Uniwersytet Medyczny w Białymstoku. Ćwiczenia.
  • Ostatnia zmiana 14.02.2025 przez Zakład Fizjologii

    Ćwiczenia

    Ćwiczenie 1

    Temat: Szkolenie BHP. Zapoznanie się z regulaminem zajęć.

    Ćwiczenie 2

    Temat:   Komórka nerwowa. Przekaźnictwo synaptyczne.

    1. Pojęcie i geneza potencjału spoczynkowego
    2. Potencjał czynnościowy
    3. Zależność odpowiedzi neuronu od siły bodźca, prawo wszystko albo nic
    4. Jonowe podstawy pobudzenia i przewodzenia w nerwach.
    5. Zmiany pobudliwości komórki nerwowej, refrakcja względna i bezwzględna.
    6. Podział i charakterystyka włókien nerwowych.
    7. Pojęcie synapsy, typy synaps, budowa synapsy.
    8. Procesy zmiany toru przekaźnictwa z elektrycznego na chemiczny.
    9. Synapsa pobudzająca i hamująca.
    10. Własności synaps, opóźnienie synaptyczne, jednokierunkowe przewodzenie,  zmęczenie synaptyczne
    11. Dywergencja i konwergencja.
    12. Sumacja przestrzenna i czasowa.

    Ćwiczenie 3

    Temat: Mięśnie

    1. Ogólna charakterystyka mięśni.
    2. Podział mięśni, charakterystyka mięśni poprzecznie prążkowanych i gładkich.
    3. Struktura anatomiczna, histologiczna i biochemiczna mięśni szkieletowych.
    4. Złącze nerwowo – mięśniowe: budowa, funkcja
    5. Zjawiska elektryczne i mechanizmy jonowe w mięśniach szkieletowych.
    6. Molekularny mechanizm skurczu mięśnia.
    7. Rodzaje skurczów mięśni: skurcz izometryczny, izotoniczny, auksotoniczny.
    8. Sumowanie się skurczów, skurcz tężcowy zupełny i niezupełny.
    9. Zależność siły rozwijanej przez mięsień od jego długości.
    10. Elektryczna i mechaniczna odpowiedź włókna mięśnia szkieletowego na maksymalny bodziec.

    CZĘŚĆ PRAKTYCZNA

    1. Pomiar siły maksymalnej mięśni przy pomocy dynamometru

    Ćwiczenie 4

    Temat:  Czucie i narządy zmysłów. Autonomiczny układ nerwowy

    1. Receptor, rola, podział receptorów.
    2. Narząd zmysłowy, rodzaje zmysłów
    3. Bodziec adekwatny.
    4. Zjawiska elektryczne i jonowe w receptorach.
    5. Adaptacja receptorów
    6. Układ czuciowy swoisty i nieswoisty
    7. Kodowanie informacji czuciowych (siła, lokalizacja, jakość bodźca).
    8. Budowa oka, funkcje poszczególnych struktur
    9. Charakterystyka dołka centralnego i obwodowych części siatkówki.
    10. Widzenie skotopowe i fotopowe.
    11. Akomodacja.
    12. Ucho zewnętrzne, środkowe i wewnętrzne
    13. Fizjologia słyszenia, przewodzenia dźwięków, przewodnictwo powietrzne i kostne

    CZĘŚĆ PRAKTYCZNA

    1. Badanie ostrości wzroku, plamki ślepej, punktu bliży wzrokowej, tablice barwne
    2. Badanie ostrości słuchu, próby stroikowe

    Ćwiczenie 5

    Temat:  Układ krążenia

    1. Potencjał czynnościowy komórki roboczej serca.
    2. Sprzężenie elektro-mechaniczne w mięśniu sercowym
    3. Struktura i funkcja układu bodźcoprzewodzącego serca.
    4. Prawo Franka-Starlinga
    5. Kurczliwość mięśnia sercowego.
    6. Objętość wyrzutowa serca, pojemność minutowa serca - definicja, wielkość, czynniki od których zależą.
    7. Hemodynamiczny cykl serca.
    8. Organizacja czynnościowa układu krążenia.
    9. Czynniki determinujące przepływ krwi (ciśnienie napędowe, oprór przepływu).
    10. Ciśnienie tętnicze krwi skurczowe, rozkurczowe, tętna.
    11. Czynniki determinujące ruch płynu przez ściany naczyń włosowatych (filtracja, reabsorbcja).
    12. Rodzaje i cele regulacji krążenia krwi.
    13. Mechanizm miogenny i metaboliczny regulacji miejscowej.
    14. Unerwienie autonomiczne serca i naczyń krwionośnych.
    15. Odruch z baroreceptorów tętniczych

    CZĘŚĆ PRAKTYCZNA

    1. Osłuchiwanie serca, tony serca
    2. Pomiar ciśnienia tętniczego krwi 

    Ćwiczenie 65łja,metaobolizm wysilkowy6czne układu krążenia i

    Temat: Układ oddechowy

    1. Funkcje układu oddechowego
    2. Drogi oddechowe, anatomiczna przestrzeń bezużyteczna
    3. Etapy oddychania
    4. Mechanika wdechu i wydechu
    5. Ciśnienie śródopłucnowe
    6. Opory w układzie oddechowym, surfatkant
    7. Miejscowe różnice wentylacji i przepływu krwi w płucach (pęcherzykowa przestrzeń bezużyteczna, fizjologiczny przeciek płucny)
    8. Skład powietrza pęcherzykowego
    9. Wymiana gazowa
    10. Objętości i pojemności płuc
    11. Receptory wolno- (SAR) i szybkoadaptujące się (RAR) płuc, efekty ich pobudzenia
    12. Chemoreceptory tętnicze i obwodowe
    13. Odruch z chemoreceptorów tętniczych

    CZĘŚĆ PRAKTYCZNA

    1. Spirometria

    Ćwiczenie 7

    Temat:  Skład krwi i główne funkcje elementów morfotycznych

    1. Rola krwi i skład krwi.
    2. Krwinki czerwone - cechy charakterystyczne, przystosowanie do pełnionych funkcji.
    3. Rola krwinek czerwonych.
    4. Budowa i rodzaje hemoglobiny.
    5. Transport tlenu we krwi, zależność pomiędzy prężnością tlenu, a wysyceniem Hb tlenem.
    6. Czynniki modyfikujące powinowactwo Hb do tlenu.
    7. Transport dwutlenku węgla we krwi.
    8. Krwinki białe - podział, funkcje, właściwości.
    9. Systemy obronne ustroju.
    10. Grupy krwi (układ AB0 i Rh).
    11. Hemostaza

    CZĘŚĆ PRAKTYCZNA

    1. oznaczanie hematokrytu
    2. oznaczanie grup krwi

    Ćwiczenie 8

    Temat:  Nerka. Gospodarka wodno-elektrolitowa i kwasowo-zasadowa

    1. Funkcje nerek
    2. Budowa nefronu
    3. Filtracja kłębkowa
    4. Efektywne ciśnienie filtracyjne
    5. Procesy reabsorpcji w poszczególnych częściach kanalika nerkowego
    6. Prawa rządzące równowagą wodno-elektrolitową i kwasowo-zasadową.
    7. Przestrzenie wodne organizmu.
    8. Regulacja bilansu wodnego.
    9. Skład elektrolitowy płynu zewnątrz- i wewnątrzkomórkowego
    10. Regulacja objętości płynu zewnątrzkomórkowego (układ renina-angiotensyna-aldosteron).
    11. Najważniejsze układy buforowe płynów ustrojowych.
    12. Rola układu oddechowego i nerek w utrzymaniu stałego pH krwi.

    CZĘŚĆ PRAKTYCZNA

    1. Badanie ogólne moczu

    Ćwiczenie 9

    Temat: Układ wewnątrzwydzielniczy

    1. Definicja, rola, budowa chemiczna hormonów
    2. Wydzieliny podwzgórzowe.
    3. Hormony przysadki mózgowej
    4. Wewnątrzwydzielnicza czynność trzustki (insulina i glukagon).
    5. Gruczoł tarczowy -  T3 i T4
    6. Kortyzol.
    7. Hormony regulujące homeostazę wapnia (parathormon, kalcytriol).
    8. Hormony płciowe żeńskie, cykl menstruacyjny.
    9. Hormony płciowe męskie.

    CZĘŚĆ PRAKTYCZNA

    1. Oznaczanie stężenia glukozy we krwi przy pomocy glukometru

    Ćwiczenie 10

    Temat:  Układ pokarmowy.

    1. Budowa ściany przewodu pokarmowego.
    2. Motoryka poszczególnych odcinków przewodu pokarmowego.
    3. Rola i funkcja zwieraczy (dolnego przełyku, odźwiernika, krętniczo-kątniczego).
    4. Gruczoły ślinowe oraz rola śliny                                                                                                      
    5. Żołądek – skład soku żołądkowego, udział w trawieniu                                                                                                                  
    6. Trzustka – skład soku trzustkowego, udział w trawieniu                                                                       
    7. Wątroba – funkcje, znaczenie żółci w trawieniu
    8. Jelito cienkie – prcesy trawienia i wchłaniania
    9. Jelito grube – procesy wchłaniania, formowanie kału

    CZĘŚĆ PRAKTYCZNA

    1. Pomiar BMI, współczynnika WHR i zawartości tkanki tłuszczowej

     

    FIZJOLOGIA WYSIŁKU FIZYCZNEGO

    Ćwiczenie 11

    Temat:  Regulacja czynności motorycznych.

    1. Receptory mięśniowe (wrzecionko mięśniowe, receptory ścięgnowe)
    2. Odruch, łuk odruchowy
    3. Odruchy rdzeniowe (odruch na rozciąganie, odwrócony odruch na rozciąganie, odruch cofania)
    4. Korowe ośrodki ruchu, drogi piramidowe
    5. Funkcja motoryczna układu siatkowatego pnia mózgu
    6. Udział jąder podkorowych w ruchach dowolnych
    7. Znaczenie narządu przedsionkowego w regulacji czynności motorycznych
    8. Rola proprioreceptorów szyjnych
    9. Znaczenie móżdżku w ruchach dowolnych

    CZĘŚĆ PRAKTYCZNA

    1. Badanie odruchów
    2. Oczopląs obrotowy
    3. Testy oceniające równowagę statyczną i dynamiczną

    Ćwiczenie 12

    Temat:  Termoregulacja.

    1. Drogi utraty ciepła z organizmu
    2. Mechanizmy termoregulacyjne
    3. Wzrost temperatury mięśni podczas pracy fizycznej
    4. Fizjologiczna odpowiedź organizmu na wysiłek fizyczny w warunkach podwyższonej i obniżonej temperatury otoczenia
    5. Aklimatyzacja organizmu do wysiłku fizycznego w wysokiej temperaturze otoczenia
    6. Aklimatyzacja organizmu do wysiłku fizycznego w niskiej temperaturze otoczenia

    CZĘŚĆ PRAKTYCZNA

    1. Pomiar temperatury skóry za pomocą cyfrowego wskaźnika temperatury ciała w spoczynku, w czasie i po wysiłku fizycznym

    Ćwiczenie 13

    Temat:  Podstawowa przemiana materii. Metabolizm wysiłkowy.

    1. Metabolizm – definicja, procesy anaboliczne i kataboliczne
    2. Bilans energetyczny ustroju
    3. Podstawowa przemiana materii – definicja, czynniki wpływające na PPM
    4. Wartość kaloryczna składników pokarmowych, wartość kaloryczna tlenu, współczynnik oddechowy
    5. Podział składników odżywczych.
    6. Dieta sportowca; czynność przewodu pokarmowego w czasie wysiłku fizycznego
    7. Źródła energii do pracy mięśniowej
    8. Zaopatrzenie mięśni w substraty energetyczne podczas pracy mięśniowej
    9. Fizjologiczna kontrola metabolizmu mięśni
    • Adaptacja do treningu aerobowego
    • Adaptacja do treningu anaerobowego

    CZĘŚĆ PRAKTYCZNA

    1. Bilans energetyczny organizmu ( tabele)
    • ocena ilości energii uzyskanej przez organizm w pożywieniu
    • ocena ilości energii wydatkowanej przez organizm; koszt energetyczny wysiłku fizycznego

    Ćwiczenie 14

    Temat:  Zmiany czynnościowe w układzie krążenia i oddechowym w czasie wysiłku fizycznego

    1. Adaptacja organizmu do wysiłku fizycznego
    • pobór tlenu podczas wysiłku o stałej mocy
    • deficyt tlenowy
    • dług tlenowy
    1. Mechanizmy i znaczenie zmian adaptacyjnych w układzie sercowo-naczyniowym
    • pojemność minutowa
    • zmiany różnicy tętniczo -żylnej zawartości tlenu we krwi
    • częstość pracy serca
    • objętość wyrzutowa
    • ciśnienie tętnicze
    • zmiany przepływu krwi przez mięśnie i inne narządy
    1. Stan równowagi czynnościowej
    2. Reakcje układu oddechowego na wysiłek fizyczny i ich przyczyny
    • mechanizmy regulacyjne
    • zmiany wentylacji minutowej płuc w czasie wysiłku
    • zmiany pojemności dyfuzyjnej płuc w czasie wysiłku

    CZĘŚĆ PRAKTYCZNA

    1. Reakcja układu krążenia na wysiłki dynamiczne
    2. Reakcja układu krążenia na wysiłki statyczne
    3. Próba Cramptona
    4. Modyfikacja testu Cramptona wg. Malareckiego. Reakcja układu krążenia na zmianę pozycji ciała z przysiadu do pozycji stojącej

    Ćwiczenie 15

    Temat:  Fizjologia wydolności fizycznej. Metody oceny wydolności fizycznej

    1. Fizjologiczna klasyfikacja wysiłków fizycznych
    2. Pojęcie wydolności fizycznej i tolerancji wysiłku
    3. Podłoże fizjologiczne wydolności fizycznej i tolerancji wysiłku
    4. Pobór tlenu w wysiłkach o stopniowo wzrastającej intensywności
    5. Maksymalne tempo poboru tlenu (VO2max) oraz próg mleczanowy jako miara wydolności fizycznej
    6. Bezpośrednie i pośrednie metody pomiaru VO2max
    7. Wpływ rodzaju wysiłku na wartość VO2max
    8. Zależność pomiędzy wydolnością fizyczną a płcią i wiekiem, codzienną aktywnością ruchową oraz tolerancją wysiłku
    9. Ocena wydolności fizycznej w wysiłku krótkotrwałym o mocy maksymalnej (moc maksymalna mięśni)
    10. Wydolność anaerobowa – test WINGATE

    CZĘŚĆ PRAKTYCZNA

    1. Ocena VO2max metodą Astrand-Ryhming