Kontakt w sprawie dydaktyki na kierunku Stomatologia III rok: Prof. dr hab. Katarzyna Guzińska-Ustymowicz (katarzyna.guzinska-ustymowicz@umb.edu.pl)
PATOLOGIA JAMY USTNEJ
dla studentów III Roku Kierunku lekarsko dentystycznego UM w Białymstoku
rok akademicki 2024/2025
Wykłady z patologii jamy ustnej będą odbywały się: we czwartki w dniach od 27.02.2025 do 08.05.2025 w godz. 1230 – 1400 w Auli Collegium Pathologicum, ul. Waszyngtona 13.
Ćwiczenia będą odbywały się w Zakładzie Patomorfologii Ogólnej UMB w dniach 27. 02. 2025 r. – 22. 05. 2025 r. w godz. 1415 – 1500.
Na ćwiczeniach obowiązują wiadomości zawarte w podręcznikach pod redakcją:
W. Domagała: Choroby głowy i szyi. W: Patologia znaczy słowo o chorobie. Patologia narządowa (red. W. Domagała). PAU, Kraków. 2016, T II, str. 722-782.
S. Kruś: Patomorfologia dla Stomatologów. M.T. Press International, Wydawnictwo Medyczne, Warszawa 1997, str. 103-257 (tematy wybrane);
Z. Jańczuk, J. Banach: Choroby błony śluzowej jamy ustnej i przyzębia. PZWL, Warszawa 1995;
L. Kryst: Chirurgia szczękowo – twarzowa. PZWL, Warszawa 1999 (tematy wybrane);
T. Kaczmarzyk i wsp. Nowotwory zębopochodne i guzy nowotworopodobne kości szczękowych. Wyd. Kwintesencja, Warszawa 2009 (tematy wybrane).
M. Kleinrok: Zmiany zwyrodnieniowo-wytwórcze stawu skroniowo-żuchwowego. W: Zaburzenia czynnościowe układu ruchowego narządu żucia. Biblioteka Stomatologa Praktyka, 1992, str. 123-125 (tematy wybrane).
Proponujemy również skorzystać z innych podręczników/i lub atlasów, np.:
Mitchell R.N, Cotran R.S: Uszkodzenie komórki, procesy adaptacyjne i śmierć komórki. W: Robbins Patologia, Wyd. Med. Urban & Partner, Wrocław 2005, str 3 – 34.
S. Kruś, E. Skrzypek-Fakhourty: Patomorfologia jamy ustnej, gardła i ślinianek. W: Patomorfologia kliniczna, PZWL, Warszawa 1996, str. 371-406;
A. Stevens, J. Lowe: Patologia jamy ustnej, uszu, nosa i krtani. Jama ustna i część ustna gardła. Powszechnie spotykane choroby zębów. W: Patologia. Przekład wydania drugiego. Wyd. CZELEJ, Lublin 2004, 223-233;
Zajęcia z przedmiotu kończą się egzaminem.
Tematy wykładów - godz. 1230 - 1400
| Data | Tematy wykładów | Wykładowca |
1 | 27.02.2025
| Epidemiologia nowotworów jamy ustnej. Badanie biopsyjne i jego znaczenie w diagnostyce patomorfologicznej zmian w jamie ustnej, zwłaszcza stanów przedrakowych i ca in situ. Podstawowe metody badania mikroskopowego: barwienia rutynowe, wybrane dodatkowe techniki histologiczne i immunohistochemiczne. | Dr hab. M.Koda |
2 | 06.03.2025
| Morfologia zmian zapalnych w jamie ustnej. Diagnostyka zmian w oparciu o badania wycinków tkankowych. Kompendium wybranych przypadków. | Prof. dr hab. |
3 | 13.03.2025 | Morfologia zmian torbielowatych szczęki i żuchwy. Diagnostyka zmian w oparciu o badania wycinków tkankowych. | Prof. dr hab. |
4 | 20.03.2025
| Stany przedrakowe jamy ustnej. Zmiany guzopodobne, ze szczególnym uwzględnieniem histokliniki nadziąślaków. Choroby nienowotworowe języka. | Dr hab. M.Koda |
5 | 27.03.2025
| Morfologia zmian nowotworowych w jamie ustnej. Przerzuty w okolice głowy i szyi. Diagnostyka różnicowa zmian w oparciu o badania wycinków tkankowych i barwienia immunohistochemiczne. | Dr B. Poczopko |
6 | 03.04.2025 | Morfologia nowotworów i guzów nienowotworowych krtani. | Dr hab. M.Koda |
7 | 10.04.2025 | Czerniak skóry twarzy i błony śluzowej jamy ustnej. | Dr hab. M.Koda |
8 | 17.04.2025 | Patologia ślinianek. Choroby nienowotworowe i nowotwory ślinianek. | Dr B. Poczopko |
9
| 24.04.2025 | Morfologia nowotworów i guzów nienowotworowych pochodzenia zębowego. | Prof. dr hab. |
10 | 08.05.2025 | Morfologia nowotworów i guzów nienowotworowych nosa, zatok przynosowych. | Dr B. Poczopko |
Tematy zajęć mikroskopowo-seminaryjnych/komputerowych i laboratoryjnych
A. ĆWICZENIA MIKROSKOPOWO – SEMINARYJNE:
Ćwiczenie I
Uszkodzenie i śmierć komórki. Rodzaje martwicy. Zaburzenia rozwojowe zębów. Choroba próchnicowa tkanek zmineralizowanych. Choroby miazgi zęba.
Stany zapalne tkanek okołowierzchołkowych. Torbiele szczęki (torbiele prawdziwe: t. zębopochodne, t. niezębopochodne; torbiele rzekome) i tkanek miękkich jamy ustnej.
Preparaty mikroskopowe: http://www.pathologyoutlines.com/
- Topografia tkanek zęba
- Actinomycosis
- Cystis radicularis (syn. cystis periapicalis, ang. PAC cyst)
- Cystis primordialis
- Cystis follicularis
- Cystis epithelialis
- Cystis haemorrhagica
Ćwiczenie II
Choroby przyzębia: definicja; proponowany podział kliniczno-morfologiczny uwzględniający zapalenia dziąsła (gingivitis) i przyzębia (periodontitis) uwarunkowane płytką bakteryjną; zmiany histopatologiczne w chorobach przyzębia.
Preparaty mikroskopowe: http://www.pathologyoutlines.com/
- Gingivitis exacerbata profunda cum hypertrophia acantothica epithelii (ang. advanced lesion – faza zaawansowana)
- Gingivitis chronica (ang. established lesion – faza ustabilizowana)
- Gingivitis hyperplastica
- Gingivitis ulcerosa
Ćwiczenie III
Schorzenia przerostowe tkanki łącznej, zmiany guzopodobne. Zaburzenia w rogowaceniu lub złuszczaniu nabłonka jamy ustnej (leukoplakia, liszaj Wilsona, toczeń rumieniowaty, zapalenie warg złuszczające, język geograficzny, język owłosiony).
Choroby jamy ustnej o przewadze zmian pęcherzowych.
Choroby jamy ustnej przebiegające z zanikiem błony śluzowej.
Preparaty mikroskopowe: http://www.pathologyoutlines.com/
- Leukoplakia
- Epulis gigantocellularis
- Epulis fibrosa
- Epulis congenita
- Granuloma teleangiectaticum exulcerans
Ćwiczenie IV
Stany przednowotworowe błony śluzowej jamy ustnej. Nowotwory pochodzenia nabłonkowego. Rak jamy ustnej z uwzględnieniem carcinoma in situ. Nowotwory języka (pochodzenia nabłonkoweg i nienabłonkowego).
Preparaty mikroskopowe: http://www.pathologyoutlines.com/
- Carcinoma praeinvasivum
- Papilloma epidermale palatini
- Carcinoma planoepitheliale partim keratodes
- Myoblastoma granulocellulare (ang. granular cell tumour)
Ćwiczenie V
Choroby ślinianek (kamica ślinianek; zapalenie ślinianek; choroba Mikulicza; zespół Sjőgrena; zespół Heerfordta; torbiele ślinianek, martwicza metaplazja ślinianek). Nowotwory ślinianek.
Preparaty mikroskopowe: http://www.pathologyoutlines.com/
- Ranula et sialoadenitis chronica
- Mucocoele
- Tumor mixtus
- Adenolymphoma (syn. tumor Warthini)
- Carcinoma adenoides cysticum (syn. cylindroma)
- Carcinoma mucoepidermale
Ćwiczenie VI
Guzy pochodzenia zębowego.
Preparaty mikroskopowe: http://www.pathologyoutlines.com/
- Ameloblastoma folliculare
- Dentinoma
- Fibroma odontogenes
- Myxoma odontogenes
- Cementoma
Ćwiczenie VII
Choroba Pageta. Guzy i guzopodobne choroby kości. Schorzenia stawu skroniowo-żuchwowego. Włóknisto-kostne procesy patologiczne w narządzie żucia. Proces zapalny w obrębie narządu żucia.
Ćwiczenie VIII
Wrodzone, rozwojowe, zapalne i metaboliczne choroby kości szczękowych. Zębopochodne choroby zatok szczękowych.
Preparaty mikroskopowe: http://www.pathologyoutlines.com/
- Sinusitis mycotica (Aspergillosis)
- Sinusitis chronica
- Ostitis chronica
- Choroba Pageta
- Tuberculosis chronica partim caseosa
- Osteoma
- Chondrosarcoma
Ćwiczenie IX
Rozrosty melanocytarne łagodne i złośliwe skóry i błon śluzowych.
Ćwiczenie X
Patologia nosa i zatok przynosowych. Patologia krtani.
B. Zajęcia seminaryjne
Sem.1 mgr M. Lebensztejn, dr Bolesław Poczopko
Podstawowe metody badania mikroskopowego: barwienia rutynowe, wybrane dodatkowe techniki histologiczne i immunohistochemiczne. Wykorzystanie wybranych metod immunohistochemicznych (IHC) we wczesnej diagnostyce onkologicznej jamy ustnej.
Sem.2 mgr M. Lebensztejn, dr Bolesław Poczopko
Znaczenie oraz przebieg badania śródoperacyjnego w diagnostyce onkologicznej jamy ustnej. Demonstracja niektórych etapów sporządzania preparatu histopatologicznego.
DATA ĆWICZEŃ | Grupa I Prof. S.Sulkowski | Grupa II Prof. K.Guzińska-Ustymowicz | Grupa III dr hab. A.Pryczynicz | Grupa IV dr hab. M.Baltaziak |
27.02.2025 | Ćw.1 | Ćw.1 | Ćw.1 | Ćw.1 |
06.03.2025 | Ćw.2 | Ćw.2 | Ćw.2 | Ćw.2 |
13.03.2025 | Ćw.3 | Ćw.3 | Ćw.3 | Ćw.3 |
20.03.2025 | Ćw.4 | Ćw.4 | Ćw.4 | Ćw.4 |
27.03.2025 | Ćw.5 | Ćw.5 | Ćw.5 | Ćw.5 |
03.04.2025 | Ćw.6 | Ćw.6 | Ćw.6 | Ćw.6 |
10.04.2025 | Ćw.7 | Ćw.7 | Ćw.7 | Ćw.7 |
17.04.2025 | Ćw.8 | Ćw.8 | Ćw.8 | Ćw.8 |
24.04.2025 | Ćw.9 | Ćw.9 | Ćw.9 | Ćw.9 |
08.05.2025 | Ćw.10 | Ćw.10 | Ćw.10 | Ćw.10 |
15.05.2025 | Sem. I | Sem. I | Sem. II | Sem. II |
22.05.2025 | Sem. II | Sem. II | Sem. I | Sem. I |