Uniwersytet Medyczny w Białymstoku. Prof. Ludwik Roch Komczyński Rektor AMB 1962-1965, 1965-1969, 1969-1970.
  • Ostatnia zmiana 22.08.2017 przez Medyk Białostocki

    Prof. Ludwik Roch Komczyński Rektor AMB 1962-1965, 1965-1969, 1969-1970

    To pierwszy w historii uczelni rektor piastujący swój urząd przez trzy kadencje. To za jego rządów uruchomiono szpital kliniczny, czy rozpoczęto przygotowania do utworzenia drugiego wydziału na naszej uczelni.

    Ludwik Komczyński urodził się 16 sierpnia 1909 roku w Jaskółkach w ówczesnym powiecie odolanowskim (obecne woj. wielkopolskie, pow. ostrowski). Był synem Władysława Komczyńskiego - nauczyciela oraz Jadwigi z Gruszczyńskich.

    Studia na Wydziale Lekarskim Uniwersytetu Poznańskiego rozpoczął w 1929 roku. Dyplom lekarza otrzymał 11 grudnia 1936 roku. Uprawnienia do wykonywania praktyki lekarskiej uzyskał w 1938 roku. W czasie studiów pełnił funkcję prezesa organizacji studenckiej Bratnia Pomoc Studentów Uniwersytetu Poznańskiego. Udzielał się także w Kole Medyków Studentów UP. Był członkiem Korporacji Akademickiej „Surma” (1930-1936). W latach 1935-1938 pracował w Zakładzie Anatomii Patologicznej UP pod kierunkiem prof. L. Skubiszewskiego.

    Rektor po trzykroć

    Prof. Komczyński w przemówieniu inaugurującym rok akademicki 1965/1966: - W planach perspektywicznych uczelnia nasza uwzględnia konieczność stworzenia Wydziału Stomatologicznego (…). Potrzeba ta dyktowana jest niedoborem lekarzy dentystów na terenie naszego województwa oraz dużym napływem kandydatów na studia, którzy nie znajdują miejsca na Wydziale Lekarskim

    Senat Akademii Medycznej w Białymstoku w dniu 23 maja 1962 roku dokonał wyboru nowych władz uczelni. Rektorem AMB na kadencję 1962-1965 wybrany został wtedy prof. Komczyński.

    W maju 1965 roku senat uczelni dokonał reelekcji prof. L. Komczyńskiego na kadencję 1965-1968, zaś 26 sierpnia 1968 roku na mocy dekretu minister zdrowia i opieki społecznej przedłużył kadencję rektorską do 31 sierpnia 1969 roku. W związku z nowelizacją ustawy o szkolnictwie wyższym minister zdrowia powołał profesora do pełnienia funkcji rektora AMB na okres od 1 września 1969 roku do 31 sierpnia 1972 roku. Trzecią kadencję przerwała śmierć rektora prof. Komczyńskiego w dniu 30 września 1970 roku.

    Rozwój AMB

    Rozpoczynając swoją kadencję rektorską, prof. Komczyński w przemówieniu inaugurującym rok akademicki 1962/1963 nakreślił plany perspektywiczne rozwoju uczelni.

    Podkreślił, że: W najbliższych latach dalszego rozwoju uczelni planujemy budowę Zakładu Anatomii Patologicznej i Medycyny Sądowej, dwóch Klinik Pediatrycznych i jeszcze jednego Domu Akademickiego. Perspektywiczny plan inwestycyjny, ujmujący dalsze nasze potrzeby w zakresie budowy nowych klinik, budynków mieszkalnych i socjalnych, jak również całego zaplecza gospodarczego jest w tej chwili zagrożony nową koncepcją urbanistyczną, która uszczupla nasze tereny przewidziane na tę zabudowę. Wyrażam przeświadczenie, że władze terenowe nie pozwolą na zniszczenie tej pięknej całości, jaką już dzisiaj przedstawia nasza uczelnia i z największą życzliwością uwzględnią wszystkie jej potrzeby również w tym zakresie.

    W trakcie kadencji rektora Komczyńskiego powołano nowe jednostki naukowo-dydaktyczne i kliniczne AMB. W 1963 roku powstało Studium Języków Obcych AMB. Funkcjonująca przy I Katedrze i Klinice Położnictwa i Chorób Kobiecych - pracownia endokrynologiczna, w 1965 roku decyzją Senatu AMB została podniesiona do rangi Zakładu Endokrynologii. W lutym 1970 roku powołano do życia trzy Instytuty Naukowe: Chorób Wewnętrznych, Chorób Nerwowych i Narządów Zmysłów oraz Chirurgii.

    Rektor Komczyński był świadomy ograniczeń wynikających z funkcjonowania uczelni w modelu jednowydziałowym. W przemówieniu inaugurującym rok akademicki 1965/1966 powiedział: W planach perspektywicznych uczelnia nasza uwzględnia konieczność stworzenia Wydziału Stomatologicznego.

    Władze uczelni opracowały założenia organizacyjne etatowe i plan wyposażenia projektowanego wydziału. Potrzeba ta dyktowana jest niedoborem lekarzy dentystów na terenie naszego województwa oraz dużym napływem kandydatów na studia, którzy nie znajdują miejsca na Wydziale Lekarskim. Mogliby oni być kierowani na studia stomatologiczne. W 1967 roku, na Wydziale Lekarskim AMB utworzono Katedrę Stomatologii.

    Organizację jednostki powierzono dr hab. B. Horodyskiemu, przybyłemu z Akademii Medycznej w Krakowie. 24 stycznia 1969 roku utworzono Oddział Stomatologiczny w ramach Wydziału Lekarskiego AMB, a z początkiem II semestru roku akademickiego 1968/1969 rozpoczęto kształcenie studentów na kierunku stomatologicznym.

    W związku z utworzeniem oddziału, w dniu 1 kwietnia 1971 roku powołano Instytut Stomatologii AMB wraz z czterema nowo tworzonymi jednostkami naukowymi: Zakładem Stomatologii Zachowawczej, Zakładem Protetyki Stomatologicznej, Zakładem Ortodoncji i Kliniką Chirurgii Szczękowej.

    Gigant

    Wydarzeniem 1962 r. było otwarcie Państwowego Szpitala Klinicznego w Białymstoku. „Gigant” miał kubaturę wynoszącą 141 952 m3, posiadał 700 łóżek, 12 sal operacyjnych, 12 klatek, 9 wind oraz 1500 pomieszczeń, a łączna długość wszystkich korytarzy wynosiła 2,4 km.

    Niewątpliwym wydarzeniem 1962 roku było otwarcie największego w regionie - Państwowego Szpitala Klinicznego w Białymstoku. Pierwszym jego dyrektorem został dr A. Tołłoczko, który już od 1960 roku sprawował nadzór nad budową i organizacją placówki.

    PSK z uwagi na kubaturę wynoszącą 141 952 m3 - popularnie nazwany został przez mieszkańców regionu - „Gigantem”. Szpital posiadał 700 łóżek, 12 sal operacyjnych, 12 klatek, 9 wind oraz 1500 pomieszczeń, a łączna długość wszystkich korytarzy wynosiła 2,4 km. Ogólny koszt budowy szpitala wyniósł 130 mln zł. Infrastruktura lecznicza i diagnostyczna pozwalała na zapewnienie opieki najwyższej jakości. Kliniki wyposażane były w sprzęt krajowy i zagraniczny, pochodzący m.in. z ówczesnej Czechosłowacji, NRD i krajów zachodnich. Pierwszą jednostką kliniczną, która zorganizowała się w nowych pomieszczeniach szpitalnych była I Katedra i Klinika Chirurgiczna, pod kierunkiem prof. F. Oleńskiego.

    Obok lecznictwa zamkniętego otwarto liczne poradnie przyszpitalne. Szpital miał również zapewnione warunki do prowadzenia zajęć dydaktycznych. W 1963 roku w kompleksie szpitala oddano do użytku blok mieszkalny przy ul. Szpitalnej, przeznaczony dla około 160 pracowników PSK.

    W zapowiedziach rektora prof. Komczyńskiego: Państwowy Szpital Kliniczny to dopiero pierwszy etap rozwoju naszej uczelni. Konsekwentnie będziemy dążyć do stworzenia z akademii kompleksu naukowego - tak, aby wszystkie kliniki, zakłady naukowe i domy studenta mieściły się obok siebie. Jesteśmy jedyną akademią, gdzie studenci nie mają potrzeby biegania po całym mieście na wykłady i ćwiczenia.

    Naukowiec

    Zainteresowania naukowe prof. Komczyńskiego podążały w wielu kierunkach i dotyczyły odczynowości ustroju na tworzywa sztuczne, patologii układu krążenia ze szczególnym uwzględnieniem miażdżycy naczyń krwionośnych, wpływu niektórych antybiotyków i hormonów na gruźlicę doświadczalną, zaburzeń endokrynologicznych u płodów i noworodków.

    Należy podkreślić rozwijany przez prof. Komczyńskiego szczególnie ważny społecznie aspekt prac naukowo-badawczych, dotyczących problematyki nowotworowej z uwzględnieniem etiopatogenezy w badaniach doświadczalnych, jak i epidemiologiczno-środowiskowych wśród ludności dawnego woj. białostockiego. Wyniki tych badań, o istotnym znaczeniu poznawczym, znalazły uznanie w licznych ośrodkach naukowych w kraju oraz za granicą i są cały czas wykorzystywane w praktyce klinicznej. Profesor prowadząc doświadczenia na myszach poddanych działaniu dymu papierosowego w ilościach przyjmowanych przez ludzi palących i przez osoby niepalące, ale przebywające w otoczeniu palaczy, prześledził morfologiczne aspekty karcynogenezy w układzie oddechowym.

    Prof. Komczyński pozostawił dorobek naukowy złożony z ponad 80 prac naukowych (w tym 50 oryginalnych opracowań naukowo-badawczych) i 4 podręczników. Pod Jego kierunkiem wykonano ponad 250 prac badawczych, których wyniki opublikowano na łamach czasopism naukowych krajowych i zagranicznych. Profesor był promotorem 11 prac doktorskich, a czterech jego podopiecznych uzyskało stopień doktora habilitowanego. Był kierownikiem specjalizacji I stopnia z anatomii patologicznej 22 osób. Spośród nich 11 uzyskało II stopień specjalizacji.

    Studenci pod Jego kierunkiem uczestniczyli również w sekcjach anatomopatologicznych. Ćwiczenia z histopatologii - jak wspomina prof. H. Nowak, współpracownik Profesora - były prowadzone w Zakładzie Histopatologii, a zajęcia autopsyjne w źle ogrzewanej szopie szumnie zwanej prosektorium, jedynej w mieście, a mieszczącej się na terenie Szpitala Wojewódzkiego im. J. Śniadeckiego. Wraz z kilkuosobowym zespołem ludzi chętnych i ofiarnych, dzięki swym zamiłowaniom i zdolnościom organizacyjnym prowadził nauczanie anatomii patologicznej nie mając praktycznie do tego żadnych pomocy dydaktycznych. Pasja nauczycielska przekazywana w 3 generacjach pedagogów rodziny Komczyńskich znalazła swe uwiecznienie u dr Ludwika Komczyńskiego i umożliwiła realizację programu nauczania w tych prymitywnych warunkach.

    Historia pamięta

    Profesor zmarł 30 września 1970 roku i został pochowany na Cmentarzu Miejskim w Białymstoku.

    W uznaniu jego zasług jego imię nadano Szpitalowi Rejonowemu w Ciechanowcu (1985 r.), zaś AMB nadała Jego imię jednej z sal wykładowych w otwieranym Collegium Pathologicum, którego był inicjatorem powstania. W 2013 r, przy okazji modernizacji obiektu - z inicjatywy prof. L. Chyczewskiego, kierownika Katedry Biostruktury i Zakładu Patomorfologii Lekarskiej UMB - w holu głównym odsłonięto tablicę pamiątkową poświęconą profesorowi.

    Prof. Komczyński uhonorowany został licznymi odznaczeniami państwowymi, m.in. Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski (1970), Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski (1964), Złotym Krzyżem Zasługi (1954). Otrzymał również szereg innych nagród: „Za Wzorową Pracę w Służbie Zdrowia”, odznakę honorową PCK, złotą odznakę ZSP, Odznakę Członka Honorowego Kubańskiej Ligi Obrony Kraju, złotą odznakę AZS i inne.

     

    Opracował Wojciech Więcko

    Na podstawie książki „Rektorzy Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku 1950-2014”, pod redakcją: Lecha Chyczewskiego, Magdaleny Grassmann, Pawła Radziejewskiego i Marty Piszczatowskiej

    Książkę można kupić w Muzeum Historii Medycyny i Farmacji UMB

     

  • 70 LAT UMB            Logotyp Młody Medyk.