Uniwersytet Medyczny w Białymstoku. Aktualności.
  • Aktualności

    Zatrzymać rozwój cukrzycy typu 1 u dzieci - projekt PreTReg

    08.08.2025 05:00
    Autor: Biuro Komunikacji i Popularyzacji Nauki
    Na początku prowadzone przez kilka lat badania przesiewowe w kierunku cukrzycy typu 1 u dzieci i młodzieży, teraz badania kliniczne innowacyjnej terapii dającej szansę na spowolnienie rozwoju choroby i uniknięcie ciężkich powikłań. Specjaliści z Kliniki Pediatrii, Endokrynologii, Diabetologii z Oddziałami Kardiologii Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku wspólnie z PolTREG S.A (spin-off Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego) rozpoczęli projekt PreTReg - badanie klinicznego II fazy. Projektem kieruje prof. Artur Bossowski.

     

    Prowadzona w ramach badania klinicznego terapia skierowana jest do dzieci z dodatnimi przeciwciałami, ale jeszcze bez objawów klinicznych choroby – cukrzycy typu 1. Terapia polega na podaniu komórek T regulatorowych (Treg), które mają wyhamować reakcję autoimmunologiczną niszczącą komórki beta trzustki. Krew pacjenta jest pobierana, a komórki namnażane w specjalistycznym laboratorium w Gdańsku, po czym wracają jako gotowy preparat do podania.

     

    Prof. Artur Bossowski podkreśla, że w Polsce mamy dramatyczny wzrost zapadalności na cukrzycę typu 1. Ważne jest jak najwcześniejsze wykrycie choroby, dlatego prowadzone są szerokie badania przesiewowe. Jeśli u dziecka stwierdzone zostanie ryzyko wystąpienia cukrzycy typu 1, dużo wcześniej można wprowadzić odpowiednią dietę, edukację i aktywny styl życia. Badana terapia to kolejny krok do przodu.

     

    O tym, jak działa terapia opowiada prof. Piotr Trzonkowski – kierownik Zakładu Immunologii Klinicznej i Transplantologii Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego, współzałożyciel PolTREGU: Pacjent otrzymuje lek z własnych komórek. Komórki są fragmentem układu odpornościowego, który decyduje o tym, że nie rozwijamy chorób autoimmunologicznych. Cukrzyca jest chorobą autoimmunologiczną, gdzie tych komórek pacjentom brakuje. To co my robimy to pobieramy komórki T regulatorowe. W naszym laboratorium w warunkach sterylnych rozmnażamy je do bardzo, bardzo dużych ilości i te duże ilości komórek następnie przetaczamy z powrotem pacjentowi. U pacjentów w badaniu klinicznym, które rozpoczęliśmy w Uniwersytecie Medycznym w Białymstoku, spodziewamy się zatrzymania choroby. Sięgamy bardzo głęboko, to znaczy po pacjentów, którzy są jeszcze w okresie przedobjawowym. Pan profesor Bossowski od wielu lat prowadzi taki program scriningowy, gdzie wyszukuje tych pacjentów. Do tej pory można było tym pacjentom zaoferować po prostu opiekę, oczekując na to, że choroba się rozwinie. Dzisiaj, oczekujemy, że zatrzymamy ten proces i ci pacjenci po prostu nie rozwiną objawów klinicznych.

     

    Ryzyko jest takie przy dwóch stwierdzonych przeciwciałach, że 70-80% tych dzieci w przeciągu 10 lat zachoruje na cukrzycę typu 1. To jest takie wyłapywanie i wczesna interwencja. My prowadzimy takie badania scriningowe na Podlasiu już od 28 miesięcy, gdzie przebadaliśmy już w tej chwili prawie 6000 dzieci uzyskując takie ryzyko zachorowania na poziomie 1,1% - mówi kierownik Kliniki Pediatrii, Endokrynologii, Diabetologii z Oddziałami Kardiologii Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku.

     

    Prof. Bossowski podkreśla, że w projekcie biorą udział cztery grupy pacjentów w pierwszej fazie choroby, mających dodatnie przeciwciała, ale jeszcze prawidłową wartość glikemii. Pierwsza grupa otrzymywać będzie tylko komórki Treg, druga – komórki Treg z Rytuksymabem, trzecia tylko Rytuksymab, a czwarta otrzymywać będzie placebo. Badanie zaplanowano na siedem lat.

     

    Jest to badanie, które jest po raz pierwszy wprowadzono w naszym kraju i prawdopodobnie na świecie. Dlatego też jest tak ważne, żebyśmy szybko badaniem skriningowym wykryli dodatniego pacjenta, a następnie określili jego ryzyko zachorowania na cukrzycę typu 1 i oczywiście po uzyskaniu zgody od rodziców i pacjenta, jak najszybciej rozpoczęli omówioną wcześniej terapię – tłumaczy prof. Bossowski.

     

    W tym tygodniu dwóch małych pacjentów zakwalifikowanych do projektu otrzymało pierwszy cykl terapii.

     

    Projekt finansowany jest przez Agencję Badań Medycznych.
    Badania przesiewowe prowadzi Klinika Pediatrii, Endokrynologii, Diabetologii z Oddziałami Kardiologii Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku.
     
     
     
    Powrót