W maju w holu Pałacu Branickich w ramach cyklu „Historia et Medicina. Eksponat miesiąca Muzeum UMB” prezentowane są zbiory związane z osobą prof. Tadeusza Korzybskiego, biochemika, naukowca który wyodrębnił pierwszy polski preparat penicyliny.
To eksponaty nieprzypadkowe, zwłaszcza w tych dniach. Dzisiaj (9 maja 2025r.) rozpoczyna się XXI Podlaski Festiwal Nauki i Sztuki. Tegoroczna edycja Festiwalu odbywa się pod hasłem: „Nie lekceważcie nigdy zjawisk, które wydają wam się niezwykłe” i upamiętnia 80 rocznicę przyznania nagrody Nobla za wynalezienie penicyliny i 70 rocznicę śmierci Alexandra Fleminga, odkrywcy penicyliny i autora cytowanych słów. W tym roku chcemy zwrócić uwagę na ważny temat antybiotyków, ich znaczenia w procesie leczenia, ale także nadmiernego spożycia w Polsce oraz na problem antybiotykoodporności. Inauguracja XXI PFNiS w Auli Magna Pałacu Branickich o godz. 17:00.
Tadeusz Korzybski urodził się w 1906 roku w Mławie. W 1924 roku uzyskał maturę w Państwowym Gimnazjum im. Stanisława Wyspiańskiego. Po otrzymaniu tytułu doktora medycyny na Uniwersytecie Jagiellońskim w 1937 roku, rozpoczął pracę jako asystent w Katedrze Chemii Lekarskiej Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie, pod kierunkiem prof. Jakuba Parnasa. Brał tam czynny udział w pracach nad przemianą materii w tkance mięśniowej przy pomocy izotopu 32P, fosforu radioaktywnego, otrzymywanego w instytucie Nielsa Bohra w Kopenhadze.
W czasie II wojny światowej Tadeusz Korzybski był pracownikiem Instytutu Zwalczania Duru Plamistego prof. Rudolfa Weigla. Kierował też Pracownią Biochemii w Klinice Gruźlicy, a następnie jako profesor zatrudniony został w Katedrze Chemii Organicznej Instytutu Medycyny. Po wojnie powrócił do Krakowa, gdzie zainteresował się tematem penicyliny. W 1946 roku razem z prof. Włodzimierzem Kuryłowiczem w laboratorium w Państwowym Zakładzie Higieny w Krakowie otrzymał pierwszy polski preparat penicyliny.
Prof. Korzybski wraz z prof. Kuryłowiczem oraz inż. Kazimierzem Bohatyrewiczem dzięki organizacji UNRRA wyjechali w ramach stypendium na studia do Stanów Zjednoczonych oraz Kanady, w celu zapoznania się z zasadami produkcji penicyliny. W 1953 roku w Tarchomińskich Zakładach Farmaceutycznych „Polfa” uruchomiono seryjną produkcję penicyliny krystalicznej.
Prof. Tadeusz Korzybski od 1954 roku pracował w PZH, następnie w Instytucie Biochemii i Biofizyki PAN. W latach 70-tych został rzeczywistym członkiem PAN. Brał czynny udział w wielu towarzystwach naukowych. Był on autorem 130 publikacji, w tym monografii „Antybiotyki, pochodzenie, rodzaje, właściwości” (1955), za którą otrzymał zespołową Nagrodę Państwową I stopnia. Dzięki inicjatywie prof. Korzybskiego w 1997 roku powstała Fundacja Oświatowa im. Korzybskich. Zmarł w Warszawie w 2002 roku, został pochowany na cmentarzu parafialnym w Mławie.
Prezentowane eksponaty:
1. Zeszyt z zapiskami prof. Tadeusza Korzybskiego „Tyfus plamisty, literatura”, Lwów 1941-1942. Dar Pani Blanki Wyszyńskiej-Walczak. Zbiory Muzeum UMB. Zeszyt z badaniami dotyczącymi tyfusu plamistego. Notatki odręczne prof. Korzybskiego dot. przeprowadzania badań na zwierzętach i procesu uodparniana na tyfus plamisty.
2. Zeszyt z zapiskami prof. Tadeusza Korzybskiego, Kanada 1946. Dar Pani Blanki Wyszyńskiej-Walczak. Zbiory Muzeum UMB. Zeszyt z zapiskami i rysunkami wykonanymi odręcznie przez prof. Tadeusza Korzybskiego. Notatki dotyczą sposobu produkcji penicyliny oraz konstrukcji i ustawienia maszyn.
3. Zeszyt z zapiskami prof. Tadeusza Korzybskiego „Patenty, produkcja penicyliny 1943-1950”, Kanada. Dar Pani Blanki Wyszyńskiej-Walczak. Zbiory Muzeum UMB. Zeszyt zawiera opis patentu i sposobu produkcji penicyliny. Notatki wykonane odręcznie przez prof. Tadeusza Korzybskiego.
4. Zeszyt z zapiskami prof. Tadeusza Korzybskiego „Tarchomin, Korzybski 1952/3”, Tarchomin 18 X 52 – 29 IX 5. Dar Pani Blanki Wyszyńskiej-Walczak. Zbiory Muzeum UMB. Zeszyt z notatkami odręcznymi prof. Korzybskiego. Zawiera opis pracy w Tarchomińskich Zakładach Farmaceutycznych POLFA.
Więcej informacji o innych eksponatach można znaleźć na stronie jubileuszowej UMB
Opracowano na podstawie materiałów Muzeum UMB
