Od początku pandemii COVID-19 staramy się zrozumieć, dlaczego nawet spośród osób w podobnym wieku, niektórzy przechodzą zakażenie bezobjawowo, a inni muszą walczyć o życie, nie zawsze niestety tę walkę wygrywając?
Wygląda na to, że jesteśmy coraz bliżej zrozumienia tego fenomenu. W projekcie “Przeprowadzenie analizy genomu wirusa SARS-CoV-2 oraz genomu pacjentów z COVID-19 w celu opracowania zestawu genetycznych markerów określających osobniczą wrażliwość na zakażenie koronawirusem SARS-Cov-2 i ciężkość przebiegu COVID-19” kierowanym przez prof. dr. hab. n. med. Marcina Moniuszko (Uniwersytet Medyczny w Białymstoku) oraz dr. hab. n. biol. Mirosława Kwaśniewskiego (Uniwersytet Medyczny w Białymstoku, IMAGENE.ME) udało się zidentyfikować wariant genetyczny, który ponad dwukrotnie zwiększa ryzyko ciężkiego przebiegu oraz śmierci z powodu COVID-19. Szacuje się, że posiada go nawet 14% Polaków, choć ogółem w populacji europejskiej występuje z częstością około 9%. Zdaniem autorów odkrycia, może ono pomóc we wczesnym identyfikowaniu tych najbardziej zagrożonych pacjentów.
Badanie, które zostało przeprowadzone z udziałem blisko półtora tysiąca pacjentów z COVID-19 w ramach projektu finansowanego przez Agencję Badań Medycznych potwierdziło, że nasze geny znacząco wpływają na to, w jaki sposób możemy przechorować COVID-19. Badanie było prowadzone pod kierunkiem Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku wraz z partnerem technologicznym, firmą ImageneMe, Instytutem Chorób Płuc i Gruźlicy w Warszawie, ale szczególnie istotne było w nim olbrzymie zaangażowanie kilkunastu ośrodków klinicznych z całego kraju.
Badanie wykazało, że oprócz zaawansowanego wieku i otyłości, czynnikiem ryzyka ciężkiego przebiegu COVID-19, i to nawet bardziej istotnym niż tak zwane choroby współistniejące, jest nasz profil genetyczny. Posiadanie jednej z wersji genu zlokalizowanego na chromosomie 3 sprawia, że w przypadku zakażenia koronawirusem jesteśmy ponad dwukrotnie bardziej narażeni na ciężki, a nawet śmiertelny przebieg COVID-19.
Wyniki tego odkrycia pozwalają na stworzenie stosunkowo prostego testu genetycznego (o stopniu trudności podobnym do obecnego testowania na obecność wirusa SARS-CoV-2), który poprzez identyfikację wariantu genetycznego związanego z chromosomem 3, pomógłby jeszcze lepiej zidentyfikować osoby narażone na gwałtowny przebieg choroby.
Wyniki swoich badań naukowcy z Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku zaprezentowali podczas konferencji prasowej (czwartek 13.01.2022r) z udziałem Ministra Zdrowia dr Adama Niedzielskiego i prezesa Agencji Badań Medycznych, dr hab. Radosława Sierpińskiego. Konferencja odbyła się na Uniwersytecie Medycznym w Białymstoku.
Dziękując naukowcom za ważne odkrycie Minister Zdrowia, dr Adam Niedzielski powiedział, że w interesie polskiego państwa leży szybkie reagowanie na zagrożenia takie jak Covid-19. Minister przypomniał, że wkrótce po wybuchu pandemii zlecił Agencji Badań Medycznych zorganizowanie konkursów dla badaczy, które przyczynią się do lepszego poznania koronawirusa i pozwolą skutecznie go zwalczać. Podkreślił, że odkrycie naukowców z Białegostoku jest efektem takiego zlecenia i przykładem skutecznego zaangażowania państwa w ochronę zdrowia Polaków. Minister A. Niedzielski dodał, że resort będzie wspierał naukowców w szybkim wprowadzeniu na rynek testu PCR, który da odpowiedź na pytanie czy mamy genetyczne predyspozycje do ciężkiego przechorowania Covid-19.
- Choć wyniki naszych badań pozostają jeszcze odkryciem naukowym, to liczymy bardzo, że na ich podstawie powstanie szeroko dostępny dla pacjentów, lekarzy i diagnostów test identyfikujący osoby obarczone większym ryzykiem ciężkiego przebiegu choroby. Taki test może jeszcze przed wystąpieniem zakażenia pomóc lepiej identyfikować osoby, które w przypadku infekcji, mogą być narażone na gwałtowny przebieg choroby. Wtedy takie osoby mogłyby zawczasu zostać objęte szczególną opieką, większą ochroną zarówno profilaktyczną (dodatkowe dawki szczepień ochronnych), jak i medyczną (nowe terapie skierowane przeciwko SARS-CoV-2) – sugeruje prof. Marcin Moniuszko.
Prezes Agencji Badań Medycznych, która sfinansowała badania, dr hab. Radosław Sierpiński podkreślił, że odkrycie zespołu naukowców pod kierownictwem prof. Marcina Moniuszko z UMB ma charakter globalny i może być wdrażane na całym świecie, ponadto jest istotnym krokiem do wygrania z pandemią koronawirusa. Niezwykle ważne jest aby badać pacjentów za pomocą testu, który szybko określi czy mamy genetyczne predyspozycje do ciężkiego przechorowania Covid-19 – dodał dr hab. R. Sierpiński. ABM i Minister pytani przez dziennikarzy o to kiedy taki gotowy test mógłby się ukazać na rynku, odpowiedzieli że zrobią wszystko aby było to możliwe w ciągu kilku miesięcy. Prof. M. Moniuszko dodał, że badania genomowe nie powinny być w Polsce luksusem, a zobowiązaniem bo pozwalają lepiej poznać chorobę i jej przebieg u poszczególnych pacjentów. Powinny stać się elementem profilaktyki. Obecnie trwa uzyskanie patentu na wynalazek oraz jego komercjalizacja.
Zapraszamy na transmisję online z konferencji prasowej Geny a ciężki przebieg COVID-19
Kanał YT Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku
