły maksymalnej mięśni przy pomocy dynamometru
Ćwiczenie 4
Temat: Czucie i narządy zmysłów. Autonomiczny układ nerwowy
- Receptor, rola, podział receptorów.
- Narząd zmysłowy, rodzaje zmysłów
- Bodziec adekwatny.
- Zjawiska elektryczne i jonowe w receptorach.
- Adaptacja receptorów
- Układ czuciowy swoisty i nieswoisty
- Kodowanie informacji czuciowych (siła, lokalizacja, jakość bodźca).
- Budowa oka, funkcje poszczególnych struktur
- Charakterystyka dołka centralnego i obwodowych części siatkówki.
- Widzenie skotopowe i fotopowe.
- Akomodacja.
- Ucho zewnętrzne, środkowe i wewnętrzne
- Fizjologia słyszenia, przewodzenia dźwięków, przewodnictwo powietrzne i kostne
CZĘŚĆ PRAKTYCZNA
- Badanie ostrości wzroku, plamki ślepej, punktu bliży wzrokowej, tablice barwne
- Badanie ostrości słuchu, próby stroikowe
Ćwiczenie 5
Temat: Układ krążenia
- Potencjał czynnościowy komórki roboczej serca.
- Sprzężenie elektro-mechaniczne w mięśniu sercowym
- Struktura i funkcja układu bodźcoprzewodzącego serca.
- Prawo Franka-Starlinga
- Kurczliwość mięśnia sercowego.
- Objętość wyrzutowa serca, pojemność minutowa serca - definicja, wielkość, czynniki od których zależą.
- Hemodynamiczny cykl serca.
- Organizacja czynnościowa układu krążenia.
- Czynniki determinujące przepływ krwi (ciśnienie napędowe, oprór przepływu).
- Ciśnienie tętnicze krwi skurczowe, rozkurczowe, tętna.
- Czynniki determinujące ruch płynu przez ściany naczyń włosowatych (filtracja, reabsorbcja).
- Rodzaje i cele regulacji krążenia krwi.
- Mechanizm miogenny i metaboliczny regulacji miejscowej.
- Unerwienie autonomiczne serca i naczyń krwionośnych.
- Odruch z baroreceptorów tętniczych
CZĘŚĆ PRAKTYCZNA
- Osłuchiwanie serca, tony serca
- Pomiar ciśnienia tętniczego krwi
Ćwiczenie 6
Temat: Układ oddechowy
- Funkcje układu oddechowego
- Drogi oddechowe, anatomiczna przestrzeń bezużyteczna
- Etapy oddychania
- Mechanika wdechu i wydechu
- Ciśnienie śródopłucnowe
- Opory w układzie oddechowym, surfatkant
- Miejscowe różnice wentylacji i przepływu krwi w płucach (pęcherzykowa przestrzeń bezużyteczna, fizjologiczny przeciek płucny)
- Skład powietrza pęcherzykowego
- Wymiana gazowa
- Objętości i pojemności płuc
- Receptory wolno- (SAR) i szybkoadaptujące się (RAR) płuc, efekty ich pobudzenia
- Chemoreceptory tętnicze i obwodowe
- Odruch z chemoreceptorów tętniczych
CZĘŚĆ PRAKTYCZNA
- Spirometria
Ćwiczenie 7
Temat: Skład krwi i główne funkcje elementów morfotycznych
- Rola krwi i skład krwi.
- Krwinki czerwone - cechy charakterystyczne, przystosowanie do pełnionych funkcji.
- Rola krwinek czerwonych.
- Budowa i rodzaje hemoglobiny.
- Transport tlenu we krwi, zależność pomiędzy prężnością tlenu, a wysyceniem Hb tlenem.
- Czynniki modyfikujące powinowactwo Hb do tlenu.
- Transport dwutlenku węgla we krwi.
- Krwinki białe - podział, funkcje, właściwości.
- Systemy obronne ustroju.
- Grupy krwi (układ AB0 i Rh).
- Hemostaza
CZĘŚĆ PRAKTYCZNA
- oznaczanie hematokrytu
- oznaczanie grup krwi
Ćwiczenie 8
Temat: Nerka. Gospodarka wodno-elektrolitowa i kwasowo-zasadowa
- Funkcje nerek
- Budowa nefronu
- Filtracja kłębkowa
- Efektywne ciśnienie filtracyjne
- Procesy reabsorpcji w poszczególnych częściach kanalika nerkowego
- Prawa rządzące równowagą wodno-elektrolitową i kwasowo-zasadową.
- Przestrzenie wodne organizmu.
- Regulacja bilansu wodnego.
- Skład elektrolitowy płynu zewnątrz- i wewnątrzkomórkowego
- Regulacja objętości płynu zewnątrzkomórkowego (układ renina-angiotensyna-aldosteron).
- Najważniejsze układy buforowe płynów ustrojowych.
- Rola układu oddechowego i nerek w utrzymaniu stałego pH krwi.
CZĘŚĆ PRAKTYCZNA
- Badanie ogólne moczu
Ćwiczenie 9
Temat: Układ wewnątrzwydzielniczy
- Definicja, rola, budowa chemiczna hormonów
- Wydzieliny podwzgórzowe.
- Hormony przysadki mózgowej
- Wewnątrzwydzielnicza czynność trzustki (insulina i glukagon).
- Gruczoł tarczowy - T3 i T4
- Kortyzol.
- Hormony regulujące homeostazę wapnia (parathormon, kalcytriol).
- Hormony płciowe żeńskie, cykl menstruacyjny.
- Hormony płciowe męskie.
CZĘŚĆ PRAKTYCZNA
- Oznaczanie stężenia glukozy we krwi przy pomocy glukometru
Ćwiczenie 10
Temat: Układ pokarmowy.
- Budowa ściany przewodu pokarmowego.
- Motoryka poszczególnych odcinków przewodu pokarmowego.
- Rola i funkcja zwieraczy (dolnego przełyku, odźwiernika, krętniczo-kątniczego).
- Gruczoły ślinowe oraz rola śliny
- Żołądek – skład soku żołądkowego, udział w trawieniu
- Trzustka – skład soku trzustkowego, udział w trawieniu
- Wątroba – funkcje, znaczenie żółci w trawieniu
- Jelito cienkie – prcesy trawienia i wchłaniania
- Jelito grube – procesy wchłaniania, formowanie kału
CZĘŚĆ PRAKTYCZNA
- Pomiar BMI, współczynnika WHR i zawartości tkanki tłuszczowej
FIZJOLOGIA WYSIŁKU FIZYCZNEGO
Ćwiczenie 11
Temat: Regulacja czynności motorycznych.
- Receptory mięśniowe (wrzecionko mięśniowe, receptory ścięgnowe)
- Odruch, łuk odruchowy
- Odruchy rdzeniowe (odruch na rozciąganie, odwrócony odruch na rozciąganie, odruch cofania)
- Korowe ośrodki ruchu, drogi piramidowe
- Funkcja motoryczna układu siatkowatego pnia mózgu
- Udział jąder podkorowych w ruchach dowolnych
- Znaczenie narządu przedsionkowego w regulacji czynności motorycznych
- Rola proprioreceptorów szyjnych
- Znaczenie móżdżku w ruchach dowolnych
CZĘŚĆ PRAKTYCZNA
- Badanie odruchów
- Oczopląs obrotowy
- Testy oceniające równowagę statyczną i dynamiczną
Ćwiczenie 12
Temat: Termoregulacja.
- Drogi utraty ciepła z organizmu
- Mechanizmy termoregulacyjne
- Wzrost temperatury mięśni podczas pracy fizycznej
- Fizjologiczna odpowiedź organizmu na wysiłek fizyczny w warunkach podwyższonej i obniżonej temperatury otoczenia
- Aklimatyzacja organizmu do wysiłku fizycznego w wysokiej temperaturze otoczenia
- Aklimatyzacja organizmu do wysiłku fizycznego w niskiej temperaturze otoczenia
CZĘŚĆ PRAKTYCZNA
- Pomiar temperatury skóry za pomocą cyfrowego wskaźnika temperatury ciała w spoczynku, w czasie i po wysiłku fizycznym
Ćwiczenie 13
Temat: Podstawowa przemiana materii. Metabolizm wysiłkowy.
- Metabolizm – definicja, procesy anaboliczne i kataboliczne
- Bilans energetyczny ustroju
- Podstawowa przemiana materii – definicja, czynniki wpływające na PPM
- Wartość kaloryczna składników pokarmowych, wartość kaloryczna tlenu, współczynnik oddechowy
- Podział składników odżywczych.
- Dieta sportowca; czynność przewodu pokarmowego w czasie wysiłku fizycznego
- Źródła energii do pracy mięśniowej
- Zaopatrzenie mięśni w substraty energetyczne podczas pracy mięśniowej
- Fizjologiczna kontrola metabolizmu mięśni
- Adaptacja do treningu aerobowego
- Adaptacja do treningu anaerobowego
CZĘŚĆ PRAKTYCZNA
- Bilans energetyczny organizmu ( tabele)
- ocena ilości energii uzyskanej przez organizm w pożywieniu
- ocena ilości energii wydatkowanej przez organizm; koszt energetyczny wysiłku fizycznego
Ćwiczenie 14
Temat: Zmiany czynnościowe w układzie krążenia i oddechowym w czasie wysiłku fizycznego
- Adaptacja organizmu do wysiłku fizycznego
- pobór tlenu podczas wysiłku o stałej mocy
- deficyt tlenowy
- dług tlenowy
- Mechanizmy i znaczenie zmian adaptacyjnych w układzie sercowo-naczyniowym
- pojemność minutowa
- zmiany różnicy tętniczo -żylnej zawartości tlenu we krwi
- częstość pracy serca
- objętość wyrzutowa
- ciśnienie tętnicze
- zmiany przepływu krwi przez mięśnie i inne narządy
- Stan równowagi czynnościowej
- Reakcje układu oddechowego na wysiłek fizyczny i ich przyczyny
- mechanizmy regulacyjne
- zmiany wentylacji minutowej płuc w czasie wysiłku
- zmiany pojemności dyfuzyjnej płuc w czasie wysiłku
CZĘŚĆ PRAKTYCZNA
- Reakcja układu krążenia na wysiłki dynamiczne
- Reakcja układu krążenia na wysiłki statyczne
- Próba Cramptona
- Modyfikacja testu Cramptona wg. Malareckiego. Reakcja układu krążenia na zmianę pozycji ciała z przysiadu do pozycji stojącej
Ćwiczenie 15
Temat: Fizjologia wydolności fizycznej. Metody oceny wydolności fizycznej
- Fizjologiczna klasyfikacja wysiłków fizycznych
- Pojęcie wydolności fizycznej i tolerancji wysiłku
- Podłoże fizjologiczne wydolności fizycznej i tolerancji wysiłku
- Pobór tlenu w wysiłkach o stopniowo wzrastającej intensywności
- Maksymalne tempo poboru tlenu (VO2max) oraz próg mleczanowy jako miara wydolności fizycznej
- Bezpośrednie i pośrednie metody pomiaru VO2max
- Wpływ rodzaju wysiłku na wartość VO2max
- Zależność pomiędzy wydolnością fizyczną a płcią i wiekiem, codzienną aktywnością ruchową oraz tolerancją wysiłku
- Ocena wydolności fizycznej w wysiłku krótkotrwałym o mocy maksymalnej (moc maksymalna mięśni)
- Wydolność anaerobowa – test WINGATE
CZĘŚĆ PRAKTYCZNA
- Ocena VO2max metodą Astrand-Ryhming

