Rok akademicki 2025/2026

Ćwiczenie 1. (07.10.2025) Osteologia
Ćwiczenie 2. (14.10.2025) Połączenia kości
Ćwiczenie 3. (21.10.2025) Układ mięśniowy 
Ćwiczenie 4. (28.10.2025) Ośrodkowy układ nerwowy
Ćwiczenie 5. (04.11.2025) Układ nerwowy obwodowy, autonomiczny, narządy zmysłów
Ćwiczenie 6. (18.11.2025) Układ krążenia ,układ naczyniowy 
Ćwiczenie 7. (25.11.2025) Układ oddechowy , gruczoły dokrewne
Ćwiczenie 8. (02.12.2025) Układ pokarmowy, układ limfatyczny
Ćwiczenie 9. (09.12.2025) Układ moczowy, układ płciowy męski
Ćwiczenie 10. (16.12.2025) Układ płciowy żeński , okolica krocza, dno miednicy, łożysko, gruczoł piersiowy

Ćwiczenie 1. (07.10.2025) Osteologia
1. Kręgosłup – ogólna budowa kręgów i różnice pomiędzy poszczególnymi odcinkami kręgosłupa
2. Kości składające się na budowę klatki piersiowej – mostek, żebra i obojczyk
3. Kości kończyny górnej i dolnej – główne elementy budowy
a) szczegółowa budowa kości miednicznych
4. Kości mózgoczaszki i twarzoczaszki 

Ćwiczenie 2. (14.10.2025) Połączenia kości
1. Połączenia ścisłe (więzozrosty, chrząstkozrosty, kościozrosty)
2. Połączenia wolne (stałe i niestałe składniki stawu)
3. Połączenia kręgosłupa (ścisłe – uwzględnić budowę krążka międzykręgowego oraz wolne)
4. Krzywizny kręgosłupa (pojęcie lordozy, kyfozy i skoliozy)
5. Połączenia kręgosłupa z czaszką (wymienić nazwy stawów)
6. Połączenia między kośćmi czaszki (ścisłe – z uwzględnieniem ciemiączek i czasu zarastania, szwów czaszkowych ; wolne – nazwa stawu i przez co jest utworzony)
7. Klatka piersiowa – budowa (połączenia stawowe żeber z mostkiem i kręgosłupem – nazwy stawów)
8. Stawy kończyny górnej i jej obręczy (staw ramienny, łokciowy, promieniowo-nadgarstkowy – budowa i mechanika). Pozostałe tylko nazwy stawów.
9. Połączenia kończyny dolnej. Budowa i połączenie miednicy. Staw biodrowy, kolanowy, skokowo-goleniowy –budowa i mechanika (staw skokowy dolny – nazwy kości go budujące i ruchy w nim zachodzące)
10. Staw skokowo-goleniowy – Articulatio talocruralis

Ćwiczenie 3. (21.10.2025) Układ mięśniowy 
1. Mięśnie głowy
a) mimiczne – cechy charakterystyczne tych mięśni
b) żwaczowe – czynność (m. skroniowy i żwacz)
2. Mięśnie szyi
a) warstwy powierzchownej – czynność (m. mostkowo-obojczykowo-sutkowy)
b) warstwy środkowej – czynność
c) warstwy głębokiej – czynność
3. Mięśnie grzbietu
a) powierzchowne – czynność (m. czworoboczny i najszerszy grzbietu)
b) głębokie – czynność (m. prostownik grzbietu)
4. Mięśnie klatki piersiowej
a) powierzchowne – czynność (m. piersiowy większy i zębaty przedni)
b) głębokie – czynność (mięśnie międzyżebrowe)
c) przepona – budowa, otwory, czynność
5. Mięśnie kończyny górnej
a) mięśnie obręczy – czynność (m. naramienny)
b) mięśnie ramienia – czynność – (grupa przednia – m. dwugłowy ramienia, grupa tylna – m. trójgłowy ramienia)
c) mięśnie przedramienia – czynność – (grupa przednia – m. zginacz palców powierzchowny i głęboki, grupa tylna –m. prostownik palców, grupa boczna –. ramienno-    promieniowy)
d) mięśnie ręki – ogólnie czynność
6. Mięśnie brzucha – wymienić, czynność
7. Miejsca zmniejszonego oporu ścian brzucha
8. Mięśnie kończyny dolnej
a) mięśnie obręczy – czynność (m. biodrowo-lędźwiowy i pośladkowy wielki)
b) mięśnie uda – czynność – (grupa przednia – m. czworogłowy uda, grupa przyśrodkowa – m. przywodziciel wielki, grupa tylna – m. dwugłowy uda)
c) mięśnie podudzia – czynność – (grupa przednia, grupa boczna, grupa tylna warstwa powierzchowna – m. trójgłowy łydki i warstwa głęboka)
d) mięśnie stopy – ogólnie czynność

Ćwiczenie 4. (28.10.2025) Ośrodkowy układ nerwowy
1. Mózgowie –ogólna budowa i podział
2. Kresomózgowie
a) płaty i ośrodki w nich się znajdujące
b) bruzdy – środkowa, boczna, ciemieniowo-potyliczna (co oddzielają)
3. Międzymózgowie
a) podział – wzgórze i podwzgórze, ośrodki podkorowe międzymózgowia
b) czynność podwzgórza – ogólnie
4. Śródmózgowie
a) podział – konary mózgu, blaszka czworacza (wzgórki i ośrodki)
b) podział – most i móżdżek
c) podział móżdżku (półkule i robak) oraz czynność móżdżku
5. Rdzeniomózgowie
a) rdzeń przedłużony – powierzchnia grzbietowa i brzuszna (piramidy)
b) przez co jest utworzony oraz budowa wewnętrzna (jądra nerwów czaszkowych, ośrodek krążenia i oddychania,
drogi ruchowe i czuciowe)
c) budowa zewnętrzna, budowa wewnętrzna – istota biała i szara i jakie komórki w nim się znajdują i gdzie
d) boczna (części i w jakich płatach się znajdują), trzecia, czwarta (dno – dół równoległoboczny, strop – móżdżek)
e) w jakich częściach mózgowia leżą
6. Opony mózgowia i rdzenia kręgowego
a) wymienić (opona twarda –wypustki i co oddzielają), przestrzenie zawarte między nimi
b) krążenie płynu (dokładnie)
c) czynność płynu mózgowo-rdzeniowego oraz drogi odpływu
7. Unaczynienie mózgowia
a) koło tętnicze mózgu, tętnica mózgu przednia, środkowa i tylna – co unaczyniają ogólnie

Ćwiczenie 5. (29.10.2025) Układ nerwowy obwodowy, autonomiczny ,narządy zmysłów
1. Nerwy czaszkowe – I – XII (nazwy i zakres unerwienia – ogólnie)
2. Sploty nerwowe
a) splot szyjny – z czego powstaje, gdzie leży, jego gałęzie długie (nerw przeponowy – zakres unerwienia)
b) splot ramienny – z czego powstaje, gdzie leży, nerwy długie odchodzące od części podobojczykowej – ogólnie ich zakres unerwienia
c) nerwy międzyżebrowe – z czego powstają i zakres ich unerwienia
d) splot lędźwiowy – z czego powstaje, gdzie leży, nerwy długie (nerw udowy i zasłonowy – ogólnie zakres unerwienia)
e) splot krzyżowy – z czego powstaje, gdzie leży, nerwy długie (nerw kulszowy jego podział – nerw piszczelowy i strzałkowy wspólny – jego podział na nerw      strzałkowy powierzchowny i głęboki), ogólnie zakres unerwienia tych nerwów
3. Układ nerwowy autonomiczny
a) podział
b) ośrodki układu współczulnego – budowa pnia współczulnego
c) ośrodki układu przywspółczulnego
 d) czynność
4. Narząd wzroku
a) budowa ścian gałki ocznej
b) zawartość gałki ocznej (wymienić)
c) narządy dodatkowe oka (wymienić)
d) proces widzenia
5. Narząd przedsionkowo-ślimakowy
a) ucho zewnętrzne – wymienić jego elementy składowe
b) ucho środkowe – wymienić jego elementy składowe
c) ucho wewnętrzne – wymienić jego elementy składowe
d) lokalizacja ośrodka słuchu i równowagi
e) proces słyszenia 

Ćwiczenie 6. (18.11.2025) Układ krążenia i układ naczyniowy
1. Położenie i budowa serca (przedsionki, komory, przegroda serca)
2. Zastawki serca (żylne i tętnicze) – czynność i budowa
3. Budowa ścian serca – nasierdzie, śródsierdzie (elementy), wsierdzie
4. Osierdzie – włókniste, surowicze, jama osierdzia

1. Krążenie małe – gdzie i czym się rozpoczyna, gdzie i czym się kończy
2. Krążenie duże – gdzie i czym się rozpoczyna, gdzie i czym się kończy
3. Krążenie płodowe
4. Aorta – podział, położenie, gałęzie
5. Naczynia tętnicze kończyny górnej – tętnica pachowa, ramienna, łokciowa i promieniowa (ogólnie ich zakres unaczynienia)
6. Naczynia tętnicze głowy i szyi – tętnica szyjna zewnętrzna i wewnętrzna (ogólnie zakres ich unaczynienia)
7. Naczynia tętnicze klatki piersiowej – ogólnie zakres ich unaczynienia
8. Naczynia tętnicze jamy brzusznej –ścienne i trzewne (podział i zakres unaczynienia) oraz tętnica biodrowa wewnętrzna – zakres jej unaczynienia
9. Naczynia tętnicze kończyny dolnej – tętnica biodrowa zewnętrzna, udowa, podkolanowa, piszczelowa przednia i tylna – zakres ich unaczynienia
10. Żyła główna górna i dolna – gdzie i z czego powstają, skąd zbierają krew i dokąd uchodzą
11. Żyły głębokie i powierzchowne (główne) kończyny górnej i dolnej – z czego powstają i dokąd uchodzą

Ćwiczenie 7. (25.11.2025) Układ oddechowy
1. Jama nosowa – podział, ogólna budowa
2. Zatoki przynosowe – wymienić i podać gdzie uchodzą
3. Gardło – podział, pierścień limfatyczny gardła
4. Krtań
a) położenie
b) chrząstki krtani i ich połączenia
c) podział jamy krtani
d) elementy tworzące głośnię i szparę głośni
5. Tchawica – części, budowa, położenie
6. Oskrzele główne – budowa, położenie
7. Płuca – budowa ogólna płuc (płaty, szczeliny) i korzeń płuca
8. Podział drzewa oskrzelowego
9. Opłucna, jama opłucnej i jej zachyłki

1. Gruczoły dokrewne
2. Przysadka mózgowa – budowa, położenie, czynność (płata tylnego i przedniego)
3. Szyszynka – położenie i czynność
4. Gruczoł tarczowy – położenie, budowa i czynność
5. Gruczoły przytarczyczne – położenie, czynność
6. Grasica – budowa, położenie, czynność
7. rzustka – budowa, położenie i czynność dokrewna
8. Nadnercza – położenie, budowa i czynność (kora nadnerczy i rdzeń nadnerczy)
9. Jajniki – położenie, budowa (kora, rdzeń) i czynność dokrewna
10. Jądra – położenie, budowa wewnętrzna, czynność dokrewna

Ćwiczenie 8. (02.12.2025) Układ pokarmowy i układ limfatyczny 
1. Jama ustna – podział, ograniczenie
2. Język – budowa, brodawki, mięśnie wewnętrzne i zewnętrzne (bez nazw) – czynność tych mięśni
3. Zęby
a) ogólna budowa
b) rodzaje zębów
4. Gruczoły jamy ustnej (ślinianki) – położenie, czynność, dokąd uchodzą
5. Gardło
a) położenie
b) podział (elementy znajdujące się w poszczególnych częściach)
c) mięśnie gardła (zwieracze i dźwigacze – bez nazw) – czynność tych mięśni
6. Pierścień gardłowy limfatyczny
a) wymienić migdałki
b) podać gdzie leżą
c) czynność
7. Przełyk – położenie, czynność, zwężenia
8. Żołądek – położenie, budowa, czynność

1. Jelito cienkie – części, położenie, czynność
2. Dwunastnica – podział, co uchodzi i gdzie do dwunastnicy
3. Jelito grube – części, położenie, czynność, cechy charakterystyczne okrężnicy
4. Otrzewna i jama otrzewnej
5. Stosunek narządów do otrzewnej
 
1. Wątroba – położenie, budowa, czynność
2. Unaczynienie wątroby – odżywcze i czynnościowe (żyła wrotna)
3. Żyła wrotna – z czego powstaje, skąd zbiera krew i dokąd uchodzi
4. Pęcherzyk żółciowy – budowa, położenie, czynność
5. Droga żółci
6. Trzustka – położenie, budowa, czynność
7. Śledziona – położenie, budowa, czynność
8. Układ limfatyczny – ogólna budowa i funkcja

Ćwiczenie 9. (09.12.2025) Układ moczowy i płciowy męski 
1. Nerki – położenie, budowa zewnętrzna i wewnętrzna, czynność
2. Moczowód – części, przewężenia
3. Pęcherz moczowy – położenie, budowa (trójkąt pęcherzowy), czynność
4. Cewka moczowa żeńska – części
5. Cewka moczowa męska – części, krzywizny, zwężenia i rozszerzenia
6. Droga moczu

1. Jądro – położenie, budowa, czynność
2. Najądrze – położenie, czynność
3. Nasieniowód – części
4. Pęcherzyki nasienne – położenie, czynność
5. Gruczoł krokowy – budowa, położenie czynność
6. Droga plemnika

Ćwiczenie 10. (16.12.2025) Układ płciowy żeński , okolica krocza, dno miednicy, łożysko, gruczoł piersiowy
1. Jajniki – położenie, budowa, czynność
2. Jajowód – budowa
3. Macica – położenie budowa
4. Pochwa – budowa, położenie
5. Okolica krocza
6. Dno miednicy
7. Łożysko
8.Gruczoł piersiowy