Umowę na przekazanie 43 mln zł z funduszy unijnych i budżetu państwa na wsparcie rozwoju projektów realizowanych przez Podlaski Fundusz Ekosystem Dolina Rolnicza 4.0 podpisano dzisiaj (29 lipca 2025r.) w Urzędzie Marszałkowskim Województwa Podlaskiego. Jednym z partnerów przedsięwzięcia jest UMB, obok Politechniki Białostockiej oraz Uniwersytetu w Białymstoku.
Ten strategiczny dla regionu projekt finansowany jest z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego i budżetu państwa. Jego wartość to 45 mln zł, z czego dofinansowanie to 43 mln. Koncepcja funkcjonowania Doliny Rolniczej zmieniała się, a prace trwały kilka lat.
Dzisiaj Dolina Rolnicza 4.0 to spółka województwa podlaskiego, która ma się zajmować realizacją projektów łączących wytwórców żywności, przedsiębiorców i świat nauki. Priorytetem jest żywność funkcjonalna. W dużym skrócie powstać ma certyfikowany produkt handlowy z przebadanymi funkcjami prozdrowotnymi. Zarobić na tym mają i rolnicy produkujący żywność, i przedsiębiorcy zajmujący się przetwórstwem spożywczym i handlem. Urząd Marszałkowski, który koordynuje całość prac, liczy na duży impuls pobudzający innowacje w regionie. Jaka jest rola uczelni? Uniwersytet Medyczny w Białymstoku ma badać żywność pod kątem konkretnych właściwości zdrowotnych, UwB wspierać w procesie certyfikacji, PB - zapewnić pomoc techniczną i wsparcie w składaniu wniosków patentowych.
Dzisiaj jest pierwszy krok, aby spółka mogła tę współpracę prowadzić, aby mogła tworzyć produkty, które będą sprzedawane i promowane w Europie, i na całym świecie. Jestem przekonany, że tą umową pokazujemy, że Podlaskie chce być województwem nowoczesnym, innowacyjnym. Nie czekamy, aż przyszłość do nas przyjdzie, tylko tę przyszłość chcemy sami tworzyć – powiedział na konferencji prasowej Marszałek Województwa Podlaskiego Łukasz Prokorym.
Żywność funkcjonalna to jeden z elementów strategii naukowej UMB, dlatego obecność naszej Uczelni w tym przedsięwzięciu jest oczywista.
My uważamy, że jedzenie to absolutnie coś więcej niż tylko smak, to coś więcej niż to, że nie szkodzi. My powinniśmy traktować żywność jako kluczowy element wpływający na nasze zdrowie. Żywność nie tylko powinna sycić, ale powinna też wywierać konkretne efekty zdrowotne i one są różne u różnych osób – tłumaczył Rektor UMB prof. Marcin Moniuszko.
Żywność funkcjonalna to żywność o udowodnionym działaniu prozdrowotnym. To taka żywność, która zawiera składniki bioaktywne, które mają udowodniony, korzystny wpływ na nasze zdrowie. W tym projekcie pewnie będziemy zmierzać w kierunku wsparcia leczenia szeroko rozumianych chorób cywilizacyjnych, bo to one są obecnie najczęstszą przyczyną zgonów – dodała Prorektor ds. ds. Rozwoju i Współpracy z Otoczeniem Gospodarczym prof. Katarzyna Socha. Naukowo prof. Socha zajmuje się właśnie badaniem żywności.
Już teraz w portfolio badawczym UMB jest zidentyfikowanych wiele składników żywności mających udowodnione działanie prozdrowotne na hodowlach komórkowych, czy w badaniach na zwierzętach. Potrzebne są dodatkowe badania i środki, by potwierdzić to działanie na ludziach, czyli w interwencjach żywieniowych z udziałem pacjentów.
Andrzej Parafiniuk, Prezes Podlaskiego Funduszu Ekosystem Dolina Rolnicza 4.0 przed podpisaniem umowy mówił: Nie będziemy wymyślać kosmicznych rozwiązań czy koła na nowo. Po prostu chcemy wprowadzać tę podstawową filozofię innowacji i doprowadzić do niej małymi krokami. Z jednej strony mamy konkretne projekty, które już są przygotowane przez przedsiębiorców, ale trzeba je dopracować do końca przez naukę. Z drugiej strony strona naukowa ma też dosyć zaawansowane rozwiązania, które by mogła dokończyć właśnie z przedsiębiorcami - chociażby produkty żywnościowe pomagające w insulinooporności.
Dolina Rolnicza 4.0 to idea stworzenia podlaskiej „Doliny Krzemowej”, w oparciu o nasze wyróżniki, czyli czyste środowisko i dobrą żywności. Dzięki niej ma powstać cały ekosystem powiazań związany z rolnictwem, przedsiębiorczością, światem nauki (dlatego w projekcie są trzy największe uczelnie w regionie: UMB, PB i UwB) oraz przedstawicielami władz lokalnych.











