Osoba odpowiedzialna za dydaktykę w Zakładzie Patomorfologii Ogólnej UMB: Prof. dr hab. Katarzyna Guzińska-Ustymowicz (katarzyna.guzinska-ustymowicz@umb.edu.pl)
PATOLOGIA JAMY USTNEJ
dla studentów III Roku Kierunku lekarsko dentystycznego UM w Białymstoku
rok akademicki 2022/2023
Wykłady z patologii jamy ustnej będą odbywały się: we czwartki w dniach od 23.02.2023 do 18.05.2023 w godz. 1230 – 1400 w Auli Collegium Pathologicum, ul. Waszyngtona 13.
Ćwiczenia
A) Ćwiczenia mikroskopowo-seminaryjne będą odbywały się w Zakładzie Patomorfologii Ogólnej UMB w dniach 23. 02. 2023 r. – 18. 05. 2023 r. w godz. 1405 – 1515 (czwartki).
B) Ćwiczenia laboratoryjne będą prowadzone w Zakładzie Patomorfologii Ogólnej UMB w dn. 23. 02. 2023 – 15.06. 2023 r. w godz. 1405 – 1515 (czwartki).
Na ćwiczeniach obowiązują wiadomości zawarte w podręcznikach pod redakcją:
W. Domagała: Choroby głowy i szyi. W: Patologia znaczy słowo o chorobie. Patologia narządowa (red. W. Domagała). PAU, Kraków. 2016, T II, str. 722-782.
S. Kruś: Patomorfologia dla Stomatologów. M.T. Press International, Wydawnictwo Medyczne, Warszawa 1997, str. 103-257 (tematy wybrane);
Z. Jańczuk, J. Banach: Choroby błony śluzowej jamy ustnej i przyzębia. PZWL, Warszawa 1995;
L. Kryst: Chirurgia szczękowo – twarzowa. PZWL, Warszawa 1999 (tematy wybrane);
T. Kaczmarzyk i wsp. Nowotwory zębopochodne i guzy nowotworopodobne kości szczękowych. Wyd. Kwintesencja, Warszawa 2009 (tematy wybrane).
M. Kleinrok: Zmiany zwyrodnieniowo-wytwórcze stawu skroniowo-żuchwowego. W: Zaburzenia czynnościowe układu ruchowego narządu żucia. Biblioteka Stomatologa Praktyka, 1992, str. 123-125 (tematy wybrane).
Proponujemy również skorzystać z innych podręczników/i lub atlasów, np.:
Mitchell R.N, Cotran R.S: Uszkodzenie komórki, procesy adaptacyjne i śmierć komórki. W: Robbins Patologia, Wyd. Med. Urban & Partner, Wrocław 2005, str 3 – 34.
S. Kruś, E. Skrzypek-Fakhourty: Patomorfologia jamy ustnej, gardła i ślinianek. W: Patomorfologia kliniczna, PZWL, Warszawa 1996, str. 371-406;
A. Stevens, J. Lowe: Patologia jamy ustnej, uszu, nosa i krtani. Jama ustna i część ustna gardła. Powszechnie spotykane choroby zębów. W: Patologia. Przekład wydania drugiego. Wyd. CZELEJ, Lublin 2004, 223-233;
Zajęcia z przedmiotu kończą się egzaminem.
Tematy wykładów z Patologii Jamy Ustnej dla studentów III Roku
Kierunku lekarsko - dentystycznego UMB; semestr VI; 2022/2023.
wykłady - godz. 1230 - 1400
| Data | Tematy wykładów | Wykładowca |
1 | 23.02.2023 | Uszkodzenie i śmierć komórki. Rodzaje martwicy. Zaburzenia rozwojowe zębów. Choroba próchnicowa tkanek zmineralizowanych. Technika biopsyjna histologiczna (wycinków tkankowych) i cytologiczna (aspiracyjna i złuszczeniowa). | Dr hab. M.Koda |
2 | 02.03.2023 | I. Zapalenie dziąseł rozrostowe. Zmiany guzopodobne, ze szczególnym uwzględnieniem histokliniki nadziąślaków. II. Choroby nienowotworowe języka. Nowotwory języka pochodzenia nienabłonkowego. | Dr hab. M.Koda |
3 | 09.03.2023 | Zapalenie jamy ustnej nieżytowe; zapalenie jamy ustnej protetyczne. Choroby przyzębia. Definicja. Patomechanizm. Podział kliniczno-morfologiczny. Zmiany histopatologiczne w chorobach przyzębia. | Prof. dr hab. |
4 | 16.03.2023 | Zaburzenia w rogowaceniu lub złuszczaniu nabłonka jamy ustnej. Choroby jamy ustnej o przewadze zmian pęcherzowych. Zmiany martwiczo-wrzodziejące w jamie ustnej. Choroby jamy ustnej przebiegające z zanikiem błony śluzowej. | Dr B. Poczopko |
5 | 23.03.2023 | Choroby miazgi zęba (pulpopatie). Stany zapalne tkanek okołowierzchołkowych. Torbiele szczęki i tkanek miękkich jamy ustnej. Wykład został odrobiony w innym terminie. | Prof. dr hab. |
6 | 30.03.2023 | Stany przedrakowe jamy ustnej. Nowotwory łagodne i złośliwe jamy ustnej pochodzenia nabłonkowego. Histoklinika raka jamy ustnej, ze szczególnym uwzględnieniem ca in situ. | Dr hab. M.Koda |
7 | 06.04.2023 | Guzy pochodzenia zębowego. | Prof. dr hab. |
8 | 13.04.2023 | Czerniak skóry twarzy i błony śluzowej jamy ustnej. | Dr hab. M.Koda |
9
| 20.04.2023 | Patologia ślinianek. Choroby nienowotworowe i nowotwory ślinianek. | Dr B. Poczopko |
10 | 27.04.2023 | Zapalenie zatok przynosowych. Choroba Pageta. Guzy i guzopodobne choroby kości. | Dr B. Poczopko |
11 | 11.05.2023 | Patologia krtani. | Dr hab. M.Koda |
12 | 18.05.2023 | Epidemiologia nowotworów jamy ustnej. Badanie biopsyjne i jego znaczenie w diagnostyce patomorfologicznej zmian w jamie ustnej, zwłaszcza stanów przedrakowych i ca in situ. Podstawowe metody badania mikroskopowego: barwienia rutynowe, wybrane dodatkowe techniki histologiczne i immunohistochemiczne. | Dr hab. M.Koda |
Tematy zajęć mikroskopowo-seminaryjnych/komputerowych i laboratoryjnych
A. ĆWICZENIA MIKROSKOPOWO – SEMINARYJNE:
Ćwiczenie I
Uszkodzenie i śmierć komórki. Rodzaje martwicy. Zaburzenia rozwojowe zębów. Choroba próchnicowa tkanek zmineralizowanych. Choroby miazgi zęba.
Stany zapalne tkanek okołowierzchołkowych. Torbiele szczęki (torbiele prawdziwe: t. zębopochodne, t. niezębopochodne; torbiele rzekome) i tkanek miękkich jamy ustnej.
Preparaty mikroskopowe: http://www.pathologyoutlines.com/
- Topografia tkanek zęba
- Actinomycosis
- Cystis radicularis (syn. cystis periapicalis, ang. PAC cyst)
- Cystis primordialis
- Cystis follicularis
- Cystis epithelialis
- Cystis haemorrhagica
Ćwiczenie II
Choroby przyzębia: definicja; proponowany podział kliniczno-morfologiczny uwzględniający zapalenia dziąsła (gingivitis) i przyzębia (periodontitis) uwarunkowane płytką bakteryjną; zmiany histopatologiczne w chorobach przyzębia.
Preparaty mikroskopowe: http://www.pathologyoutlines.com/
- Gingivitis exacerbata profunda cum hypertrophia acantothica epithelii (ang. advanced lesion – faza zaawansowana)
- Gingivitis chronica (ang. established lesion – faza ustabilizowana)
- Gingivitis hyperplastica
- Gingivitis ulcerosa
Ćwiczenie III
Schorzenia przerostowe tkanki łącznej, zmiany guzopodobne. Zaburzenia w rogowaceniu lub złuszczaniu nabłonka jamy ustnej (leukoplakia, liszaj Wilsona, toczeń rumieniowaty, zapalenie warg złuszczające, język geograficzny, język owłosiony).
Choroby jamy ustnej o przewadze zmian pęcherzowych.
Choroby jamy ustnej przebiegające z zanikiem błony śluzowej.
Preparaty mikroskopowe: http://www.pathologyoutlines.com/
- Leukoplakia
- Epulis gigantocellularis
- Epulis fibrosa
- Epulis congenita
- Granuloma teleangiectaticum exulcerans
Ćwiczenie IV
Stany przednowotworowe błony śluzowej jamy ustnej. Nowotwory pochodzenia nabłonkowego. Rak jamy ustnej z uwzględnieniem carcinoma in situ. Nowotwory języka (pochodzenia nabłonkoweg i nienabłonkowego).
Preparaty mikroskopowe: http://www.pathologyoutlines.com/
- Carcinoma praeinvasivum
- Papilloma epidermale palatini
- Carcinoma planoepitheliale partim keratodes
- Myoblastoma granulocellulare (ang. granular cell tumour)
Ćwiczenie V
Choroby ślinianek (kamica ślinianek; zapalenie ślinianek; choroba Mikulicza; zespół Sjőgrena; zespół Heerfordta; torbiele ślinianek, martwicza metaplazja ślinianek). Nowotwory ślinianek.
Preparaty mikroskopowe: http://www.pathologyoutlines.com/
- Ranula et sialoadenitis chronica
- Mucocoele
- Tumor mixtus
- Adenolymphoma (syn. tumor Warthini)
- Carcinoma adenoides cysticum (syn. cylindroma)
- Carcinoma mucoepidermale
Ćwiczenie VI
Guzy pochodzenia zębowego.
Preparaty mikroskopowe: http://www.pathologyoutlines.com/
- Ameloblastoma folliculare
- Dentinoma
- Fibroma odontogenes
- Myxoma odontogenes
- Cementoma
Ćwiczenie VII
Sprawdzian z tematyki wykładowo - ćwiczeniowej.
Ćwiczenie VIII
Wrodzone, rozwojowe, zapalne i metaboliczne choroby kości szczękowych. Zębopochodne choroby zatok szczękowych. Choroba Pageta. Guzy i guzopodobne choroby kości. Schorzenia stawu skroniowo-żuchwowego. Włóknisto-kostne procesy patologiczne w narządzie żucia. Proces zapalny w obrębie narządu żucia
Preparaty mikroskopowe: http://www.pathologyoutlines.com/
- Sinusitis mycotica (Aspergillosis)
- Sinusitis chronica
- Ostitis chronica
- Choroba Pageta
- Tuberculosis chronica partim caseosa
- Osteoma
- Chondrosarcoma
Ćwiczenie IX
Rozrosty melanocytarne łagodne i złośliwe skóry i błon śluzowych.
Ćwiczenie X
Patologia nosa i zatok przynosowych. Patologia krtani.
B. Ćwiczenia laboratoryjne
Lab.1 mgr M. Lebensztejn, dr Bolesław Poczopko
Podstawowe metody badania mikroskopowego: barwienia rutynowe, wybrane dodatkowe techniki histologiczne i immunohistochemiczne.
Lab.2 mgr M. Lebensztejn, dr Bolesław Poczopko
Immunohistochemia. Wykorzystanie wybranych metod immunohistochemicznych (IHC) we wczesnej diagnostyce onkologicznej jamy ustnej. Demonstracja wybranych preparatów IHC pod mikroskopem świetlnym.
Lab.3 mgr M. Lebensztejn, dr Bolesław Poczopko
Znaczenie oraz przebieg badania śródoperacyjnego w diagnostyce onkologicznej jamy ustnej. Demonstracja niektórych etapów sporządzania preparatu histopatologicznego.
Lab.4: mgr M. Lebensztejn, dr Bolesław Poczopko
Mikroskopia elektronowa. Przydatność badania mikroskopowo-elektronowego transmisyjnego (TEM) w diagnostyce histopatologicznej. Demonstracja wybranych etapów przeprowadzania materiału tkankowego do oceny w TEM.
DATA ĆWICZEŃ | Grupa I Prof. S.Sulkowski | Grupa II Prof. K.Guzińska-Ustymowicz | GrupaIII dr hab. A.Pryczynicz | Grupa IV dr hab. M.Baltaziak |
23.02.2023 | Lab. I | Ćw.1 | Ćw.1 | Ćw.1 |
02.03.2023 | Ćw.1 | Lab.I | Ćw.2 | Ćw.2 |
09.03.2023 | Ćw.2 | Ćw.2 | Lab.I | Lab.I |
16.03.2023 | Lab.II | Lab. II | Ćw.3 | Ćw.3 |
23.03.2023 | Ćw.3 | Ćw.3 | Lab.II | Ćw.4 |
30.03.2023 | Ćw.4 | Ćw.4 | Ćw.4 | Lab.II |
06.04.2023 | Kolokwium | |||
13.04.2023 | Lab. III | Lab.III | Ćw.5 | Ćw.5 |
20.04.2023 | Ćw.5 | Ćw.5 | Lab.III | Lab.III |
27.04.2023 | Lab.IV | Lab.IV | Ćw.6 | Ćw.6 |
11.05.2023 | Ćw.6 | Ćw.6 | Lab.IV | Lab.IV |
18.05.2023 | Ćw.7 | Ćw.7 | Ćw.7 | Ćw.7 |
25.05.2023 | Ćw.8 | Ćw.8 | Ćw.8 | Ćw.8 |
01.06.2023 | Ćw.9 | Ćw.9 | Ćw.9 | Ćw.9 |
15.06.2023 | Ćw.10 | Ćw.10 | Ćw.10 | Ćw.10 |
Kolokwia odbędą się w terminach:
06.04.2023 Kolokwium z zakresu ćwiczeń I-III
18.05.2023 Kolokwium z ćwiczeń IV-VI