Projekt "Caries-preventing effect of a hydroxyapatite-toothpaste in adults” („Zapobieganie próchnicy u dorosłych poprzez hydroksyapatyty (pasty) o wartości ponad 400 tys. złotych, realizowany jest we współpracy z firmą DR. KURT WOLFF GMBH & CO. KG, producentem pasty do zębów zawierającej hydroksyapatyt (alternatywę fluoru).
Projekt realizują pracownicy Zakładu Stomatologii Zintegrowanej UMB: dr hab. Małgorzata Pawińska, dr Inga Kamińska, dr Joanna Łapińska-Antończuk i dr Ewa Stokowska z Samodzielnej Pracowni Gerostomatologii oraz Uniwersytetu Medycznego im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu pod kierownictwem dr hab. Elżbiety Paszyńskiej.
Celem projektu jest zbadanie działania przeciwpróchnicowego past do zębów z mikrokrystalicznym hydroksyapatytem (grupa badana) lub fluorem (grupa kontrolną) u zdrowych osób dorosłych w wieku 18-45 lat. Całkowita liczba pacjentów uczestniczących w badaniach będzie wynosiła 100 osób (2 grupy). Pacjenci będą badani w gabinecie na fotelu stomatologicznym z użyciem standardowego lusterka stomatologicznego i sondy. Badanie każdego z pacjentów będzie przeprowadzone 4-krotnie w odstępach 6-ścio miesięcznych (okres obserwacji 1,5 roku). Przed badaniem powierzchnie zębów będą profesjonalnie oczyszczane ze złogów nazębnych (dwukrotnie w przeciągu 1,5 roku).
Schemat badania jest złożony z następujących elementów:
1) ocena stanu wszystkich powierzchni zębów - za pomocą standardowego wskaźnika próchnicy DMFS (Decayed Missing Filled Surface);
2) analiza stanu powierzchni stycznych za pomocą urządzenia Diagnocam (wykorzystuje zjawisko transiluminacji laserowej światłem podczerwonym);
3) ocena higieny jamy ustnej - za pomocą standardowego wskaźnika higieny jamy ustnej PCR (Plaque Control Record). Porównanie wyników oceny klinicznej stanu zębów, podczas stosowania do higieny jamy ustnej wybranych past do zębów może stać się podstawą do wdrożenia i opracowania nowych standardów profilaktyki przeciwpróchnicowej.
Choroba próchnicowa zaliczana jest do chorób współczesnej kultury dobrobytu. Z pewnością przyczyniła się do tego zmiany nawyków żywieniowych i preferowanie produktów o miękkiej konsystencji oraz wysokiej zawartości węglowodanów fermentujących. Podstawowym sposobem zapobiegania chorobie próchnicowej jest codzienne, regularne (przynajmniej dwukrotne w ciągu dnia) szczotkowanie zębów pastą z zawartością związków fluoru. Jednakże wśród pacjentów pojawiają się obawy toksykologiczne związane z długotrwałym stosowaniem fluoru. W ostatnich latach opracowano nowy związek inspirowanych biologicznie, którym jest hydroksyapatyt w postaci cząstek stałych [HAP; minerał fosforanu wapnia; Ca5 (PO4)3OH]. Środek ten należy do związków naturalnych, ponieważ wchodzi w skład wszystkich ludzkich tkanek twardych, takich jak zęby i kości. Syntetyczny hydroksyapatyt, stosowany w środkach do utrzymania higieny jamy ustnej, jest związkiem biomimetycznym tj. naśladującym strukturę hydroksyapatytu naturalnego. Mikrocząsteczki hydroksyapatytu, jako rodzaj sztucznego szkliwa, wnikają w odwapnione przez proces próchnicowy miejsca na powierzchni zębów, wiążą się ze szkliwem naprawiając je i zapobiegają w ten sposób postępowi choroby. Najnowsze badania wykazały następujące zalety produktów z zawartością hydroksyapatytu:
- nietoksyczność -poprzez brak wpływu szkodliwego na organizm człowieka
- biomimetyczność -podobieństwo strukturalne do głównego składnika szkliwa zębów
- zdolność do remineralizacji szkliwa poprzez odbudowywanie minerałami najbardziej zbliżonymi do sieci kryształów znajdujących się w naturalnym szkliwie zębów
- ograniczanie przylegania bakterii do powierzchni zębów.