Zespół badaczy z Kliniki Chirurgii i Urologii Dziecięcej wraz ze współpracownikami opublikował w lipcu 2021 roku artykuł pt.: Identification of the Bisphenol A (BPA) and the Two Analogues BPS and BPF in Cryptorchidism, który ukazał się na łamach czasopisma Frontiers in Endocrinology (https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/34335471/).
Jest to pierwsze tego typu badanie na świecie dotyczące oceny stężenia wybranych bisfenoli (BPA, BPS i BPF) w surowicy krwi chłopców z niezstąpionymi jądrami.
Wnętrostwo czyli niezstąpienie jąder do moszny, to najczęstsza wada wrodzona układu moczowo-płciowego. Dotyczy od 2 do 4% donoszonych noworodków. W większości przypadków rozpoznajemy postać idiopatyczną (nieznanego pochodzenia). Stale więc poszukiwane są nowe czynniki ryzyka rozwoju wady.
Związki endokrynnie czynne (ang. Endocrine Disrupting Chemicals, EDCs) to egzogenne substancje chemiczne, które ingerują w funkcjonowanie układu hormonalnego człowieka. Do grupy tej zaliczamy np. fitoestrogeny, dioksyny, ftalany, bisfenol A, metale ciężkie, pestycydy m.in. Dichlorodifenylotrichloroetan (DDT) i wiele innych.
Bisfenol A (BPA) jest jednym z najlepiej opisanych EDC. Jest składnikiem poliwęglanów, wykorzystywanych w masowej produkcji materiałów plastikowych m.in. plastikowych opakowań do przechowywania żywności, butelek typu PET, zabawek, żywic epoksydowych wykorzystywanych w produkcji puszek aluminiowych. BPA to także składnik termicznego papieru stosowanego w produkcji paragonów, wydruków bankowych czy kosmetyków. BPA jako xenoestrogen, imituje estrogeny, czyli żeńskie hormony płciowe, przez co może niekorzystnie wpływać na funkcjonowanie układu hormonalnego, szczególnie płci męskiej. BPA stwierdzono w ludzkich próbkach: moczu, krwi, śliny, w mleku matki, nasieniu, płynie pęcherzykowym jajnika, czy tkance tłuszczowej.
Z uwagi na coraz więcej doniesień na temat niekorzystnego wpływu BPA na populację, producenci próbują zastąpić BPA nowymi analogami m.in. bisfenolem BPS i BPF, które mogą być wykorzystane jako składowe w tzw. produktach „BPA free”. Nowe formy BPA mają podobną budowę chemiczną, natomiast istnieją tylko pojedyncze doniesienia na świecie na temat wpływu analogów BPA na organizm ludzki.
Po raz pierwszy wykazano, iż stężenie wszystkich trzech bisfenoli było istotnie wyższe u dzieci z wnętrostwem niż w grupie kontrolnej. Unikalne wyniki rzucają nowe światło na etiopatogenezę zaburzeń zstępowania jąder. Co ciekawe, wyższe stężenie bisfenoli odnotowano wśród dzieci z obszarów zurbanizowanych. Publikacja jest kontynuacją pionierskiego cyklu prac dotyczącego analizy wpływu bisfenolu A na męski układ płciowy (https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/26491444/, https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/31093279/).
W przyszłości badania będą dotyczyły m.in. określenia wpływu xenoestrogenów na ryzyko rozwoju innych wybranych wad wrodzonych.
