Czytając ten rozdział dowiesz się jaki sprzęt posiadamy w sekcji i do czego on służy. Ale zanim pochłonie cię ta lektura drogi czytelniku musisz wiedzieć dlaczego sprzęt wspinaczkowy jest dosyć drogi. Między innymi dlatego że przechodzi on szereg testów i posiada wiele atestów np. UIAA, dzięki temu jest bezpieczny. Używaj więc sprzętu z atestami i nie kupuj sprzętu w metalowym. 

 

Jest chyba rzeczą jasną że bez liny nie ma bezpiecznego wspinania i jest ona niezbędna w ekwipunku prawdziwego climbera. Z liny przy pomocy pewnych technik można zrobić uprząż albo asekurować bez przyrządu np. z półwyblinki. Na chwilę obecną nie znam sposobu użycia uprzęży bądź przyrządu asekurującego jako liny.

Ogólnie mówiąc lina składa się z rdzenia i płaszcza. Rdzeń zbudowany jest z około miliona maleńkich włókienek z tworzywa sztucznego najczęściej poliamidu. Włókienka te są splecione w kilkadziesiąt grubszych włókien lub inaczej żyłek których długość jest taka jaka jest długość liny. Ilość żyłek jest zależna od typu liny, dynamiczne mają większą ilość żyłek które są cieńsze natomiast liny statyczne mają mniejszą ilość grubszych żyłek. Reasumując żyłki te tworzą rdzeń który decyduje o wytrzymałości liny. Płaszcz natomiast ochrania rdzeń, ważne jest więc żeby robił to dobrze. Dlatego powinien być zbudowany z materiału który jest odporny na uszkodzenia mechaniczne i różne warunki atmosferyczne. No i dla niektórych kolor nie jest bez znaczenia.

Liny można podzielić na dynamiczne i statyczne. Te pierwsze są używane do wspinaczki z dolną asekuracją, liny te są bardziej rozciągliwe i dzięki temu pochłaniają część energii podczas podczas odpadnięcia od ściany dzięki temu lot kończy się bardziej przyjemnie- oczywiście o ile lina wytrzyma. Statyki używane są głównie w asekuracji na wędkę- najczęściej na ściankach wspinaczkowych, oraz w pracach wysokościowych. Istnieją też liny półstatyczne.

Liny dynamicznie można również podzielić na liny pojedyncze, połówkowe i bliźniacze. Liny pojedyncze są używane głównie na drogach krótkich i sportowych gdzie waga liny ma znaczenie. Liny połówkowe składają się z dwóch żył które możemy rozdzielać. Jest to bardzo przydatne szczególnie w górach, na drogach wielowyciągowych gdzie do przelotów wpinamy jedną żyłę dzięki czemu unikamy zbyt dużego łamania liny. Dużą zaletą tej liny są możliwości zjazdowe, teoretycznie lina połówkowa umożliwia zjazd na całą długość liny, w przypadku liny pojedynczej pół długości. Możliwa jest również łatwa asekuracja dwóch partnerów jednocześnie. Liny bliźniacze również są linami dwużyłowymi ale nie możemy ich rozdzielać przy wpinaniu w przeloty, dlatego Ci którzy chcę kupić linę dwużyłową inwestują raczej w połówki.

Oprócz tego liny mogą mieć różną średnicę i długość a co za tym idzie różnią się ciężarem który zwykle wyrażony jest w gramach na metr. Innym ważnym parametrem opisującym linę jest liczba normowanych odpadnięć, z którym bezpośrednio łączy się pojęcie współczynnika odpadnięcia. A więc współczynnik odpadnięcia jest to iloraz długości lotu do długości liny między wspinającym się a asekurującym. Jeżeli więc po przejściu 50 metrów wychodzisz 2 metry ponad przelot i odpadasz to długość twojego lotu równa się 2 metry do przelotu plus 2 metry poniżej przelotu razem 4. Współczynnik odpadnięcia jest równy 4/50 czyli 0.08 taki lot nie wydaje się być groźny, gorzej jest gdy na starcie wpinasz linę w przelot wychodzisz 2 metry ponad niego i spadasz znów 4 metry wtedy współczynnik odpadnięcia wynosi 4/2 czyli 2 i jest odpadnięcie ciężkie podczas którego lina bardzo mocno pracuje i zużywa się. UIAA wprowadziło pojęcia normowanego odpadnięcia którego współczynnik wynosi 1.77 przy obciążeniu 80kg dla lin pojedynczych i bliźniaczych oraz 55 dla lin połówkowych. Liny które posiadają atest UIAA musza w testach wytrzymać co najmniej 5 takich odpadnięć lub 12 w przypadku lin bliźniaczych.

Przypuśćmy że wspinasz się na the Nose w Yosemitach i tak ci dobrze idzie że założyłeś tylko jeden przelot na początku a o dalszej asekuracji zupełnie zapomniałeś, przeszedłeś 100m (nie wiem skąd masz tak długą linę) i odpadasz-lecisz 200 metrów więc masz czas by zastanowić się czy kupiłeś dobrą linę. Na szczęście tak i mimo super krytycznego współczynnika odpadnięcia lina wytrzymuje, ale niestety nogi i miednica zostały w uprzęży a tułów i głowa lecą dalej. Siła wygenerowana podczas lotu była zbyt wielka. UIAA wprowadziła maksymalną siłę uderzeniową która wynosi 12kN dla lin pojedynczych i bliźniaczych oraz 8kN dla połówek oczywiście przy pierwszym odpadnięciu normowanym. Oprócz tego UIAA sprawdza m.in. wydłużenie dynamiczne (max 40%) i statyczne.

Jest wiele producentów lin wspinaczkowych, wiele z nich wprowadza innowacje technologie które zwiększają ich wytrzymałość lub poprawiają inne parametry. Jeżeli wejdziesz w posiadanie własnej liny to dobrze jest zaopatrzyć się w zeszyt w którym można notować średnie i ciężkie odpadnięcia- dla bezpieczeństwa własnego i innych. Przydatna jest też torba na linę można ja kupić uszyć lub wykorzystać torbę z ikei.

W naszej sekcji posiadamy dwie 60 metrowe dynemy, 50 metrową dynemę, 60 metrowego statyka i siedem 15 metrowych statyków używanych do asekuracji na wędkę na naszej ścianie w DS nr 1.

Na zdjęciu poniżej widzisz nasze dynemy

 

 

Ogólnie można wyróżnić trzy typy uprzęży: uprząż biodrową, uprząż piersiową i uprząż pełną. Na naszej sekcji posiadamy tylko uprzęże biodrowe i dlatego ograniczę się do opisu tylko tego typu. Schemat budowy takiej uprzęży przedstawiony jest na zdjęciu.

Nie trzeba tu chyba tłumaczyć że pas biodrowy otacza biodra a pasy udowe uda. Szpejarki albo inaczej uchwyty sprzętowe są przeznaczone jak sama nazwa wskazuje dla sprzętu wspinaczkowego lub inaczej szpeju. Przez ogniwo górne i dolne przewlekamy linę podczas wiązania się do niej. Łącznik centralny jest najmocniejszą częścią uprzęży do niego wpinamy karabinek z przyrządem asekuracyjnym lub wiążemy taśmę gdy chcemy zrobić tzw. "auto".

Na sekcji posiadamy uprzęże o różnych rozmiarach, na pewno znajdzie się jedna w sam raz dla ciebie. W uprzężach starszego typu zapięcie i regulacja uprzęży wymaga tzw. "zamknięcia uprzęży " mówiąc prościej napis "danger" musi być zasłonięty. Każda uprząż dzięki swojej budowie po prawidłowym założeniu i przywiązaniu do liny tak rozkłada ciężar ciała że podczas lotu uniemożliwia przechylenie do tyłu i uderzenie potylicą w ścianę.

 

Pamiętaj! Jeżeli nie wiesz jak założyć uprząż lub nie jesteś pewien czy poprawnie ją założyłeś poproś opiekuna sekcji o pomoc, wytłumaczy ci i sprawdzi z uśmiechem na ustach.

 

 

Przyrządy asekuracyjne to te których używamy do asekuracji wspinającego się partnera. Każdy taki przyrząd ma bardzo prostą metodę działania- zgina linę, a każde zgięcie liny zmniejsza siłę jakiej musi się przeciwstawić asekurujący. Starsze typy przyrządów jak płytka Stichta czy ósemka są tanie ale mniej popularne. W naszej sekcji posiadamy przyrządy bardziej popularne- o budowie kubka. Są to zwykłe kubki a także nazwijmy to kubki "zmodyfikowane" jak Reverso 2 firmy Petzl. Są one bardzo proste w obsłudze i mają większą użyteczność zjazdową. Prawie na każdym takim przyrządzie jest ilustracja która podpowiada użytkownikowi jak włożyć linę. Na zdjęciu widzisz kubek Reverso 2 i kubek z prawidłowo wsadzoną liną.

Nasza sekcja posiada 5 sztuk reverso, jeden kubek i gri-gri.

 

 

Wszystkie karabinki są podobne do siebie, różnią się kształtem (gruszka, owal, D-kształtne), mogą być zamykające się lub niezamykające się a te pierwsze mogą różnić się typem zamknięcia (automatyczne, zakręcane). Najpopularniejszy karabinek HMS cechuje się specyficznym kształtem który umożliwia asekurację z półwyblinki. Skrót HMS pochodzi od niemieckiego Halbmastwurfsicherung czyli asekuracja z półwyblinki. Wszystkie karabinki w naszej sekcji posiadają zamknięcia zakręcane. Na rynku dostępne są również zamknięcia automatyczne, mechanizmy działania tych zamknięć są specyficzne dla producenta, przydatność i niezawodność tych rozwiązań są często, mówiąc delikatnie, podważane. Karabinka HMS używa się m.in. do robienia "auta", asekuracji z przyrządu, zjazdach i wielu innych sytuacjach.

Oprócz HMS-ów (8 sztuk) w naszej sekcji możesz spotkać też karabinki owalne- używane jako ringi a także karabinki nie zamykające się które są w ekspresach.

 

Niektórym może wydawać się że ten punkt powinien być na pierwszym miejscu. To prawda że buty wspinaczkowe znacznie ułatwiają utrzymać równowagę jednak jak cały sprzęt wspinaczkowy są one dość drogie i co najważniejsze nie są one niezbędne do wspinaczki. Jeżeli chcesz spróbować wspinaczki w naszej sekcji a nie masz butów wspinaczkowych, czyli jesteś normalnym człowiekiem, to na pierwszy raz wybierz buty które już masz, najlepiej żeby były one raczej za małe niż za duże. Być może posiadasz stare tzw. korkowce które po obcięciu korków znakomicie nadają się do wspinaczki.

Natomiast jeżeli już trochę się wspinasz i twoim zdaniem dobre buty są niezbędne do dalszych postępów to pamiętaj że najważniejszy jest rozmiar. Większość firm produkuje buty których numeracja jest trochę inna, np. ja zwykle kupuję buty 44-45 moje buty wspinaczkowe mają numer 42.5 , natomiast niektóre firmy dopasowały numeracje do numeracji którą zwykle nosisz. Jeżeli więc kupujesz buty przez internet warto je najpierw przymierzyć w sklepie a potem kupić ten sam model i rozmiar który Ci najbardziej odpowiadał. Pamiętaj że każde buty rozciągają się po jakimś czasie kupuj więc takie w które stopa wchodzi Ci z trudem, przed mierzeniem obetnij paznokcie. Zwróć też uwagę na tworzywo z którego są wykonywane buty, skóra rozciąga się bardziej niż tworzywa sztuczne.

Jeżeli chodzi o typy wiązania sznurówki czy rzepy, firmy, modele, asymetrie to każdy climber ma swoje preferencje warto więc też zasięgnąć języka od innych wspinaczy.

 

Oprócz tego posiadamy również trochę sprzętu do wspinaczki w skałach zarówno na drogach sportowych jak i na tych z własną asekuracją.

Ekspresy czyli dwa karabinki połączone taśmą która może być różnej długości. Posiadamy 20 sztuk najwyższej jakości

Taśmy- im więcej tym lepiej, służą m.in do robienia auta, wiązania blokerów, zakładania przelotów. Dwie sztuki 120 cm i dwie sztuki 80 cm.

20 metrów repsznura- to cienki sznurek z którego można robić repy a z nich blokery. Repsznur również powinien mieć atest np. UIAA więc nie kupuj go w ogrodniczym.

Kości używane są na drogach z własną asekuracją, odpowiednio wsadzona i zatarta kość wiele wytrzyma. Kości osadzone są na sztywnych metalowych drutach dlatego między liną a przelotem z kości musi być taśma, jeśli tego nie zrobimy punkt asekuracyjny nie jest asekuracyjny. Do dróg na własnej używa się także heksów i kości mechanicznych czyli friendów, kamów lub camów, omeg. Posiadamy 2 zestawy kości.

Kaski- 4 sztuki. Może nie jest to szyk mody ale pamiętaj głowę masz tylko jedną.

Shunt- przyrząd samozaciskowy firmy Petzl.

 

 

 

Dawno dawno temu ludzie pierwotni bali się gór, uważali je za święte lub za przeklęte. Z czasem strach zamienił się w ciekawość, ludzie zaczęli się wspinać i zdobywać szczyty. Na początku ważne było wejście na sam wierzchołek, zdobycie góry. Po jakimś czasie znanych dziewiczych szczytów zaczęło brakować, a wspinaczka stała się bardziej popularna i zaczęto ją traktować jako sport. Niektórzy wspinacze nadal traktowali zdobywanie szczytów jako nadrzędne a wspinanie w skałach jako trening, inni zaczęli się specjalizować w jednej dziedzinie. W ten sposób wspinaczka podzieliła się na wiele kategorii.

Wśród nich możemy wyróżnić szeroko pojęty alpinizm w sensie wspinania się w różnych formacjach górskich w celu wejścia na szczyt. Nierzadko więc składa się na to wspinaczka skałkowa, lodowa, górska.

Inni upodobali sobie wspinanie w lodzie, potrzebny jest tutaj profesjonalny sprzęt jak raki, czekany, śruby lodowe. Wspinaczka tego typu nie może być uprawiana wszędzie i do tego nie wciągu całego roku dlatego nie jest tak powszechna.

Inni preferują wspinanie w skałach piaskowca. Może się to wydawać dziwne ale obowiązują tu zupełnie inne zasady niż podczas wspinania się na skały np. granitowe czy wapienne. Na piaskowce nie można się wspinać podczas deszczu lub bezpośrednio po, gdy skała jest mokra. Wiąże się to zarówno z niszczeniem skały jak i bezpieczeństwem wspinającego.

Wspinaczka górska jest bardzo podobna do wspinaczki skałkowej z tą różnicą że drogi są tu raczej wielowyciągowe i co się z tym wiąże znacznie dłuższe.

W wspinaczce skałkowej drogi są zazwyczaj krótkie i coraz częściej głównym celem nie jest osiągnięcie szczytu a raczej pokonanie pewnej trudności. Jak w każdej wspinaczce możemy tu wyróżnić pewne style:

 

Style te oprócz pierwszego odnoszą się do wspinaczki z dolną asekuracją tzn wspinający się po drodze wpina linę w punkty asekuracyjne. Przeciwieństwem wchodzenia z dołem jest wspinanie na wędkę, tu lina jest przewieszona przez najwyższy punkt na drodze tzn na końcu drogi.

Jaki jest najbardziej prestiżowy styl? Free solo z wytyczeniem nowej drogi o odpowiedniej trudności oczywiście.

Eksploracja jaskiń jest zupełnie innym rodzajem w którym również wykorzystuje się techniki i sprzęt wspinaczkowy.

 

 

Jak już zostało napisane pierwotnym celem wspinania było wejście na szczyt. Nierzadko, żeby na niego wejść trzeba dużo i długo trenować. W przeszłości wspinacze też o tym wiedzieli. Doskonale zdawali też sobie sprawę że dobrze jest widzieć postęp treningu, i skonfrontować swoje możliwości z trudnością drogi u jej podstawy. Między innymi dlatego zaczęto przypisywać skale trudności do dróg. Na początku skale te były regionalne, następnie starano je się ujednolicić w obrębie kraju. Tak powstało wiele skal trudności specyficznych dla danego państwa. Z czasem gdy komunikacja stała się łatwiejsza a wspinacze wyjeżdżali poza granice swojego kraju dla ułatwienia wprowadzono międzynarodowy system oznaczeń trudności dróg UIAA (Międzynarodowa Federacja Związków Alpinistycznych). Jednak nadal w francuskich, amerykańskich czy angielskich przewodnikach oznaczenia są w skalach miejscowych a na początku lub na końcu książki jest tabelka która porównuje skale krajową do skali UIAA, podobnie jest też w Polsce. Jeżeli chcesz zgłębić wiedzę o skalach kliknij tutaj.

Warto wiedzieć że nie ma żadnych ustaleń w sposobie ustalania trudności, drogę ocenia ten który pierwszy ją zrobił czyli jej autor. Dlatego np. droga oszacowana na V w naszej ocenia może mieć czasem niższą lub wyższą skalę trudności. W Polsce przez wiele lat skala kończyła się na VI+, ustalono że bardziej trudniejszych dróg nie da się zrobić, jednak w miarę postępu, lepszego sprzętu i przede wszystkim wzrostu umiejętności wspinaczy skala ta stawała się niewydolna. Dlatego zdecydowano wprowadzić rozwinięcie skali.

Istnieją też skale opisujące trudności w zakresie wspinaczki lodowej, boulderingu, w piaskowcach i innych.

 

 

Jeżeli spróbowałeś, spróbowałaś wspinaczki i chcesz się w tej dziedzinie bardziej rozwinąć, lub myślisz o wyjeździe w skały to moim zdaniem warto jest zainwestować w kurs wspinaczki skałkowej. Na kursie tym nauczysz się niezbędnych technik które są przydatne w wspinacze na drogach sportowych jak i na drogach na których idziemy z własną asekuracją. Największą wadą tego kursu jest cena, kosztuje około 700-800 złotych. Niektórzy moi koledzy którzy wspinają się, również w skałach, a nie zrobili sobie tego kursu twierdzą że jest to strata pieniędzy. Rzeczywiście za taką kwotę można kupić sobie sporo sprzętu który na pewno się przyda a wiedzę może nam przekazać np. starszy kolega lub można kupić znacznie tańszą książkę. Mimo to warto wydać te pieniądze. Instruktorzy którzy prowadzą kursy mają bardzo duże doświadczenie zarówno w wspinaczce jak również w tłumaczeniu innym technik wspinaczkowych. Przez 6 dni spędzasz wiele godzin z instruktorem który zwykle opowiada różne historie z swojego wspinaczkowego życia, sprawdza Ciebie, poprawia gdy robisz coś źle. Ważne jest też to iż po kursie dostajesz dyplom który upoważnia do zrobienia kursu Taternickiego, jeżeli więc marzą się Ci wysokie szczyty to inwestycja w kurs jest dobrą decyzją.

Jeżeli spróbowałeś, spróbowałaś wspinaczki i chcesz się w tej dziedzinie bardziej rozwinąć, lub myślisz o wyjeździe w skały to moim zdaniem warto jest zainwestować w kurs wspinaczki skałkowej. Na kursie tym nauczysz się niezbędnych technik które są przydatne w wspinacze na drogach sportowych jak i na drogach na których idziemy z własną asekuracją. Największą wadą tego kursu jest cena, kosztuje około 700-800 złotych. Niektórzy moi koledzy którzy wspinają się, również w skałach, a nie zrobili sobie tego kursu twierdzą że jest to strata pieniędzy. Rzeczywiście za taką kwotę można kupić sobie sporo sprzętu który na pewno się przyda a wiedzę może nam przekazać np. starszy kolega lub można kupić znacznie tańszą książkę. Mimo to warto wydać te pieniądze. Instruktorzy którzy prowadzą kursy mają bardzo duże doświadczenie zarówno w wspinaczce jak również w tłumaczeniu innym technik wspinaczkowych. Przez 6 dni spędzasz wiele godzin z instruktorem który zwykle opowiada różne historie z swojego wspinaczkowego życia, sprawdza Ciebie, poprawia gdy robisz coś źle. Ważne jest też to iż po kursie dostajesz dyplom który upoważnia do zrobienia kursu Taternickiego, jeżeli więc marzą się Ci wysokie szczyty to inwestycja w kurs jest dobrą decyzją.

Trochę o sprzęcie

 

Czytając ten rozdział dowiesz się jaki sprzęt posiadamy w sekcji i do czego on służy. Ale zanim pochłonie cię ta lektura drogi czytelniku musisz wiedzieć dlaczego sprzęt wspinaczkowy jest dosyć drogi. Między innymi dlatego że przechodzi on szereg testów i posiada wiele atestów np. UIAA, dzięki temu jest bezpieczny. Używaj więc sprzętu z atestami i nie kupuj sprzętu w metalowym. 

Liny Uprząż wspinaczkowa Przyrządy asekuracyjne Karabinki Buty wspinaczkowe Inne