KARTA PRZEDMIOTU / SYLABUS

Wydział Nauk o Zdrowiu

Kierunek

FIZJOTERAPIA

Profil kształcenia

X  ogólnoakademicki    □  praktyczny   □ inny jaki……………………………………….

Nazwa jednostki realizującej moduł/przedmiot:

Zakład Anatomii Prawidłowej Człowieka UMB

Kontakt (tel./email):

(85) 748-56-61   anatomia@umb.edu.pl

Osoba odpowiedzialna za przedmiot:

prof. dr hab. Janusz Dzięcioł, lek. Stefania Oniszczuk, lek. Danuta Sulima

Osoba(y) prowadząca(e)

prof. dr hab. Janusz Dzięcioł, lek. Stefania Oniszczuk, lek. Danuta Sulima, lek. Katarzyna Kitlas, dr n. med. Andrzej Namiot, dr n. med. Beata Klim, mgr Szymon Kopko

Przedmioty wprowadzające wraz z wymaganiami wstępnymi

Poziom studiów:

jednolite studia magisterskie

Rodzaj studiów:

stacjonarne, niestacjonarne

Rok studiów

I  X     II   □   III  □            

Semestr studiów:

1  X   2  X   3 □   4 □   5 □   6 □

Nazwa modułu/przedmiotu:

Anatomia Prawidłowa Człowieka

ECTS -7,5

Kod modułu

M1A

Typ modułu/ przedmiotu:

Obowiązkowy X    fakultatywny □

Rodzaj modułu/ przedmiotu:

Kształcenia ogólnego  X     podstawowy    □        kierunkowy/profilowy        □ inny…………………………………□

Język wykładowy:

polski   x     obcy   □

Miejsce realizacji :

ZAJĘĆ PRAKTYCZNYCH

Zakład Anatomii Prawidłowej Człowieka

FORMA KSZTAŁCENIA

Liczba godzin

Wykład

30

Seminarium

Ćwiczenia

90

Samokształcenie

52

Laboratorium

E-learning

Zajęcia praktyczne

Praktyki zawodowe

Inne ……………………

RAZEM

172

Opis przedmiotu:

Założenia i cel przedmiotu:

Celem przedmiotu jest zapoznanie studentów z budową narządów i układów organizmu ludzkiego ze szczególnym uwzględnieniem budowy i biomechaniki narządu ruchu oraz zrozumienie funkcji i roli tego narządu w prawidłowym funkcjonowaniu człowieka.

Zastosowanie poznanej wiedzy z zakresu budowy i czynności organizmu człowieka w praktycznej działalności

fizjoterapeuty.

Metody dydaktyczne

- słowna – wykład ,opis, dyskusja

- podająca – wykład, praca z książką, atlasem

- oglądowa – z wykorzystaniem preparatów pochodzących ze zwłok ludzkich

Narzędzia dydaktyczne

pracownia umiejętności praktycznych – preparaty pochodzące ze zwłok ludzkich, program komputerowy A.D.A.M. rzutnik multimedialny, plansze, fantomy, rodzaje obrazowania przyżyciowego (CT, RTG , MRI)

MACIERZ EFEKTÓW KSZTAŁCENIA DLA MODUŁU /PRZEDMIOTU W ODNIESIENIU DO KIERUNKOWYCH EFEKTÓW KSZTAŁCENIA,

METOD WERYFIKACJI ZAMIERZONYCH EFEKTÓW KSZTAŁCENIA ORAZ FORMY REALIZACJI ZAJĘĆ.

Symbol i numer przedmiotowego efektu kształcenia

Student, który zaliczy moduł (przedmiot) wie/umie/potrafi:

Odniesienie do kierunkowych efektów kształcenia

Metody weryfikacji osiągnięcia zamierzonych efektów kształcenia:

Forma zajęć dydaktycznych* wpisz symbol

Formujące

***

Podsumowujące**

WIEDZA

K_W01

Posiada pogłębioną wiedzę niezbędną do opisu:

- budowy anatomicznej człowieka i funkcjonowania poszczególnych jego układów, ze szczególnym uwzględnieniem układu mięśniowo-szkieletowego

- genetycznych podstaw zaburzeń rozwoju i funkcjonowania narządów i układów

- procesów zachodzących w okresie od dzieciństwa poprzez dojrzałość do starości

- podstawowych właściwości fizycznych komórek i tkanek oraz mechanizmów działania czynników fizycznych na organizm człowieka

P7SM_WG01
P7SM_WG02

Zaliczenie praktyczne i teoretyczne ćwiczeń.

Kolokwium, egzamin

W, Ćw.

K_W03

Prezentuje rozszerzoną wiedzę w zakresie budowy i funkcji organizmu człowieka, ze szczególnym uwzględnieniem układu mięśniowo-szkieletowego oraz znajomości mechanizmów jego sterowania podczas aktywności fizycznej

P7SM_WG01
P7SM_WG02

Zaliczenie praktyczne i teoretyczne ćwiczeń

Kolokwium, egzamin

W, Ćw.

UMIEJĘTNOŚCI

K_U01

Potrafi przeprowadzić proces nauczania ruchów, używając fachowego nazewnictwa, z uwzględnieniem aspektów rozwojowych i metodyki nauczania ruchu u pacjentów w różnym wieku z różnymi rodzajami dysfunkcji.

P7SM_UW07

Obserwacja pracy na ćwiczeniach. Zaliczenie praktyczne i teoretyczne ćwiczeń.

Kolokwium, egzamin

W, Ćw.

K_U20

Stosuje wiedzę teoretyczną w praktyce fizjoterapeutycznej w bezpośredniej pracy z pacjentem; jest praktycznie przygotowany do pełnienia roli zawodowej.

P7SM_UW03

Obserwacja pracy na ćwiczeniach. Zaliczenie praktyczne i teoretyczne ćwiczeń.

Kolokwium, egzamin

W, Ćw.

K_U23

Posiada umiejętności przygotowania wystąpień ustnych oraz prac pisemnych z zakresu fizjoterapii i dziedzin pokrewnych.

P7SM_UK02

P7SM_UW04

Obserwacja pracy na ćwiczeniach. Zaliczenie praktyczne i teoretyczne ćwiczeń.

Kolokwium, egzamin

W, Ćw.

KOMPETENCJE SPOŁECZNE / POSTAWY

K_K01

Jest świadomy konieczności posiadania wiedzy z wielu dyscyplin naukowych, pluralizmu teoretyczno-metodologicznego w nauce, wartości krytycznej oceny doniesień naukowych.

P7SM_KK01

Obecność na wykładach i ćwiczeniach. Zaliczenie każdego ćwiczenia.

Egzaminy z innych przedmiotów.

K_K02

Potrafi dokonać samooceny poziomu swojej wiedzy i umiejętności zawodowych, zdaje sobie sprawę z konieczności uzupełniania ich przez cale życie i inspirowania procesu uczenia się innych osób; nie podejmuje działań, które przekraczają jego możliwości i kompetencje, w przypadku trudności z samodzielnym rozwiązaniem problemu zasięga opinii ekspertów.

P7SM_KK01

Obecność na wykładach i ćwiczeniach. Zaliczenie każdego ćwiczenia.

Egzaminy z innych przedmiotów.

NAKŁAD PRACY STUDENTA (BILANS PUNKTÓW ECTS)

Forma nakładu pracy studenta

(udział w zajęciach, aktywność, przygotowanie sprawdzenie, itp.)

Obciążenie studenta (h)

Godziny kontaktowe z nauczycielem akademickim (wg planu studiów)

Udział w wykładach (wg planu studiów)

30

Udział w ćwiczeniach(wg planu studiów)

90

Udział w seminariach (wg planu studiów)

Udział w konsultacjach związanych z zajęciami

Obciążenie studenta na zajęciach wymagających bezpośredniego udziału nauczycieli akademickich (zajęcia praktyczne) (wg planu studiów)

Samodzielna praca studenta (przykładowa forma pracy studenta)

Samodzielne przygotowanie do ćwiczeń

52

Samodzielne przygotowanie do seminariów

Wykonanie projektu, dokumentacji, opisu przypadku, samokształcenia itd……………………………….

Przygotowanie do kolokwiów

Obciążenie studenta związane z praktykami zawodowymi (wg planu studiów)

Przygotowanie do egzaminu/ zaliczenia  i udział w egzaminie

Sumaryczne obciążenie pracy studenta                                                                                                     Godziny ogółem:

172

Punkty ECTS za moduł/przedmiotu

7,5

TREŚĆ PROGRAMOWE POSZCZEGÓLNYCH ZAJĘĆ:

Liczba godzin

WYKŁADY

Wprowadzenie podstawowych pojęć z zakresu anatomii: komórka, tkanka, układ, narząd. Budowa ciała ludzkiego oraz jego układy. Okolice i linie ciała ludzkiego. Określenie orientacyjne w przestrzeni – płaszczyzny i osie ciała.

30

Układ kostno-stawowo-mięśniowy. Ogólne wiadomości o budowie aparatu ruchu i jego podział. Ogólna budowa kości i ich rola biologiczna. Rozwój i wzrost kości. Kształt kości. Podział kośćca. Rodzaje połączeń kości - połączenia stałe i wolne. Budowa stawu – stałe i niestałe elementy stawu. Kryteria podziału stawów. Mechanika stawów. Ogólne wiadomości o rodzajach i budowie mięśni. Narządy dodatkowe mięśni.

Ogólne wiadomości o czynnościach mięśni (czynniki warunkujące skurcze mięśni, kierunek działania mięśni - synergistyczne i antagonistyczne działanie mięśni). Charakterystyka mięśni poprzecznie prążkowanych i gładkich: (wpływ na bierny aparat ruchu, na czynności oddechowe i na procesy wydalnicze). Położenie, przyczepy i czynność mięśni szkieletowych.
 

Układ nerwowy - wprowadzenie do neuroanatomii.
Funkcja układu nerwowego; pojęcie neuronu, zwoju, splotu, drogi nerwowej. Podział układu nerwowego - ośrodkowy i obwodowy. Anatomia OUN Opis poszczególnych części mózgowia z uwzględnieniem podziału czynnościowego. Autonomiczny układ nerwowy –ogólna budowa i funkcja. Budowa narządu wzroku i słuchu. Nerwy czaszkowe. Obwodowy układ nerwowy; sploty nerwowe – przebieg, zakres unerwienia i porażenia nerwów tych splotów.

Układ krążeniowo-oddechowy - Budowa ogólna i znaczenie układu krążenia. Anatomia klatki piersiowej - budowa, okolice i linie klatki piersiowej. Położenie gruczołu sutkowego i odpływ chłonki. Ogólne wiadomości o układzie chłonnym - budowa i znaczenie. Budowa naczyń tętniczych i żylnych. Krążenie duże. Krążenie małe - budowa i związek z układem oddechowym. Krew (elementy upostaciowane krwi, osocze). Krążenie płodowe. Podział i znaczenie układu oddechowego. Oddychanie płucne i tkankowe. Mechanizm oddychania.

Układ pokarmowy - ściany jamy brzusznej. Miejsca zmniejszonej oporności ścian. Ogólna budowa i funkcja układu pokarmowego. Otrzewna. Stosunek narządów do otrzewnej. Jama otrzewnej. Gruczoły przewodu pokarmowego - czynność. Część nadokrężnicza i podokrężnicza jamy brzusznej

Układ moczowo-płciowy - Budowa miednicy mniejszej. Czynność układu moczowedo. Budowa nefronu. Czynności układu płciowego. Topografia narządów miednicy mniejszej.

Układ endokrynny - Rodzaje gruczołów i ich rola w organizmie. Budowa i położenie i czynność gruczołów wewnątrzwydzielniczych. Rodzaje hormonów i ich sposób działania.

ĆWICZENIA

Materiał podzielony jest na cztery cykle tematyczne, każdy z nich kończy się kolokwium z zaliczeniem praktycznym i teoretycznym:

- kończyna górna

- głowa, szyja i tułów

- kończyna dolna

- narządy wewnętrzne

Ćw. 1  Układ kostny jako całość. Budowa ogólna i podział kości. Wzrastanie kości na grubość i długość. Kości kręgosłupa i klatki piersiowej. Budowa szczegółowa kręgów szyjnych, piersiowych, lędźwiowych, kości krzyżowej, guzicznej, żeber, mostka. Połączenia kości: ścisłe i ruchome. Podział stawów na typy, określanie osi i ruchów we wszystkich typach stawów. Elementy stałe i niestałe stawów. Połączenia w obrębie kręgosłupa i klatki piersiowej. Krzywizny kręgosłupa i czas ich powstania. Ruchy w stawach kręgosłupa i klatki.

Ćw. 2  Obręcz barkowa i kości części wolnej kończyny górnej. Budowa szczegółowa kości: obojczyk, łopatka, kość ramienna, kość łokciowa, kość promieniowa i kości ręki. Omówienie kości z uwzględnieniem powierzchni stawowych oraz miejsc przyczepów mięśni. Połączenia kości kończyny górnej, omówienie stawów z uwzględnieniem ruchów i elementów niestałych.

Ćw. 3 Ogólna budowa, podział i czynność mięśni. Mięśnie powierzchowne klatki piersiowej. Przyczepy, położenie i czynność poszczególnych mięśni. Mięśnie powierzchowne grzbietu: kolcowo-ramienne, kolcowo-żebrowe. Przyczepy, położenie i czynność poszczególnych mięśni.

Ćw. 4  Mięśnie kończyny górnej: obręczy barkowej, ramienia. Przyczepy i czynność poszczególnych mięśni. Ograniczenia i zawartość jamy pachowej.

Ćw. 5  Mięśnie przedramienia i mięśnie ręki. Troczki mięśni przedramienia i pochewki ścięgien. Przyczepy, położenie i czynność poszczególnych mięśni. Ograniczenia i zawartość dołu łokciowego i kanału nadgarstka.

Ćw. 6  Nerwy rdzeniowe. Splot ramienny: topografia, pnie, pęczki, nerwy krótkie i długie splotu. Przebieg i zakres unerwienia poszczególnych nerwów.

Ćw. 7 Tętnice kończyny górnej; łuk aorty , naczynia odchodzące od łuku. Żyły powierzchowne i głębokie kończyny górnej; żyła główna górna; kąty żylne. Naczynia chłonne kończyny, pnie, przewody limfatyczne, węzły chłonne.

Ćw. 8 Topografia i biomechanika kończyny górnej.

Ćw. 9  Czaszka. Kości mózgoczaszki: kość czołowa, potyliczna, klinowa, skroniowa, ciemieniowa i sitowa. Kości tworzące sklepienie, podstawę czaszki, dół przedni, środkowy i tylny. Otwory i szczeliny przez które przechodzą nerwy czaszkowe. Kości twarzoczaszki: szczęka, żuchwa, kość jarzmowa, nosowa, podniebienna, łzowa, małżowina nosowa dolna, lemiesz. Jamy i doły twarzoczaszki: oczodół, jama nosowa z zatokami przynosowymi, jama ustna, dół skroniowy, dół podskroniowy, dół zażuchwowy. Połączenia w obrębie czaszki, szwy, ciemiączka i staw skroniowo-żuchwowy – budowa i mechanika

Ćw. 10 Mięśnie głowy: mimiczne i mięśnie żucia. Przyczepy, położenie, czynność i unerwienie poszczególnych mięśni. Naczynia tętnicze i żylne głowy i szyi. Naczynia chłonne, węzły chłonne, pnie i przewody chłonne głowy i szyi. Kości kręgosłupa i klatki piersiowej; połączenia. Połączenia kręgosłupa z czaszką: staw górny i dolny głowy.

Ćw. 11 Mięśnie szyi. Przyczepy, położenie i czynność poszczególnych mięśni. Trójkąty szyi: ograniczenia i ich zawartość. Szczeliny mięśni pochyłych i ich zawartość. Splot szyjny: położenie, zakres unerwienia. Nerwy międzyżebrowe. Mięśnie głębokie klatki piersiowej. Przepona.

Ćw. 12 Mięśnie głębokie grzbietu. Mięśnie brzucha i dna miednicy. Przyczepy, położenie, czynność unerwienie poszczególnych mięśni. Naczynia tętnicze, żylne i chłonne ścian klatki piersiowej.

Ćw. 13 Biomechanika stawów głowy szyi i tułowia

Ćw. 14  Obręcz biodrowa i kości części wolnej kończyny dolnej. Budowa szczegółowa kości: kość miedniczna, kość udowa, rzepka, piszczel, strzałka, kości stopy. Omówienie kości z uwzględnieniem powierzchni stawowych oraz miejsc przyczepów mięśni. Miednica jako całość, połączenia w obrębie miednicy, płaszczyzny miednicy. Stawy kończyny dolnej, typy, ruchy, elementy niestałe.

Ćw. 15 Mięśnie obręczy kończyny dolnej / przyczepy, położenie i czynność/. Mięśnie uda /grupa przednie, tylna i przyśrodkowa/. Trójkąt udowy, dół podkolanowy- ograniczenia i zawartość.

Ćw. 16 Mięśnie goleni /grupa przednia, tylna i boczna/, mięśnie stopy /grzbietu i podeszwy/. Troczki mięśni goleni i pochewki ścięgien. Przyczepy, położenie i czynność poszczególnych mięśni kanał kostki przyśrodkowej i bocznej- ograniczenia i zawartość.

Ćw. 17 Splot lędźwiowy i krzyżowy - z czego powstaje , gdzie leży, nerwy długie splotu, ich przebieg, zakres unerwienia i porażenie. Naczynia tętnicze, żylne i chłonne kończyny dolnej.

Ćw. 18 Topografia i biomechanika kończyny dolnej.

Ćw. 19 Układ nerwowy – ogólny podział. Kresomózgowie, międzymózgowie , śródmózgowie , tyłomózgowie i rdzeń przedłużony– funkcja, budowa zewnętrzna i wewnętrzna.

Ćw. 20  Opony mózgowia i rdzenia kręgowego. Krążenie płynu mózgowo – rdzeniowego. Przysadka mózgowa. Szyszynka.

Ćw. 21 Rdzeń kręgowy: budowa zewnętrzna i wewnętrzna. Drogi czuciowe: czucia powierzchownego i głębokiego, drogi ruchowe: piramidowe i poza piramidowe. Nerwy czaszkowe. Układ autonomiczny. Unaczynienie mózgowia i rdzenia kręgowego.

Ćw. 22 Narządy zmysłów: narząd wzroku i droga wzrokowa, narząd słuchu i droga słuchowa.

Ćw. 23 Układ krwionośny. Serce – budowa, topografia, funkcja. Krążenie duże i małe, naczynia tętnicze i żylne. Układ chłonny. Śledziona, grasica.

Ćw. 24 Układ chłonny. Śledziona, grasica, węzły chłonne.

Ćw. 25 Układ oddechowy. Tarczyca i przytarczyce.

Ćw. 26  Układ pokarmowy. Gruczoły układu pokarmowego – ślinianki, wątroba i trzustka.

Ćw. 27 Układ moczowy.

Ćw. 28 Układ płciowy męski i żeński.

Ćw. 29 Gruczoły dokrewne, hormony.

Ćw. 30 Topografia narządów klatki piersiowej, jamy brzusznej i miednicy.

90

LITERATURA 

PODSTAWOWA

1. Anatomia tom I i II  - Zofia Ignasiak – Urban & Partner, Wrocław 2007

2. Anatomia  człowieka – E. Suder, S. Brużewicz – Górnicki Wydawnictwo Medyczne, Wrocław 2004

3. Anatomia Człowieka – Narkiewicz O., Moryś J. – Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2010

4. Anatomia Człowieka (podręcznik dla studentów) –  Woźniak W. – Urban & Partner, Wrocław 2001

5. Anatomia Czynnościowa – Maciejewski R., Torres K. – Wydawnictwo Czelej Sp. z o.o., Lublin 2007

Atlasy

1. Atlas Anatomii Człowieka tom I i II – Sobotta – Urban & Partner. Wrocław 2006

2. Atlas Anatomii Człowieka  tom I-III – Prometeusz – MedFarm Polska. Wrocław 2009 

3. Atlas Anatomii Człowieka tom I i II– Kopf-Maier P., - PZWL, Warszawa 2002

UZUPEŁNIAJĄCA

1. Anatomia – podręcznik dla studentów – Gray -Urban & Partner, Wrocław 2010-07-29

2. Anatomia Człowieka – Sokołowska-Pituchowa J. – PZWL, Warszawa 2006

3. Anatomia Człowieka – Bochenek A., Reicher M. tom I-V – PZWL, Warszawa 2006

4. Fotograficzny Atlas Anatomii Człowieka – Mc Minn – Urban & Partner, Wrocław 2006

KRYTERIA OCENY OSIĄGNIĘTYCH EFEKTÓW KSZTAŁCENIA

EFEKTY KSZTAŁCENIA

NA OCENĘ 3

NA OCENĘ 3.5

NA OCENĘ 4

NA OCENĘ 4.5

NA OCENĘ 5

K_W01

K_W03

K_U01

K_U20

K_U23

Zdobycie podstawowej wiedzy anatomicznej oraz poznanie i zrozumienie zasad budowy, topografii i funkcjonowania narządów. Posiada szczegółową wiedzę z zakresu budowy i funkcjonowania aparatu ruchu człowieka i układu nerwowego

Student osiągnął dany efekt w stopniu minimalnym, wystarczającym do zaliczenia.

60%

Student osiągnął dany efekt w stopniu minimalnym, wystarczającym do zaliczenia i rokującym na dalszy rozwój

70%

Student osiągnął dany efekt w stopniu świadczącym o pełnym zrozumieniu treści kształcenia

80%

Student osiągnął dany efekt w stopniu świadczącym o pełnym zrozumieniu treści kształcenia i ich internalizacji.

90%

Student osiągnął dany efekt w stopniu zakładanym przez prowadzącego za optymalny dla danego kierunku kształcenia.

100%

Umiejętność rozpoznawania zasadniczych struktur anatomicznych na materiale prosektoryjnym, w atlasach i na osobnikach żywych.

Znajomość niektórych mian angielskich, łacińskich, przede wszystkim części ciała i narządów ze względu na przydatność ich w dalszej nauce i pracy zawodowej

Umiejętność rozpoznawania struktur anatomicznych na obrazach uzyskanych przy pomocy różnych rodzajów obrazowania przyżyciowego (RTG, CT, MRI) .

Umiejętność powiązania struktur anatomicznych z ich znaczeniem klinicznym w warunkach zdrowia i choroby.

Zdolność wykorzystania nabytej wiedzy do celów diagnostycznych i terapeutycznych w różnych dyscyplinach fizjoterapii.

WARUNKI UZYSKANIA ZALICZENIA PRZEDMIOTU:

OSIĄGNIĘCIE  ZAŁOŻONYCH  EFEKTÓW  KSZTAŁCENIA 

X  pozytywny wynik końcowego egzaminu

X  egzamin teoretyczny pisemny

□   egzamin teoretyczny ustny
X   egzamin praktyczny

□   zaliczenie

Data opracowania programu: 21.09.2021r.

Program opracował: lek. Stefania Oniszczuk
                                   lek. Danuta Sulima