Aktualności

Wczesne etapy miażdżycy mogą zostawiać w genomie subtelne sygnały ostrzegawcze, jeszcze zanim choroba ujawni się klinicznie. Dzięki grantowi Miniatura 9 Narodowego Centrum Nauki dr n. med. Natalia Zieleniewska z Zakładu Medycyny Populacyjnej oraz Prewencji Chorób Cywilizacyjnych i Kliniki Kardiologii i Chorób Wewnętrznych rozpocznie badania, które sprawdzą, czy metylacja DNA może pełnić rolę takiego wczesnego markera.

Projekt stanowi kontynuację prac realizowanych w ramach badania kohortowego Białystok PLUS. Dotychczasowe analizy prowadzone przez zespół dr Natalii Zieleniewskiej i prof. Karola Kamińskiego wykazały, że stan przedcukrzycowy często współwystępuje z przedkliniczną miażdżycą tętnic szyjnych – także u osób z niskim lub umiarkowanym ryzykiem sercowo-naczyniowym. To istotna obserwacja, ponieważ zaburzenia metabolizmu glukozy nie są obecnie uwzględniane w popularnych kalkulatorach ryzyka.

W poprzednich etapach badań analizowano również profile metabolomiczne i proteomiczne uczestników, identyfikując m.in. rolę TMAO i aktywności glutaminazy jako możliwych ogniw łączących wczesne zmiany miażdżycowe ze stanem przedcukrzycowym. Nowy projekt epigenetyczny pozwoli rozszerzyć te obserwacje o ocenę procesów zachodzących na poziomie regulacji ekspresji genów.

Coraz liczniejsze dane naukowe wskazują, że zmiany metylacji DNA mogą odzwierciedlać rozwój chorób cywilizacyjnych jeszcze na długo przed pojawieniem się objawów. Dr Zieleniewska skupi się na ocenie wybranych markerów metylacji jako potencjalnych wskaźników wczesnych, przedklinicznych zmian miażdżycowych. Wyniki projektu mogą w przyszłości przyczynić się do dokładniejszej oceny ryzyka sercowo-naczyniowego i skuteczniejszej profilaktyki.

Wysokość grantu: 46 728, 00 zł

Czas realizacji: 05.12.2025-04.12.2026

Obsługą administracyjną projektu zajmuje się Dział Rozwoju i Ewaluacji UMB.