Aktualności

Agencja Badań Medycznych ogłosiła listę rankingową zawierającą wyniki konkursu otwartego na realizację badań epidemiologicznych dotyczących wielochorobowości (ABM/2023/3). Na podstawie listy rankingowej sporządzonej w wyniku przeprowadzenia procedury konkursowej rekomendację do dofinansowania w Konkursie otrzymało 10 projektów, dla których łączna kwota dofinansowania wynosi 254 665 659,01 zł, w tym dwa z udziałem Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku:

• Wniosek pt. "Charakterystyka rozwoju wielochorobowości i jej wpływ na funkcjonowanie w społeczeństwie - obserwacja odległa Białystok PLUS", w którym UMB jest Liderem, kierownikiem jest prof. dr hab. Karol Kamiński. Wniosek znalazł się na drugiej pozycji listy z punktacją 535. Wartość dofinansowania 28 534 133,95 zł.

Proponowane badanie jest rozszerzeniem projektu Białystok PLUS, realizowanego przez Uniwersytet Medyczny w Białymstoku we współpracy z Uniwersytetem w Greifswaldzie i Uniwersytetem w Białymstoku od 2016 roku. Pierwotnie skupiając się na losowo wybranych mieszkańcach Białegostoku w wieku 20-79 lat, projekt przeprowadził szczegółową ocenę przy użyciu wywiadu, metod obrazowych, biochemicznych oraz nowoczesnych badań genetycznych i metabolomicznych. Teraz planuje się obserwacje odległe (po około 5 i 10 latach) nad 3000 uczestnikami, w celu zrozumienia wpływu ekspozycji na czynniki środowiskowe na rozwój czterech głównych grup chorób: sercowo-naczyniowych, metabolicznych, nowotworowych i przewlekłych chorób zapalnych. Badanie ma także na celu śledzenie zmian częstości występowania wielochorobowości w społeczeństwie. Szczegółowy protokół obejmuje analizę czynników medycznych, stylu życia, narażenia środowiskowego, sytuacji społeczno-ekonomicznej oraz stanu psychicznego uczestników. Drugorzędowe punkty końcowe obejmują ocenę chorobowości i zachorowalności na różne choroby, jak również analizę interakcji pomiędzy nimi. Dane z obserwacji po 5 latach będą analizowane pod kątem narażeń, czynników ryzyka i zmian związanych z rozwojem chorób. Dodatkowo, badano 500 dzieci uczestników, aby zrozumieć wpływ zdrowia rodziców na zdrowie dzieci. Wsparcie Uniwersytetu w Greifswaldzie oraz współpraca z innymi projektami badawczymi, takimi jak SNIP, umożliwiają porównanie i weryfikację danych z ogólnopolskimi bazami danych. Przewiduje się również wykorzystanie sztucznej inteligencji do opracowania kalkulatora szacującego prawdopodobieństwo wystąpienia wielochorobowości, który zostanie zweryfikowany na danych zewnętrznych, takich jak UK Biobank i SHIP.

• Wniosek pt. "MetAll: znaczenie alergicznych procesów zapalnych w rozwoju wielochorobowości o podłożu metabolicznym, wpływie na choroby układu krążenia, oddechowego, cukrzycę, nowotwory poprzez mechanizmy immunologiczne i patofizjologiczne. Związek z infekcjami wieku rozwojowego, czynnikami środowiskowymi i procesami molekularnymi chorób cywilizacyjnych. Obserwacje wielopokoleniowej kohorty rodzin atopowych w porównaniu do kohorty rodzin zdrowych.", w którym Liderem jest Warszawski Uniwersytet Medyczny a UMB jest Konsorcjantem.
   

Wielochorobowość, czyli obecność wielu chorób u jednej osoby, staje się coraz bardziej powszechnym zjawiskiem, zwłaszcza w populacji seniorów. To nie tylko istotny czynnik wpływający na naszą długość życia, ale także jakość tego życia. Niemniej jednak, dotychczasowe badania w tym obszarze były dość ograniczone.  Jednym z głównych elementów zakwalifikowanego do finansowania badania jest zrozumienie roli atopii, czyli skłonności do alergii, w długofalowym kształtowaniu zdrowia. Badanie skupi się na tym, czy rodzinnie występująca atopia może być kluczowym czynnikiem prowadzącym do powstania wielochorobowości. Naukowcy z Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego (Lider projektu) oraz Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku przeprowadzą badanie epidemiologiczne rekrutując osoby narażone na alergie, w tym dzieci oraz ich rodziców, którzy również wykazują cechy atopii oraz osoby, które nie wykazują skłonności alergicznych. W sumie badanie obejmie 4000 osób (dzieci oraz dorosłych). Podczas sześcioletniej obserwacji, badacze będą śledzić rozwój chorób cywilizacyjnych, takich jak choroby serca, nowotwory czy cukrzyca, a także kolekcjonować (biobankować) i analizować materiał biologiczny. Celem badania jest nie tylko zrozumienie mechanizmów (genetycznych i epigenetycznych) prowadzących do wielochorobowości, ale także opracowanie strategii prewencyjnych, które mogą pomóc w zapobieganiu temu zjawisku. Badanie to nie tylko może przyczynić się do lepszego zrozumienia zdrowia ludzkiego, ale także do opracowania skuteczniejszych metod leczenia i profilaktyki wielu chorób jednocześnie.

Nabór wniosków trwał od 16 maja 2023 r. do 18 września 2023 r. W ramach Konkursu wpłynęło 61 wniosków o łącznej wartości projektów 1 675 676 257,11 zł. Do oceny merytorycznej zostało skierowanych 58 wniosków.