Rok akademicki 2023/2024

Ćwiczenie 1. (13.10.2023) Wprowadzenie, regulamin. Układ kostny (bez czaszki)
Ćwiczenie 2. (17.10.2023) Połączenia kości i mechanika stawów
Ćwiczenie 3. (20.10.2023) Układ mięśniowy
Ćwiczenie 4. (24.10.2023) Ośrodkowy układ nerwowy (OUN)
Ćwiczenie 5. (27.10.2023) Obwodowy układ nerwowy
Ćwiczenie 6. (31.10.2023) Układ krążenia – budowa serca. Układ oddechowy
Ćwiczenie 7. (7.11.2023) Układ krążenia – krążenie płucne i duże, układ limfatyczny
Ćwiczenie 8. (10.11.2023) KOLOKWIUM I
Ćwiczenie 9. (14.11.2023) Kości mózgoczaszki
Ćwiczenie 10. (17.11.2023) Kości części twarzowej czaszki
Ćwiczenie 11. (21.11.2023) Połączenia między kośćmi czaszki
Ćwiczenie 12. (24.11.2023) KOLOKWIUM II
Ćwiczenie 13. (28.11.2023) Głowa I
Ćwiczenie 14. (1.12.2023) Głowa II
Ćwiczenie 15. (5.12.2023) Głowa III
Ćwiczenie 16. (8.12.2023) Głowa IV
Ćwiczenie 17. (12.12.2023) Szyja I
Ćwiczenie 18. (15.12.2023) Szyja II
Ćwiczenie 19. (19.12.2023) Szyja III
Ćwiczenie 20. (12.01.2024) Szyja IV
Ćwiczenie 21. (16.01.2024) KOLOKWIUM III
Ćwiczenie 22. (19.01.2024) Głowa - narządy zmysłów (wzroku i słuchu)
Ćwiczenie 23. (23.01.2024) Układ pokarmowy. Gruczoły przewodu pokarmowego
Ćwiczenie 24. (26.01.2024) Narządy płciowe męskie i żeńskie
Ćwiczenie 25. (30.01.2024) Układ moczowy. Gruczoły wydzielania wewnętrzenego
Ćwiczenie 26. (2.02.2024) KOLOKWIUM IV
 

Ćwiczenie 1. (13.10.2023) Wprowadzenie, omówienie Regulaminu. Układ kostny (bez czaszki)

1. Kręgosłup:

     a) charakterystyka kręgu z zaznaczeniem odrębności w każdym odcinku kręgosłupa
     b) budowa kręgosłupa

2. Budowa klatki piersiowej (mostek, żebra)

3. Kości kończyny górnej

4. Kości kończyny dolnej

5. Budowa miednicy

 Obowiązujące nazwy łacińskie dotyczą nazw: w pierwszym przypadku i w liczbie pojedynczej:

• kręgów w odcinkach kręgosłupa
• kości tworzących ściany klatki piersiowej
• kości kończyny górnej
• kości kończyny dolnej

Ćwiczenie 2. (17.10.2023) Połączenia kości i mechanika stawów

1. Charakterystyka połączeń:

    a) w obrębie kręgosłupa
    b) połączeń żeber
    c) połączeń między kośćmi kończyny górnej (staw ramienny, łokciowy,   promieniowo-nadgarstkowy,  nadgarstkowo-śródręczny kciuka),
    d) budowa i mechanika
    e) połączeń między kośćmi kończyny dolnej (staw biodrowy, kolanowy, skokowy  górny i dolny), budowa i mechanika

Obowiązujące nazwy łacińskie dotyczą nazw: stawów.

Ćwiczenie 3. (20.10.2023) Układ mięśniowy

1.Topograficzny podział mięśni:
    a) mięśnie grzbietu:
    b) warstwy powierzchownej
    c) m. czworoboczny
    d) m. najszerszy grzbietu
    e) warstwy głębokiej
    f) prostownik grzbietu
    g) mięśnie klatki piersiowej, przepona
    h) mięśnie brzucha z uwzględnieniem miejsc zmniejszonej oporności ścian brzucha
    i) mięśnie kończyny górnej (grupy czynnościowe mięśni działających na stawy kończyny górnej
    j) mięśnie kończyny dolnej (grupy czynnościowe mięśni działających na stawy kończyny dolnej

Nazwy łacińskie obowiązujące:        

• diaphragma
• m. intercostalis
• musculus biceps brachii
• m. latissimus dorsi
• m. deltoideus
• m. pectoralis major
• m. flexor digitorum superficialis
• m. quadriceps femoris
• m. flexor digitorum profundus
• m. rectus abdominis
• m. gastrocnemius
• m. trapezius
• m. gluteus maximus
• m. triceps brachii
• m. iliopsoas

Ćwiczenie 4. (24.10.2023) Ośrodkowy układ nerwowy (OUN)

1. Ogólny podział ośrodkowego układu nerwowego

2. Części składowe mózgowia

3. Budowa kresomózgowia
    a) ukształtowanie kory mózgu i lokalizacja ośrodków korowych
    b) istota biała
    c) jądra kresomózgowia i ich znaczenie

5. Komory mózgu

6. Opony otaczające mózgowie i rdzeń kręgowy

7. Płyn mózgowo-rdzeniowy (jego rola i krążenie)

8. Budowa międzymózgowia
    a) wzgórze jako stacja przekaźnikowa dróg czuciowych
    b) podwzgórze - budowa i rola w regulacji ważnych procesów życiowych

9. Pień mózgu
    a) części składowe
    b) jądra nerwów czaszkowych
    c) twór siatkowaty
    d) lokalizacja ośrodka oddechowego i krążenia
    e) istota biała - włókna rzutowe i kojarzeniowe

10. Budowa i funkcja móżdżku

11. Rdzeń kręgowy - budowa zewnętrzna i wewnętrzna

Obowiązujące nazwy łacińskie z zakresu ośrodkowego układu nerwowego:

• encephalon
• hemispherium cerebri
• lobus frontalis
• lobus parietalis
• lobus temporalis
• lobus occipitalis
• insula
• cuneus
• fissura longitudinalis cerebri
• fissura transversa cerebri
• sulcus centralis
• sulcus parietooccipitalis
• sulcus lateralis
• sulcus calcarinus
• gyrus precentralis
• gyrus postcentralis
• corpus callosum
• ventriculus lateralis
• ventriculus tertius
• ventriculus quartus
• aqueductus cerebri
• capsula interna
• nucleus caudatus
• nucleus lentiformis
• thalamus
• hypothalamus
• hypophysis cerebri
• corpus pineale
• chiasma opticum
• pons
• cerebellum
• vermis
• truncus cerebri
• medulla oblongata
• medulla spinalis
• dura mater
• pia mater
• arachnoidea
• falx cerebri
• tentorium cerebelli
• falx cerebelli
• sinus saggitalis superior et inferior
• sinus rectus
• sinus transversus
• sinus sigmoideus
• ventriculus sinister cordis
• aorta
• arteria carotis communis
• arteria carotis interna
• arteria subclavia
• arteria vertebralis
• arteria basillaris
• vena jugularis interna
• vena brachiocephalica
• vena cava superior
• atrium dextrum cordis

Ćwiczenie 5. (27.10.2023) Obwodowy układ nerwowy

1. Układ nerwowy obwodowy
    a) ogólna charakterystyka czynnościowa
    b) lokalizacja komórek nerwowych
    c) zakres unerwienia nerwów rdzeniowych
          - splot szyjny i jego odgałęzienia (nerw przeponowy)
          - splot ramienny i jego odgałęzienia (gałęzie odchodzące od trzech pęczków części podobojczykowej)
          - nerwy międzyżebrowe
          - splot lędźwiowy i jego gałęzie (nerw udowy, nerw zasłonowy)
          - splot krzyżowy (nerw kulszowy)

2. Układ autonomiczny (wegetatywny)
    a) ogólna charakterystyka
    b) lokalizacja komórek nerwowych
    c) przebieg wypustek komórek autonomicznych

Obowiązujące nazwy łacińskie dotyczą nazw:

• Nervus spinalis
• Plexus cervicalis
• Plexus brachailis
• Plexus lumbalis
• Plexus sacralis
• Nervus intercostalis
• Nervus phrenicus
• Nervus musculocutaneus
• Nervus medianus
• Nervus radialis
• Nervus ulnaris
• Nervus axillaris
• Nervus femoralis
• Nervus obturatorius
• Nervus ischiadicus
• Nervus tibialis
• Nervus peroneus communis, superficialis, profundus
• Truncus sympathicus
   

Dodatkowo nazwy  12 nerwów czaszkowych

Ćwiczenie 6. (31.10.2023) Układ krążenia - budowa serca. Układ oddechowy.

1. Części serca i granice między nimi (zewnętrzne i wewnętrzne)

2. Budowa przedsionków i komór

3. Lokalizacja, budowa i praca zastawek serca

4. Lokalizacja naczyń krwionośnych wychodzących z serca i wchodzących do serca

5. Budowa warstwowa ścian serca z uwzględnieniem układu przewodzącego i szkieletu serca

6. Unaczynienie i unerwienie serca

7. Worek osierdziowy i położenie serca

Obowiązujące nazwy łacińskie dotyczą nazw przedsionków, komór, tętnic i dużych żył, zastawek serca.

1. Budowa jamy nosowej (ściany, przegroda, przewody nosowe, zatoki przynosowe)

2. Budowa i rola gardła

3. Budowa i czynność krtani

4. Budowa tchawicy i oskrzeli

5. Budowa płuca prawego i lewego

6. Droga powietrza wdychanego z jamy nosowej do pęcherzyków płucnych

7. Opłucna i jej zachyłki

8. Śródpiersie i jego zawartość

Nazwy łacińskie obowiązujące dotyczą odcinków drogi powietrza wdychanego.

Ćwiczenie 7. (7.11.2023) Układ krążenia – krążenie płucne i duże, układ limfatyczny

1. Krążenie płucne

2. Krążenie duże:
    a) tętnice odchodzące od łuku aorty i ich przebieg
    b) tętnice odchodzące od aorty piersiowej i zakres ich unaczynienia
    c) tętnice odchodzące od aorty brzusznej i zakres ich unaczynienia
    d) tętnice końcowe aorty i ich przebieg
    e) żyły powierzchowne kończyny górnej i dolnej
    f) żyły głębokie i żyły główne
    g) budowa i rola układu chłonnego

Nazwy łacińskie obowiązujące dotyczą nazw większych tętnic i żył obu krążeń.

Ćwiczenie 8. (10.11.2023) KOLOKWIUM

Ćwiczenie 9. (14.11.2023) Kości mózgoczaszki

1. Kości części mózgowej czaszki (szczegółowa znajomość położenia i budowy kości)
     a) czołowej
     b) potylicznej
     c) klinowej
     d) sitowej
     e) skroniowej (bez budowy wewnętrznej części skalistej)
     f) ciemieniowej

2. Jama czaszki – dół przedni, środkowy i tylny czaszki

3. Otwory i szczeliny w jamie czaszki przez, które przechodzą nerwy czaszkowe

Obowiązujące nazwy łacińskie dotyczą nazw: związanych ze szczegółową budową kości części mózgowej czaszki, otworów, nerwów czaszkowych.

Ćwiczenie 10. (17.11.2023) Kości części twarzowej czaszki

1. Położenie i szczegółowa znajomość budowy kości:
    a) szczęki
    b) żuchwy
    c) podniebiennej

2. Położenie i ogólna znajomość budowy kości:
    a) małżowiny nosowej dolnej
    b) łzowej
    c) jarzmowej
    d) lemiesza

3. Jamy i doły czaszki - ograniczenia i komunikacje
    a) oczodół
    b) jama nosowa
    c) zatoki przynosowe
    d) jama ustna
    e) dół skroniowy
    f) dół podskroniowy
    g) dół skrzydłowo-podniebienny
    h) dół zażuchwowy

Obowiązujące nazwy łacińskie dotyczą nazw: kości i struktur związanych z budową kości oraz nazw dołów i ich wzajemnych komunikacji.

Ćwiczenie 11. (21.11.2023) Połączenia między kośćmi czaszki

1. Charakterystyka połączeń między kośćmi czaszki:
    a) kościozrosty (ogólnie)chrząstkozrosty – skalisto-potyliczny, klinowo-skalisty, klinowo-potyliczny
    b) więzozrosty - ciemiączka (wymień, topografia, czas zarastania)
    c) szwy (ogólnie)
    d) staw skroniowo-żuchwowy (dokładna znajomość budowy i mechaniki stawu)

Obowiązujące nazwy łacińskie dotyczą nazw: połączeń kości i wszystkich nazw związanych z budową stawu skroniowo-żuchwowego.

Ćwiczenie 12. (24.11.2023) KOLOKWIUM II

Ćwiczenie 13. (28.11.2023) Głowa I

1. Mięśnie wyrazowe twarzy.

2. Nerw twarzowy (VII) - przebieg, gałęzie, zakres unerwienia.

3. Mięśnie żucia.

4. Nerw żuchwowy (V3)- przebieg, gałęzie, zakres unerwienia (gałęzie ruchowe).

5. Tętnica szyjna zewnętrzna- pochodzenie, przebieg, gałęzie, miejsce podziału i gałęzie końcowe.

6. Tętnice: twarzowa, skroniowa powierzchowna, szczękowa (bez części skrzydłowo- podniebiennej)- przebieg, główne gałęzie, zakres unaczynienia.

7. Ograniczenia i zawartość dołów: skroniowego i podskroniowego.

Ćwiczenie 14. (1.12.2023) Głowa II

1. Jama nosowa - ściany, przestrzenie, okolice błony śluzowej.

2. Zatoki przynosowe - funkcja, topografia, ujścia w jamie nosowej.

3. Unaczynienie i unerwienie jamy nosowej.

4. Nerw oczny (V1) i szczękowy (V2) - przebieg, gałęzie, zakres unerwienia (udział w unerwieniu jamy nosowej!). N.VII (n.skalisty większy).

5. Zwoje: rzęskowy i skrzydłowo- podniebienny- lokalizacja, gałęzie doprowadzające i wychodzące ze zwojów.

6. Tętnica oczna i odcinek skrzydłowo - podniebienny t.szczękowej (udział w unaczynieniu jamy nosowej!).

7. Ograniczenia i zawartość dołu skrzydłowo- podniebiennego.

Ćwiczenie 15. (5.12.2023) Głowa III

1. Jama ustna- przedsionek (ograniczenia, budowa wargi i policzka), jama ustna właściwa (ograniczenia, budowa dna jamy ustnej, podniebienia twardego i miękkiego, cieśni gardzieli).

2. Unaczynienie i unerwienie jamy ustnej. Migdałki podniebienne - lokalizacja, unaczynienie i unerwienie.

3. Język- części, błona śluzowa (brodawki języka, migdałek językowy), mięśnie, unerwienie (ruchowe, czuciowe, smakowe).

4. Nerwy: V2 (nn.podniebienne!), V3 (n. językowy, n.policzkowy!), VII (struna bębenkowa!).

5. Nerw językowo- gardłowy (IX)- przebieg, gałęzie, zakres unerwienia (udział w unerwieniu języka!).

6. Nerw podjęzykowy (XII)- przebieg, udział w unerwieniu języka.

7. Tętnica językowa- przebieg, główne gałęzie, zakres unaczynienia.

Ćwiczenie 16. (8.12.2023) Głowa IV

1. Zęby -ogólna budowa, rodzaje i ilość zębów mlecznych i stałych, osadzenie w zębodołach, unaczynienie i unerwienie.

2. Ślinianki: przyusznicza, podżuchwowa, podjęzykowa - topografia, ujścia przewodów, unerwienie wydzielnicze, unaczynienie.

3. Dół zażuchwowy - ograniczenia i zawartość.

4. Nerwy: V2 (nn.zębodołowe górne!), V3 (n.zębodołowy dolny!), VII (struna bębenkowa!), IX (n.bębenkowy i n.skalisty mniejszy!).

5. Zwoje: uszny i podżuchwowy- lokalizacja, gałęzie doprowadzające i wychodzące ze zwojów.

6.T.szczękowa (tt.zębodołowe!).

Ćwiczenie 17. (12.12.2023) Szyja I

1. Mięśnie szyi - grupy topograficzne, czynność (udział w ruchach oddechowych), unerwienie.

2. Trójkąty szyi - ograniczenia i zawartość. Powięź szyjna - blaszki.

3. Przestrzenie międzypowięziowe szyi - ograniczenia, zawartość, połączenia ze śródpiersiem.

4. Nerwy: V3 (n.żuchwowo- gnykowy!), VII (gałęzie: dwubrzuścowa i brzeżna żuchwy!).

5. Nerw dodatkowy X I - przebieg, zakres unerwienia.

6. Splot szyjny - korzenie, położenie, nerwy czuciowe, pętla szyjna (korzenie, lokalizacja, gałęzie i zakres ich unerwienia), n.przeponowy (przebieg i zakres unerwienia).

7. Tętnice: potyliczna i uszna tylna - przebieg, główne gałęzie, zakres unaczynienia).

Ćwiczenie 18. (15.12.2023) Szyja II

1. Gardło - rzut na kościec, części, ściany i otwory, budowa błony śluzowej w poszczególnych częściach, błona włóknista, mięśnie (zwieracze i dźwigacze gardła).

2. Topografia gardła.

3. Przestrzeń przygardłowa - lokalizacja i zawartość.

4. Unerwienie (splot gardłowy - pochodzenie włókien), unaczynienie gardła (t. gardłowa wstępująca, tt.podniebienne).

5. Topografia części szyjnej przełyku. Nerw IX. Nerw błędny X - przebieg, gałęzie odcinka głowowego i szyjnego (gałęzie gardłowe, n.krtaniowy górny, n.krtaniowy wsteczny, gałęzie sercowe).

6. Odcinek szyjny pnia współczulnego - położenie i topografia zwojów, pochodzenie włókien przedzwojowych, gałęzie odchodzące od poszczególnych zwojów (gałęzie: łączące szare, naczyniowe, trzewne).

Ćwiczenie 19. (19.12.2023) Szyja III

1. Krtań - chrząstki, ich wzajemne połączenia (stawy i więzozrosty), połączenia z sąsiednimi strukturami.

2. Podział jamy krtani. Wejście do krtani, głośnia, szpara głośni, kieszonka krtaniowa.

3. Mięśnie krtani- położenie, grupy czynnościowe, unerwienie. Położenie i topografia krtani.

4. Unerwienie i unaczynienie krtani.

5. Topografia części szyjnej tchawicy. N.X. (nn.krtaniowe).

6. Tętnice: tarczowa górna i dolna- przebieg, główne gałęzie, zakres unaczynienia.

Ćwiczenie 20. (12.01.2024) Szyja IV

1. Gruczoł tarczowy - ogólna budowa i czynność, położenie i topografia, unaczynienie tętnicze i żylne.

2. Gruczoły przytarczyczne- położenie, czynność, unaczynienie.

3. Odpływ krwi żylnej z głowy i szyi - gałęzie początkowe, przebieg, dopływy, ujście żył: twarzowej, zażuchwowej, szyjnej zewnętrznej, szyjnej przedniej, szyjnej wewnętrznej, kręgowej, szyjnej głębokiej i splotu skrzydłowego.

4. Odpływ chłonki z głowy i szyi - główne naczynia chłonne (przewód piersiowy, przewód chłonny prawy, pień szyjny), główne grupy węzłów chłonnych - położenie, obszar drenowania, dostępność w badaniu palpacyjnym.

5. Unerwienie skóry głowy i szyi.

Ćwiczenie 21. (16.01.2024) KOLOKWIUM III

Ćwiczenie 22. (19.01.2024) Głowa - narządy zmysłów (wzroku i słuchu)

1. Narząd powonienia
    a) błona śluzowa nosa
    b) nerw węchowy
    c) ośrodek powonienia w korze mózgu

2. Narząd smaku:
    a) kubki smakowe
    b) nerw twarzowy
    c) językowo-gardłowy
    d) ośrodek smaku w korze mózgu

3. Narząd wzroku
    a) gałka oczna (budowa i rola rogówki, twardówki, tęczówki, ciała szklistego, cieczy wodnistej, siatkówki)
    b) aparat ruchowy gałki ocznej - mięśnie
    c) aparat ochronny oka (powieka, spojówka, narząd łzowy)
    d) nerw wzrokowy - ośrodek wzroku w korze mózgu

4. Narząd przedsionkowo-ślimakowy
    a) budowa ucha zewnętrznego, środkowego, wewnętrznego
    b) proces słyszenia

Obowiązujące nazwy łacińskie dotyczą: nazw warstw ściany gałki ocznej i ich części - głównych struktur anatomicznych wchodzących w skład budowy ucha zewnętrznego, środkowego, wewnętrznego.

Ćwiczenie 23. (23.01.2024) Układ pokarmowy. Gruczoły przewodu pokarmowego.

Układ pokarmowy

1. Jama ustna (ograniczenia)

2. Język (funkcja)

3. Fazy łykania

4. Ślinianki (lokalizacja)

5. Przełyk (budowa i przebieg)

6. Żołądek (budowa, położenie i funkcja)

7. Jelito cienkie (budowa i funkcja)

8. Jelito grube (budowa i funkcja)

9. Droga pokarmu

Obowiązujące nazwy łacińskie :

• Esophagus
• Gaster/ventriculus
• Peritoneum
• Duodenum
• Jejunum
• Ileum
• Mesenterium
• Cecum
• Colon (ascendens, transversum, descendens, sigmoideum)
• Rectum
• Appendix vermiformis
• Valva ileocecalis

Wielkie gruczoły przewodu pokarmowego

1. Wątroba (położenie, czynność, unaczynienie, droga żółci)

2. Trzustka (położenie, czynność, droga soku trzustkowego)

3. Śledziona (położenie, czynność)

4. Żyła wrotna

5. Otrzewna (jej przebieg i rola w jamie brzusznej)

Obowiązujące nazwy łacińskie :

• Hepar
• Pancreas
• Lien
• Vena portae
• Arteria hepatica propria
• Ductus hepaticus
• Ductus choledochus
• Vesica fellea
• Ductus cysticus
• Vena lienalis
• Arteria lienalis
• Vena hepatica
• Vena cava inferior
• Truncus celiacus
• Arteria mesenterica superior et inferior
• Vena mesenterica superior et inferior

Ćwiczenie 24. (26.01.2023) Narządy płciowe męskie i żeńskie

1. Budowa i czynność jądra, najądrza, nasieniowodu, pęcherzyka nasiennego, gruczołu krokowego

2. Budowa i czynność jajników

3. Budowa i lokalizacja jajowodów

4. Budowa i położenie macicy

Obowiązujące nazwy łacińskie :

• Ovarium
• Uterus
• Vagina
• Oviductus/tuba uterina
• Testis
• Prostata
• Penis
• Scrotum
• Ductus defferens
• Vesicula seminalis
• Epididymis
• Funiculus spermaticus

Ćwiczenie 25. (30.01.2024) Układ moczowy. Gruczoły wydzielania wewnętrznego.

1. Nerka (położenie, budowa, czynność)

2. Moczowód (przebieg, zwężenia, budowa)

3. Pęcherz moczowy (położenie, budowa, unerwienie mięśniówki, trójkąt pęcherzowy)

4. Cewka moczowa żeńska i męska

5. Droga moczu

Obowiązujące nazwy łacińskie dotyczą:

• Ren
• Pelvis renalis
• Vesica urinaria
• Ureter
• Urethra masculina/feminina
• Glandula suprarenalis
• Arteria renalis
• Vena renalis

Ćwiczenie 26. (2.02.2024)  KOLOKWIUM IV